Гурджибети Блашка е ’мдзæвгитæй еуеми уотæ финста: «Нæ хъурми æнцон дæ номæй // Ку уолæфæн, ку цæрæн, // Имисгæй ба дæ зæрддонæй, // Бæрæг цитгин ку кæнæн!..»

Æ аци загъдæй, æвæдзи, зæгъун æнгъезуй æхе туххæй дæр. Ку цардæй æма ку архайдта, уæдæй рæстæгути цал фæлтæри райевгъудæй, уæддæр æ рохс ном, æ алæмæти  æскъуæлхтдзийнæдтæ нæ дзиллæй иронх нæ ’нцæ, æ исфæлдистадæ нин разæнгардгæнæг æма развæндаг амонæг æй. Нурба ма ин цитгингæнæнæн арæзт æрцудæй еума хуарздзийнадæ. Ацал-ауал анзей дæргъи еци  дзорæги-дзорæги ке фæдбæл цудæй дзубандитæ, еци æнæсеккæй гъæугæ гъуддаг кæдæй-уæдæй арæзт æрцудæй – нæ Иристони разагъди лæгтау еу, уруссаг-япойнаг тугъди бæгъатæр, рохситауæг, искурдиадæгин поэт æма драматург, дигорон аййевадон литературæн æ бундорæвæрæг Гурджибети Майрæнсауи фурт Блашкайæн Мæздæги райони æ райгурæн Масугъæуи (станицæ Ново-Осетинская) æ фидиуæзæг иссæй æ Хæдзарæ-музей.

Фиццаг фарсбæл аци æрмæги райдайæни хумæтæги нæ баханхæ кодтан: «Ацал-ауал анзей дæргъи еци дзорæги-дзорæги ци гъуддаги фæдбæл цудæй дзубандитæ, е кæдæй-уæдæй арæзт æрцудæй…» Æцæгæйдæр, кæдæй ардæмæ радзорæ-бадзорæ кодтонцæ, Гурджибети Блашка Масугъæуи ци хæдзари райгурдæй æма  æ сабийдогæ кæми рарвиста, уомæй арæзт æрцæуа æ номбæл Хæдзарæ-музей. Фал гъуддаг кæмæй аразгæ адтæй, етæ алли рæуæнттæй фæстæтæрæ кодтонцæ, хæдзарæ ба æдзæллагæй-æдзæллагдæр кодта… Уоййасæбæл неци арæзт цудæй, цалинмæ гъуддаг исаразуни ихæс æхемæ нæ райста нæ зундгонд амалгъон, райгурæн Иристони уодварнæдзийнадæбæл æновудæй архайæг Боллоти Таймораз. Блашкай фидиуæзæг исхузæнон кæнуни гъуддæгутæ æнæгъæнæй дæр æхемæ райста. Куститæ æнхæст кæнунæн разамунд лæвардта Боллой-фурти æхсæнадон агъазгæнæг Дзансолти Ермак, арæзтадон æма цалцæггæнæн куститæ æнхæстгæнгути разамонæг ба иссæй реставратор Гобети Иристон.  Еуварс нæ адтæнцæ Гурджибети æма Хохойти муггæгти минæвæрттæ, Мæздæги райони разамунд æма гъæуи цæргутæ дæр.

ТУСКЪАТИ Таймораз æма ХЪУСАТИ Зæлинæ Гурджибети Блашкай Хæдзарæ-музей игон кæнгæй.

Уотемæй  бантæстæй арфиаг гъуддаг зæрдæмæдзæугæй исаразун. Блашкай фидиуæзæг райста æ кæддæри хуæрзведауцæ хузæ, хуæрззилд æрцудæй, ци  уæттæ си ес, уонæмæ дæр æма æ дзатмамæ дæр. Рæсугъд фæлгонцгонд æнцæ цæрæнбунати тургъæ æма æ алфамбулай рауæнтæ дæр, тургъи ма бæрзонд бундорбæл æвæрд æй Блашкай бюст. Æнхæстгонд ма си æрцудæй æндæр аллихузон куститæ.

Æма мæнæ хуæрзæрæги, 23 сентябри Масугъæуи агъазиау мадзал арæзт æрцудæй Гурджибети Блашкай Хæдзарæ-музей байгон кæнуни фæдбæл. Архайдтонцæ си нæ республики Парламенти Сæрдар Тускъати Таймораз, культури министри хуæдæййевæг Хъусати Зæлинæ, Мæздæги райони сæргълæууæг Гугити Геннади, Национ музейи сæргълæууæг Цуцити Аслан, Цæгат Иристони финсгутæ, æхсæнадон организацити минæвæрттæ, скъоладзаутæ, Блашкай æмгъæуккæгтæ æма синхаг гъæути цæргутæ.

Хæдзарæ-музейи уæттæй еу.

Кадгин æмбурди радзубанди кодта Тускъати Таймораз. Уомæн уæлдай æхцæуæн куд нæ уа аци цийнаг цау – Блашка адтæй Тускъати хуæрифурт, æ мадæ Гуза (Марийæ) адтæй Тускъати Ивани кизгæ. Уомæ гæсгæ Тайморазæн æ радзубанди дæр уæлдай зæрдæмæгъаргæдæр рауадæй:

– Нæ республики Хецауади æма Парламенти  номæй арфæ кæнун Мæздæги райони цæргутæн, Иристони дзиллæн, аци зæрдæбæлдарæн æхцæуæн цауи фæдбæл. Царди берæ аллихузон  цаутæ  ’рцæуй, фал си ес уæхæнттæ, æма иронхгæнæн кæмæн нæййес. Гурджибети Блашкай цардвæндаг æнхæстæй-æнхæстдæр иссæй æ алæмæти æскъуæлхтдзийнæдтæй – куд æфсæддон, уотæ исфæлдистадон уагæбæл дæр ци бантæстæй, уонæн цийфæнди уæлиаугæнæг хумæтæг дзурдтæй дæр  аргъ искæнæн нæййес. Е Хетæгкати Къостай, Малити Геуæргий, Дзанайти Ивани æма нæ иннæ номдзуд лæгти  хузæн æ номæй, æ исфæлдистадон, рохситауæн архайдæй нæ дзиллæн, нæ Фидибæстæн, æ муггагæн ци кадæ искодта, е гъæуайгонд цæудзæнæй фæлтæрæй-фæлтæрмæ, махæн, æ фæдонтæн ба нæ ихæс æй уобæл архайун, цæмæй æ карни  цаутæ æма исфæлдистадæ æностæмæ цæрунгъон уонцæ. Блашкай хузæн лæгтæн иронхгæнæн нæййес!..

Бæрæгбон исфедудта зæрдæмæдзæугæ концертæй.

Парламенти Сæрдар Кади гæгъæдитæй æма арфи финстæгутæй исхуарзæнхгин кодта Гурджибети Блашкай Хæдзарæ-музейи арæзтадæмæ, е ’сфæлдистадæ ин фæлтæртæн базонун æма бауарзун кæнуни гъуддагмæ зингæ æвæрæн ка бахаста, уони – реставрацион куститæ æнхæстгæнгути,  Мæздæги райони æма Ново-Осетинскийи бунæттон хеунаффæйади администраций бæрнон косгути, бунæттон скъолай ахургæнгутæ, гъæуи цæргути.

Æмбурди радзубанди кæнгæй, Хъусати Зæлинæ ба загъта:

– Гурджибети Блашкай æфсæддон æма исфæлдистадон архайдæн æ рæстæги аккаг аргъ кодтонцæ нæ бæсти æма республики æфсади æма исфæлдистадон интеллигенций минæвæрттæ. Советон доги æ номерæнæн еу æма дууæ хатти арæзт не ’рцудæй исфæлдистадон изæртæ. Æ уадзимистæ мухури рацудæнцæ хецæн æмбурдгæндтæй. Аци мемориалон Хæдзарæ-музей цалцæггонд ке ’рцудæй,  е дæр сæрустурдзийнади æма цийни хуасæ ’й. Ка ибæл байархайдта, уонæн сæ еугуремæн дæр зæрдиагæй арфæ кæнун. Аци артдзæстæ, кæд Блашкай номбæл æй, уæддæр си æ номи  хæццæ баст разиндтæй, Иристони намусгин хъæболæ, Блашкай хуарз æмбал Хетæгкати Къостай ном дæр. Абонæй фæстæмæ аци Хæдзарæ-музей уодзæнæй, регионалон нисанеуæг кæмæн ес, уæхæн культурон циртдзæвæнти номхигъди. Цæмæй си исфæлдистадон æма рохситауæн цард æхседа, нæ республикæмæ иуазæгуати ка цæуа, еци туристтæ дæр æй уинонцæ, уобæл байархайдзинан.

Хуæрзеугутæ Хæдзарæ-музей исарæзтбæл бакосгутæн.

Мадзали ма радзубанди кодта æма Гурджибети Блашкай алæмæти исфæлдистади агъазиау ахедундзийнади туххæй æ гъудитæ загъта литературон-аййевадон журнал «Ирæф»-и сæйраг редактор Скъодтати Эльбрус.

Цитгин мадзали архайгутæ Гурджибети Блашкай бюстбæл исæвардтонцæ деденгутæ.  Хæдзарæ – музей байгони фæтки рæстæг сурх лентъæ ралух кæнуни кадгин барæ лæвæрд æрцудæй Тускъати Таймораз æма Хъусати Зæлинæн.

Бæрæгбони архайгутæ æма иуазгутæ æрзилдæнцæ Хæдзарæ-музейи уæттæбæл, федауцæ тургъæ æма æндæр рауæнтæбæл.

Ами ма фæууинæн адтæй Мæздæги аййевæдти скъолай ахургæнуйнæгти конд хузти медесгун равдист.

Мæздæги аййевæдти скъолай ахурдзаути кустити равдист.

Хæдзарæ-музейи ци æрмæгутæ ес, уонæн сæ фулдæр ист æнцæ Мæздæги бæстæзонæн музейи фондтæй, берæ цæмæдесаг экспонаттæ нæуæг музейæн балæвар кодтонцæ гъæути цæргутæ дæр. Хæстæгдæр рæстæг Хæдзарæ-музеймæ лæвæрд æрцæудзæнæй Хетæгкати Къостай циртбæл Мæздæги цæргутæ ци къæй исæвардтонцæ, е. Финст ибæл ес Гурджибети Блашкай æмдзæвгæ Къостай туххæй. Æфснайд ба адтæй национ музейи фонди.

Хæдзарæ-музей байгон кæнуни фæдбæл кадгин æмбурди кæрони æвдист æрцудæй концерт. Архайдтонцæ си æма Блашкай цард æма исфæлдистади фæдбæл сæ гъудитæ дзурдтонцæ, е ’мдзæвгитæ ин уруссагау æма дигоронау кастæнцæ Ирон академион театри сæйраг режиссер Сæбанти Тамерлан, Цæгат Иристони æскъуæлхт артисткæ Цæрикъати Риммæ, гъæуи скъолай ахурдзаутæ. Концерти адæми зæрдитæ сæ дæсниадæй барохс кодтонцæ культури Галауани аййевадон къуæртти архайгутæ дæр.

Кæронбæттæни ба ма уой зæгъуйнаг дæн, æма нæуæг рохсадон-культурон артдзæсти сæргълæууæгæй иснисан кодтонцæ Годжити Эльбруси, Блашкай райгурæн гъæуи цæрæги.

 ГАСАНТИ Валери