Аци бæнтти нæ республики ци аллихузон социалон-экономикон цаутæ æрцудæй, уонæй уæ еуцалдæрей хæццæ зонгæ кæнæн.

Не ‘мзæнхони  арфиаг хъæппæрес адæми хуарзæн

Цæгат Иристони Сæргълæууæги ихæстæ рæстæгмæ æнхæстгæнæг Сергей Меняйло æрæги фембалдæй мæскуйаг Карачаровски механикон  заводи разамонæг Дзиуати Александри  хæццæ. Æма ин уæд Дзиуи-фурт фегъосун кодта æ хъæппæреси туххæй – æхе харзæй Дзæуæгигъæуи сæдæ  лифти нæугутæй баййевун.

Æма нур куст райдæдта – нæуæг ефтонггæрзтæ фиццагидæр исæвæрдзæнæнцæ Къостай æма Доватори проспектти цалдæр берæфатерон цæрæн хæдзареми.

Нерæнгæ бал нæ  республикæмæ исластонцæ фараст æма дууинсæй лифти. Иннæ техникæ ба нæмæ исхъæртдзæнæй октябри райдайæнмæ. Уой хæццæ, куд нисангонд цæуй, уотемæй, берæфатерон цæрæн хæдзæрттæй уæлдай, нæуæг техникæ æвæрд æрцæудзæнæй медицинон косæндæнтти дæр (лифттæ æнцæ дууæ хузи: 320 æма 630 килограмми уæзтæ есунæн).

Министради минæвари дзубандимæ гæсгæ, Карачаровски механикон заводи арæзт лифттæ дзуапп дæттунцæ нуриккон домæнтæн. Сæрмагонд  бадзурди федаргонд куд æрцудæй, уотемæй нæуæг лифттæ æвæруни куститæ гъæуама рахецæн уонцæ 31 декабрмæ.

«ДОН-ДОН» КÆНГÆЙ АДÆЙМАГÆН Æ ÆДОНУГ НÆ ИСÆФУЙ

Национ проекттæ æма паддзахадон программитæ Цæгат Иристони æнхæстгонд куд цæунцæ, уой туххæй бæлвурд дзубанди цудæй, нæ республики Хецауади Сæрдари ихæстæ рæстæгмæ æнхæстгæнæг Тускъати Таймораз Хецауади иуонгтæ æма районти сæргълæугути хæццæ ци æмбурд исаразта, уоми.

Нури уæнгæ Цæгат Иристон национ проектти еумæйаг бюджет банхæст кодта 45,8 процентæй (рæстæмбес нимадæй Цæгат Кавкази федералон зилди аци бæрæггæнæн æй 45,6 проценти). Къуар къабаземæй (зæгъæн, национ проекттæ «Минкъий æма рæстæмбес амалеуæггадæ», «Æдас æма хуæрзгъæдæ автомобилон нæдтæ», «Цæрæнуæттæ æма горæттаг уавæртæ», «Культурæ æма «Ахурадæ») Цæгат Иристон цæуй рæстæмбес уæрæсейаг бæрæггæнæнти æмрæнгъæ æма аци бæрæггæнæнтæй уæлдæр. Уой хæццæ, социалон инфраструктури объектти арæзтади æма сæ цалцæгкæнуйнади фæдбæл республикæ æхемæ ке райста, еци ихæстæ, æнæмæнгæ, æнхæсткæнуйнаг ке ‘нцæ, Тускъай-фурт æмбурди архайгути зæрдæбæл уой никкидæр ма еу хатт æрлæуун кодта:

– Ке аразæн, еци объекттæй берети æхцай æфсесадæ бæстихæйтти техникон цæттæдзийнадæй  дæлдæр лæууй. Нæ сæйраг ихæс æй аци уавæр исæмхузон кæнун. 2022-2023 æнзти исцалцæг кæнунмæ æма исаразунмæ ке гъавæн, еци объектти проекттæ афойнадæбæл бацæттæ кæнун æнгъезуй. Куст, æнæмæнгæ куд гъæуй,  еци хузи æнхæстгонд нæ цæуй, уомæ гæсгæ ба Хецауади æ архайди аци ахсгиаг хаймæ лæмбунæгдæр æргом здахун гъæуй. Нæ республикæ идарддæр иннæ æнзти дæр национ проектти цæмæй архайа, уомæн нæ ци исаразун багъæудзæнæй, уобæл тагъд рæстæги нæуæгæй æрдзубанди кæндзинан. Афойнадæбæл æма гъæугæ хузи ку нæ байархайæн, уæд нæ сахартæ æма гъæути аразун æма цалцæг кæнун ке ‘нгъезуй, еци ахсгиаг социалон-культурон объекттæн  нæмæ гъæугæ проектон-хæрзти гæгъæдитæ нæ уодзæнæй. Арæзтади министрадæ æма уомæй ихæсгин æндæр ведомствитæн фæдзæхсун аци куст фæррæвдзæдæр кæнун.

Æмбурди архайгутæ ма æркастæнцæ еума, уæлдай ахсгиаг фарстамæ. Берæ рæстæгути дæргъи Алагири райони хуæнхаг гъæутæ Мизури, Нузал æма Уæллаг Згиди донуадзæнтæ ке исæдзæллаг æнцæ, уомæ гæсгæ ами цæрæг адæм тухстдзийнæдтæ æвзарунцæ. Æма æмбурди уой фæдбæл рауадæй гъуддагон дзубанди. Æма ци унаффæ рахастонцæ, уомæ гæсгæ хæстæгдæр æнзти æвæрд æрцæудзæнæнцæ нæуæг донуадзæн хæтæлтæ. Цæрæнуатон-коммуналон хæдзаради министри ихæстæ рæстæгмæ æнхæстгæнæг Тамати Майрæн куд фегъосун кодта, уотемæй  нуртæккæ Саратови проекттæаразæн институт амунд объекттæн проекттæ цæттæ кæнуй. Октябри кæронмæ проекттæ гъæуама исрæвдзæ уонцæ.

Аци анз Цæгат Иристон æнхæст кæнуй еуæндæс национ проектемæ хауæг æртæ æма дууинсæй регионалон проекти. Анзмæ национ проекттæ æнхæст кæнунæн æхцай æфсесади еумæйаг бæрцæ ‘й 7,4 миллиард соми.

ÆРДЗÆН ХУАРЗ РАКÆНÆ ÆМА ДИН СÆДÆ ХУАРЗИ РАКÆНДЗÆНÆЙ

Æрæги ма Тускъати Таймораз исаразта Дзæуæгигъæуи хъæбæр коммуналон бугъти полигон рекультиваци кæнуни фарстати фæдбæл. Уæлдай фулдæр æргом здæхт æрцудæй кустити алли къæпхæн дæр циуавæр æмгъудти æнхæстгонд цæуй, уомæ.

Рекультиваци кæнуни фиццаг къæпхæн райдæдта 2021 анзи уалдзæги æма гъæуама фæууа аци анзи кæронмæ. Еци рæстæгмæ цæунцæ полигони арæнтæ исбæрæг кæнуни куститæ æма зæнхи хай Горæтгæрон районæй Дзæуæгигъæуи есбонадæмæ рахæссуни туххæй.

Æмбурди бæрæггонд куд æрцудæй, уотемæй еугур куститæ дæр цæунцæ нисангонд пъланмæ гæсгæ æмгъудмæ, æма Дзæуæгигъæуи полигон рекультиваци кæнуни фиццаг къæпхæн гъæуама æнтæстгинæй рахецæн уа анзи кæронмæ.

Зæнхæ Дзæуæгигъæуи есбонадæмæ раттуни фарста æрдзоруни туххæй сахари Думи радон æмбурдмæ хаст æрцæудзæнæй 7 сентябри, уой фæсте аци унаффæ гъæуама федаргонд æрцæуа нæ республики Парламенти унаффæй.

Кæронбæттæн къæпхæни республики есбонадæбæл конд æрцæудзæнæнцæ æнæхигъдон биотермикон уæрмитæ, фæстæдæр ба етæ лæвæрд æрцæудзæнæнцæ Республикæ Цæгат Иристон-Аланий ветеринарон управленимæ идарддæр сæ æдасæй бафснайуни туххæй.

Нур ба бал конд æрцудæнцæ мæри фæлварæнти анализтæ. Республикæ Цæгат Иристон-Аланий лабораторон анализтæ æма техникон барæнти центри специалисттæ кустити графикмæ гæсгæ фæцæнцæ 50 хузæги анализтæ. Мæри æртасæнтæ куд дзорунцæ, уотемæй нæййес зианхæссæг бауæргъæдти критикон бæрæггæнæнтæ.

Гъуддагбæл ка архайуй, еци ведомствитæн Тускъати Таймораз бафæдзахста, цæмæй еудадзуг бæрæггонд цæуа кустити хуæрзгъæдæдзийнадæ æма цæмæй алли къуæре дæр дзуапп дæттонцæ, ци куститæ бакодтонцæ, уони туххæй.

– Æз уой корæг дæн, цæмæй уæ архайд ма фæллæгъуздæр кæнайтæ, лæмбунæг бæрæг кæнетæ кустити хуæрзгъæдæдзийнадæ. Дзæуæгигъæуи полигон рекультиваци искæнун æй ахсгиаг паддзахадон ихæс, æма ‘й гъæугæ хузи ку рахецæн кæнæн, уæд Дзæуæгигъæуи æма еугур республики экологон уавæр бæлвурд фæххуæздæр уодзæнæй. Уомæ гæсгæ нæ размæ æвæрд ихæстæмæ нæ алкедæр ракæсун гъæуй бæрнон цæстингасæй, – загъта Тускъати Таймораз æмбурди кæронбæттæни.