25 апреля 2024

ТӔВДӔ БӔНТТӔ ӔМА АДӔЙМАГИ РАВГӔ

20.07.2021 | 16:03

Сӕрдигон тӕвдӕ бӕнтти фулдӕр гъӕуй дон ниуазун, комкоммӕ хори тунтӕй хе гъӕуай кӕнунӕн хуарз ӕй сӕрбӕл рӕуӕг ходӕ дарун, синтетикон хъумацӕй дзаумӕуттӕ феронх кӕнун, фунӕй кӕнуни размӕ уатмӕ кӕдзос уӕлдӕф бауадзун – аци амунддзийнӕдтӕ ‘нцӕ хумӕтӕг ӕма сӕ алкедӕр зонуй. Фал ес, адӕм ке нӕ зонунцӕ, уотемӕй ба пайда ка ’й, уӕхӕн сосӕгдзийнӕдтӕ дӕр.

Зӕгъӕн, ес, ӕртӕ минуттемӕ ракӕнун ке ӕнгъезуй тӕвди нихмӕ, уӕхӕн массаж. Хори содзгӕ тунтӕ, тӕккӕ фиццаг, бахъор кӕнунцӕ сӕрихъанз ӕма нервти системӕ. Бауӕри алли оргӕн организммӕ «фӕдес» кӕнун райдайуй, уӕхӕн тӕвди нӕ бон косун нӕй, зӕгъгӕ. Еци «фӕдес» организммӕ бахъӕртуй нервтӕн сӕ кӕрӕнттӕй. Сӕрихъанз «фӕдес» фегъосуй, ӕма ӕ ихӕс ӕй уавӕртӕ раййевун, цӕмӕй бауӕри оргӕнтӕн сӕ бон косун уа зин уавӕрти дӕр. Уомӕн хъӕбӕр агъаз ӕй, адӕймагӕн ӕхецӕн ӕ бон искӕнун ке ’й, уӕхӕн массаж – ӕдеугурӕй ӕнцӕ ӕртӕ фӕлтӕрӕни, алкедӕр си еу минуттӕй фулдӕр кӕнун нӕ гъӕуй. Кӕнун сӕ гъӕуй бони дӕргъи кӕцифӕнди афони дӕр.

Фиццаг фӕлтӕрӕн: устур ӕма амонӕн ӕнгулдзитӕй хъӕбӕр балхъеветӕ гъости ӕлгътӕ.

Дуккаг: бунккаг билӕ ӕма зекъи ’хсӕн ци цъасӕ ес, уомӕн ӕ астӕубӕл хъӕбӕр ниххуӕцетӕ устур ӕнгулдзитӕй.

Ӕртиккаг: дууӕ къохей устур ӕма кӕстӕр ӕнгулдзитӕн сӕ фӕлмӕнтӕ кӕрӕдзебӕл райвӕретӕ ӕма сӕ кӕрӕдземӕ хъӕбӕр нилхъеветӕ.

Ӕнхъуӕти нихмӕ агъаз кӕнуй цъӕх хузӕ. Уомӕ гӕсгӕ уӕхӕн бони фулдӕр кӕсун гъӕуй, нӕ алливарс ци цъӕх кӕрдӕг ӕма зайӕгойтӕ ес, уонӕмӕ. Хори нихмӕ кӕсӕнцӕститӕн дӕр сӕ ӕвгитӕ гъӕуама уонцӕ цъӕх. Гъуддаг уой медӕги ‘й, ӕма цъӕх хузӕ хуӕздӕрӕрдӕмӕ ахедуй цӕсти гагуйӕн ӕ нервти кӕрӕнттӕбӕл. Уомӕй уӕлдай, сӕ хузӕ цъӕх кӕмӕн ӕй, уӕхӕн халсартӕ организмбӕл ахедунцӕ, куд уазалгӕнӕн, еци хузи. Уомӕ гӕсгӕ фулдӕр хуӕретӕ хуӕргӕнӕстӕ, кабачок, цуккини, цъӕх салати сифтӕ. Уотемӕй ма адӕймагӕн ӕ уӕзӕй рахаудзӕнӕй еу-дууӕ килограмми. Ӕма е ӕхуӕдӕг дӕр цӕйбӕрцӕбӕл хуарз ӕй!

Цъӕхтӕ, бортӕ, мудхузтӕ – алли хузтӕ дӕр, карз сурхӕй фӕстӕмӕ, хуарз агъаз ӕнцӕ тӕвдӕй багъӕуай кӕнунӕн. Адӕймаги дзаумауи фулдӕр гъӕуама уа хъӕбӕр цъӕххуз, салатхуз, борхуз ӕма сиренхуз дарӕс. Уӕхӕн дарӕси бауӕр хуӕздӕр уолӕфуй.

Нӕ гъӕуайгӕнӕг – элеутерококк. Аци зайӕгой ӕй хийнӕйдзаг. Хонунцӕ ма ’й ӕрдзон тухӕдӕттӕг. Аллихузон стресстӕ, бонигъӕди хӕццӕ баст стрессти нихмӕ е федар кӕнуй организм, аллихузон уавӕртӕбӕл цӕмӕй райахур уа, уой туххӕй ин агъаз кӕнуй. Зайӕгойӕн ӕ дон ниуазун гъӕуй дууӕ къуӕрей дӕргъи, бонӕ – 25-30 тъинкки. Хуӕздӕр уодзӕнӕй сӕумӕй си раниуазун, цайбӕл бафтаун дӕр ӕй ӕнгъезуй.

Мелиссӕ ӕма розмарин – аци дууӕ зайӕгойи ӕнцӕ бауӕрӕн тухӕдӕттӕг ӕрдзон фӕрӕзнитӕ. Уонӕй хуарз ӕй цай исфицун (тӕвдӕ дони еу агувзӕбӕл никкӕнун гъӕуй еу цайцумӕн уедуги дзаг мелиссӕ ӕма розмарини цалдӕр сифи). Цай ку ӕруазал уа, уӕд ибӕл ӕнгъезуй бафтаун лимони лӕмарӕн ӕма еуминкъий бетъина. Рауайдзӕнӕй си организм уазалгӕнӕн дессаги лимонад. Изӕрӕй ӕй исцӕттӕ кӕнетӕ, уӕдта си бони дӕргъи ниуазетӕ.

Ехтӕ ӕма арт ӕнцӕ ӕмбӕлттӕ. Гъо, дессаг макӕмӕ фӕккӕсӕд. Тӕвдӕ бони уӕхе цӕмӕй хуӕздӕр ӕнкъарайтӕ, уой туххӕй хуарз ӕй ехи массаж. Ехи дууӕ къӕртти уӕ къохмӕ райсетӕ ӕма сабургай массаж кӕнун райдайетӕ мӕкъур, тӕрних, бӕрзӕй (уоми аллирауӕн дӕр ес тоги ӕлхъивдадӕбӕл дзуапдӕттӕг биоактивон бунӕттӕ). Уой фӕсте ехтӕ райвӕрун гъӕуй рӕмбуйникъӕдзӕбӕл, уӕргутӕбӕл, къӕхти фӕттасӕнтӕбӕл.

Физикон фӕлтӕрӕнтӕ ӕма тӕвдӕ бӕнттӕ – еумӕйагӕй син неци ес. Тӕвдӕ бӕнтти физикон ӕгъдауӕй гъӕуй микъийдӕр архайун, адӕймаг хед цӕмӕй кӕна ӕма организм тауӕггур ӕма уорсаг цӕбӕл харз кӕна, уӕхӕн физикон фӕлтӕрӕнтӕ ӕма спортивон гъӕзтитӕ – футболӕй, баскетболӕй гъазун, догъ кӕнун, тренажертӕбӕл архайун – рӕстӕгмӕ гъӕуй феронх кӕнун. Е уотӕ нӕ амонуй, ӕма ӕзмӕлун ӕгириддӕр нӕбал гъӕуй, фал фӕлтӕрӕнтӕ гъӕуй зингӕ фӕррӕуӕгдӕр кӕнун, зӕгъӕн, тезгъо кӕнун сабургай (хормӕ нӕ, ке зӕгъун ӕй гъӕуй, фал сӕумӕраги кенӕ ба – изӕрӕй), бассейнмӕ цӕун, рӕуӕг гимнастикӕ кӕнун. Уӕхӕн фӕлтӕрӕнтӕ организм ӕфсадунцӕ тауӕггурӕй, ӕма е хуарз ӕй.

Ӕма ма еу гъуддаг – ӕнхъуӕт бӕнтти зианхӕссӕг ӕнцӕ адгийнӕгтӕ ӕма содзагӕ хуӕруйнаг. Тӕвди адӕймаг ӕнӕуойдӕр хед кӕнуй, етӕ ба ин ӕй бустӕгидӕр ракалунцӕ. Пайда ’нцӕ, уорсаг ӕма клетчаткӕ кӕми уа, уӕхӕн хуаллӕгтӕ, зӕгъӕн, тӕвдӕ бони заманай хуӕруйнаг ӕй карки уорс фид ӕма цъӕх салати сифтӕ еумӕ. Ниуазун гъӕуй, тауӕгадӕ ка кӕнуй, уӕхӕн дӕнттӕ. Фал хумӕтӕг донӕй пайдадӕр неци ес.
Е адӕймагӕн е ’донуг куд сӕттуй, уотӕ – неци.

Тӕвдӕ бӕнтти уӕхе гъӕуай кӕнетӕ ӕма ӕнӕнез уотӕ!

 

Медицинон профилактики республикон Центр.