ÆМЗУНД-ÆМВÆНДÆЙ НИН БАНТÆСДЗÆНÆЙ НÆ КАРНИ РАЙДЗАСТДЗИЙНАДÆ

Нæ республики пусулмæнтти Уодварнон управлений хъæппæресæй Дзæуæгигъæуи арæзт æрцудæй, тумбул стъол ке фæххонунцæ, уæхæн мадзал нæ нури цардарæзти ахсгиаг фарстай фæдбæл.

Нæ республики арæзт æрцудæй тумбул стъол «Адæмти еудзийнадæ – не ’хсæнади националон хуæдхуздзийнадæ багъæуай кæнуни фæрæзнæ».

Архайдтонцæ си Цæгат Кавкази пусулмæнтти Уодварнон управленити разамунди минæвæрттæ, уæдта аци динбæл рæстуодæй æууæндæг, æ пайдахæссæг нисантæ ин парахатгæнæг центрти политологтæ, журналисттæ, фæсевæдон æма æхсæнадон организацити кустаразгутæ.

Мадзали архайгутæ æрдзубанди кодтонцæ уæхæн фарстатæбæл: «Æхсæнадон-моралон уагæвæрдбæл ци фæззиндтитæ ахедунцæ», «Адæми еумæйагон уодигъæдон хæзнати рахуæцæн – динбæл æууæндундзийнадæ», «Фæсевæди ’хсæн æнæуинондзийнадæ кутемæй ирæзуй».

Мадзали ци фарстатæбæл цæудзæнæй дзубанди, уой туххæй райдайæни бæлвурдæй радзурдта нæ республики муфтий Гуæцæлти Хаджиморат. Ци гъудитæ загъта, уонæй сæ сæйрагдæртæй еу  адтæй: адæймаг æхе домæнтæ уæлдæр ку кæна æхсæнади еумæйаг цардиуагæй, уæд еци æхсæнади æма паддзахади цæргути ’хсæн еудзийнадæ æма кæрæдзей лæдæрундзийнадæ некæд уодзæнæй:

– Еци гъуддаг абони мах ирдæй уинæн Нигулæни, адæймаг æ фарсмæ ке цæруй, уонæбæл ку нæ гъуди кæна, уæд уомæ уодварни уæлтæмæнадæмæ макæддæр æнгъæлмæ кæсæ. Е дзорæг æй, æма æфсарæ, лæдæрундзийнадæ æма имæ хумæтæг адæймагундзийнадæ æгириддæр æвæрд ке некæми ’нцæ, уобæл. Кæцифæнди дини бундори дæр ес еудзийнади нисан. Мах дæр абони æрæмбурд ан уомæ гæсгæ, цæмæй еумæйагæй æркæсæн æма исбæлвурд кæнæн, адæми уодигъæдон царди, уæдта не ’хсæнади беретæ фесинмæ зундбæл хуæст цæмæн æнцæ, æма нæ ци бакæнун гъæуй, цæмæй нæ еумæйаг архайди фæрци уæхæн уавæр кунæггонд æрцæуа.

Мадзали архайгутæ сæ радзубандити баханхæ кодтонцæ, абони Уæрæсей еумæйаг цард фехалунвæндæ кæмæ ес, уæдта ибæл архайгæ дæр карзæй ка кæнуй, еци фæсарæйнаг паддзахæдти зæранхæссæг миути уæлдай сæрмагонддæр æргомздæхт Кавказмæ ке цæуй, уой. Уобæл æй сæ архайд, цæмæй ихæлд æрцæуа нæ адæмти медастæу еудзийнадæ, цæмæй фæккæрæдземæ уонцæ.

Дзубанди ма цудæй, нæ нури цардарæзти нин телеуинунадæ, интернет, сæ хæццæ ба ма гаджеттæ, аллихузон социалон хизæгтæ ци зæрандзийнадæ хæссунцæ, уобæл дæр.

Лæдæрд æй, уонæми ес сæхе хуарздзийнæдтæ дæр – информаци тагъддæр хъæртуй адæймагмæ. Фал еци «тагъддзийнади» хæццæ ба нæ цардмæ хъæртунцæ уæхæн тæссаг фæззиндтитæ, куд, зæгъæн, æзмæлд «Колумбайн»-и зæранхæссæг идеологи æма берæ уæхæн æндæртæ. Е æй фесинмæ зунди æвзартæ кæми исирæзуй, уæхæн будур, ци си «ирæзуй», е æ фæсте расайуй, дзиллæн æ исонибонæн устур бæлæхтæ ка хæссуй, уæхæн фæззиндтитæ, уæлдайдæр ба ирæзгæ фæлтæрти сæри зунд усхъуммитæгæнæн.

Еци еугур ахсгиаг фарстатæ æвзаруни фæдбæл агъазиау куст кæнуй политолог Янæ Омелина. Æма аци мадзали радзубанди кæнгæй, загъта:

– Муфтий Гуæцæлти Хаджиморат нин раст æма бæлвурдæй балæдæрун кодта «Колумбайн» ци æй æма нæ ирæзгæ фæлтæртæн цæйбæрцæбæл устур зæранхæссæг æй, сæ сæри зунд син æверхъаудзийнæдтæ аразунмæ куд ардауй, уой туххæй. Уой фудæй исахид æнцæ алли рауæнти, еу скъолай ахурдзау хуæцæнгарз ку райсуй æма æхе карæнти æхсун ку байдайуй, уæхæн фæззиндтитæ. Еци лухкæнуйнаг фарстатæмæ сæрмагонд æргом æздæхт æрцудæй. Уæхæн фæззиндтитæ абони бундзарæй исæскъунунбæл æвæллайгæй ку нæ архайæн, уæд фæстæдæр ба террористон-экстремистон фудракæндти, кæстæрти хемаруни цаути нимæдзæ никкидæр фулдæргæнгæ цæудзæнæй. Сахар Ижевски æрæги ци цаутæ ’рцудæй, етæ еухатт дæр ма уой æвдесæн иссæнцæ, æма уæхæн уавæрæн аллирауæн дæр æрцæуæн ке ес…

Гуæцæлти Хаджиморат ма куд фегъосун кодта, уотемæй ноябри кæрон сахар Пятигорски арæзт æрцæудзæнæй еума ахсгиаг мадзал динбæл æууæндæг фæсевæдæн. Уоми дæр каст цæудзæнæй не ’хсæнади еудзийнадæ-æмзæрдæдзийнади федар кæнунæн агъазгæнæг фарстатæмæ.

ГУБУРТИ Зæлинæ