Турки цæрæг не ’мзæнхонти æхсæнадæ «Алан»-и минæвæрттæ нур цалдæр бони иуазæгуати ’нцæ Цæгат Иристони. Сæ фидтæлтæ Туркмæ рафтудæнцæ XIX æноси, фал уæддæр сæ къохи бафтудæй  нæ фидтæлтиккон æгъдæуттæ æма маддæлон æвзаг багъæуай кæнун.

Нæ турккаг иуазæг æнсувæрти хæццæ фембалдæй Цæгат Иристони Сæргълæууæг Сергей Меняйло. Зæгъун гъæуй уой, æма еци фембæлди рæстæг сæ дзубанди цудæй иронау. Нæ республики разамонæг сæрмагондæй баханхæ кодта,  куд æхцæуæн æй сæ фидтæлти уæзæгæй уоййасæбæл идарди цæргæй дæр, куд зæрдтагонæй æновуд æнцæ нæ адæми уодварни бундайради гъæздугдзийнæдтæбæл: нæ рæсугъд æгъдæуттæбæл, нæ маддæлон æвзагбæл… Сæ зæрдитæ нæ исæййивтонцæ сæ фидтæлти райгурæн зæнхæбæл, æхцул ибæл æнцæ, зæрдæхцæуæнæй федар кæнунцæ æ хæццæ бастдзийнæдтæ.

Иуазгути номæй иуазгути хестæр Хъусати Садреттин зæрдиагæй райарфæ кодта республики разамонæгæн, Турки цæрæг иристойнæгти хæццæ бастдзийнæдтæ кæнунбæл æновудæй ке архайуй, уой туххæй.

Нæ турккаг æнсувæрти хъæппæресæй ма æрæги Цæгат Иристони гуманитарон æма социалон æртасæнти институти арæзт æрцудæй цæмæдесаг мадзал. Уой растдæр уодзæнæй исхонун, нæ адæми уодварнон бундайради хæзнатæ, уæлдайдæр ба нæ маддæлон æвзаг æма нæ фидтæлти æгъдæуттæ багъæуай кæнунбæл зæрдиагæй абони комкоммæ Цæгат Иристонæн æхеми ка архайуй, уони хæццæ фембæлд.

– Гъулæггагæн, не ’взаги, нæ культури, нæ историй, не ’гъдæутти уавæр нин фæстаг рæстæгути æгæр сагъæссаг иссæй, уотæ ку зæгъæн, æма сæ уавæр фуддæрæй-фуддæрмæ цæуй, уæд е, ка ’й зонуй, æгæр карз загъд уодзæнæй, фал гъуддæгутæ лæмбунæг ку æркæсæн, уæд берæ цæмæйдæрти раст уодзæнæй. Æма уотæ ке æй, уобæл ба нæ рæстзæрдæ дзиллæ тухсунцæ.

Уогæ нифсгун кæнуй е, æма, Хуцауæй арфиаг ан, табу ин уæд, ес ма нæмæ уæхæн адæм, не ’взаг æма нæ культурæбæл, не ’гъдæуттæбæл сæ дзиппитæ мулкитæй байдзаг кæнунæй раздæр ка мæтæ кæнуй. Уæдта сæмæ ци равгитæ ес, уомæй агъаз кæнунцæ уони æнæгъæнæй багъæуай кæнун æма сæ нæ исонибони фæлтæртæмæ федауцæй бахъæртун кæнунæн. Гъема мах, Турки цæрæг иристойнæгти æхсæнадæ «Алан», исбæрæг кодтан  еци адæми, æма син нæ зæрди ес райарфæ кæнун. Нæ сæртæй син ниллæг ковæн. Етæ нæ истори, культурæ æма æгъдæуттæ багъæуай кæнунбæл уоййасæбæл æновудæй ке хъазауат кæнунцæ, уой туххæй  син бацæттæ кодтан сæрмагонд майдантæ, – загъта æхсæнадæ «Алан»-и сæрдар Хъусати Садреттин.

Кадгин хуæрзеуæгæй хуарзæнхæгонд æрцудæнцæ нæ республики раздæри Сæргълæууæг Битарти Вячеслав, газет «Дигорæ»-йи сæйраг редактор Сакъити Эльбрус, газет «Рæстдзинад»-и сæйраг редактор Фидарати Юрий, Уæрæсей Федераций культури æскъуæлхт косæг, продюсер æма режиссер, «Нарт-Арт студи»-й директор Туати Теминæ, литературон-аййевадон æма æхсæнадон-политикон журнал «Мах дуг»-и сæйраг редактор Хетæгкати Оксанæ, хузæгæнæг-модельер, киндздзон æма национ дарæси зундгонд хуйæг Годжицати Изольдæ, уæрæсейаг историк-кавказæртасæг æма æхсæнадон архайæг, историон наукити доктор, профессор Бзарти Руслан, Цæгат Иристони Тæбæхсæути Балой номбæл паддзахадон театри аййевадон разамонæг Уалити Гиви, Цæгат Иристони паддзахадон ансамбль «Алан», Цæгат Иристони  базарадон-экономикон колледжи директор Æбити Валерий, Цæгат Иристони Гуманитарон æма социалон æртасæнти институти директор Хъанухъуати Зæлинæ æма иннетæ.

Иристони хæццæ бастдзийнæдтæ ке нæ исафунцæ, сæ хестæрти æгъдæуттæбæл ке нæ устурзæрдæ кæнунцæ, сæ маддæлон æвзаги исонибонбæл ке мæтæ кæнунцæ, е нин нифс дæттуй, еумæ не ’гъдæуттæ, нæ маддæлон æвзаг æма нæ фидтæлти фарнæ ке багъæуай кæндзинан, уой туххæй.