18 апреля 2024

ЦАРД ХУӔДЗУНД ӔМА НИФСХАСТ АДӔМ АРАЗУНЦӔ

22.03.2022 | 12:22

«Мах – пусулмон адӕм ан, мах – уӕрӕсейӕгтӕ ан!..» Аци гъуди хъӕбӕр федарӕй игъустӕй, ӕрӕги Дзӕуӕгигъӕуи ци Еугуруӕрӕсеуон наукон-практикон конференци арӕзт ӕрцудӕй, уой архайгути радзубандити. Аци агъазиау мадзал арӕзт ӕрцудӕй Уӕрӕсей пусулмӕнтти Совети хъӕппӕресӕй ӕма си архайдтонцӕ Уӕрӕсей айдагъ пусулмон ӕхсӕнӕдти сӕйраг разамонгутӕ нӕ, фал нӕ бӕсти динти минӕвӕрттӕ дӕр. Дзубанди ба цудӕй  еугур динти ӕхсӕнӕдти ӕмзунд-ӕмвӕндӕ архайди туххӕй – ӕхсӕнадон царди медӕгӕ еугур динтӕ дӕр ахсгиаг бунат ахӕссунцӕ ӕма дзиллити ‘хсӕн сӕ берӕфӕткон кустӕн ӕ сӕйрагдӕр медес гъӕуама уа нӕ берӕнацион ӕма берӕконфессионалон паддзахади адӕмти ‘хсӕн хӕлардзийнадӕ ӕма кӕрӕдзей лӕдӕрундзийнадӕ федар кӕнуни, нӕ еумӕйаг Фидибӕсти хуарздзийнади сӕрбӕлтау.

Уой хуӕдразмӕ Дзӕуӕгигъӕуи рацудӕй Цӕгат Кавкази пусулмӕнтти еугӕндти сӕрмагонд съезд. Уой архайгутӕ Цӕгат Кавкази пусулмӕнтти Координацион центри разамонӕгӕй бабӕй равзурстонцӕ Хъӕрӕсе-Черкессий муфтий Исмаил-хаджи Бердиеви. Уой фӕсте ба, 16 мартъий конференций архайунмӕ се  ‘мдинонти хӕццӕ байеу ӕнцӕ нӕ бӕсти иннӕ рауӕнти пусулмон дини еугӕндти разамонгутӕ, пусулмон университеттӕ ӕма медресети ректортӕ.  Кусти ма архайдтонцӕ хецаудзийнади федералон ӕма Цӕгаткавказаг федералон зилди субъектти къабӕзти минӕвӕрттӕ, ахургӕндтӕ, ӕхсӕнадон архайгутӕ.

Конференций исарӕзти нисани туххӕй радзубандийӕй ӕй байгон кодта Цӕгат Иристони муфтий Гуӕцӕлти Хаджиморат.

Аци ахсгиаг форуммӕ ка ӕрӕмбурд ӕй, уонӕн зӕрдиагӕй райарфӕ кодта Цӕгат Иристон-Аланий Сӕргълӕууӕг Сергей Меняйло. Ӕ радзубандий куд баханхӕ кодта, уотемӕй аци мадзали размӕ е архайдта,   сахар Грознай ци кустадон фембӕлд адтӕй Цӕгаткавказаг федералон зилди субъектти  разамонгутӕн, уоми. Ӕма форуми архайгутӕбӕл исӕмбӕлун кодта, еци мадзали архайгути фӕдзӕхст, цӕмӕй сӕ куст уа ӕнтӕстгин, зингӕ фӕййагъаз уа адӕмихӕттити ‘хсӕн лимӕндзийнадӕ ӕма кӕрӕдзей лӕдӕрундзийнадӕ федар кӕнунӕн, цӕмӕй нӕ Фидибӕсти адӕмти цардарӕзт уа амондгун ӕма фӕрнӕйдзаг.

Исмаил-хаджи БЕРДИЕВ (галеуæрдигæй), ГУÆЦÆЛТИ Хаджиморат, Евгений ЕРЕМИН.

Дин ӕма уодварни разамонгутӕ ӕхсӕнадон царди ци ахсгиаг бунат ахӕссунцӕ, уой фӕдбӕл дзоргӕй, Сергей Меняйло фӕббӕрӕг кодта, нӕ паддзахади  еугур сӕйраг динти рӕстадӕ архайд  сӕйраг рахуӕцӕн ке ‘й, цӕмӕй уӕрӕсейӕгтӕ хӕларзӕрдӕй кӕрӕдзебӕл ӕнгом баст уонцӕ, цӕмӕй сӕ Фидибӕстӕбӕл еузӕрдиуон уонцӕ ӕма ӕ кади сӕрбӕл ӕновудӕй архайӕг уонцӕ. Уой фӕдбӕл гъомбӕладон гъуддаги гъӕуама сӕ байвӕрд уа бундорон ӕма ахедгӕ.   Нӕ республики Сӕргълӕууӕг  уодварни ӕхсӕнӕдти сӕргълӕугутӕн арфӕ кӕнгӕй, загъта, цӕмӕй изолдӕр сӕ равзурст надбӕл ӕвӕллайгӕй ӕма ӕнтӕстгинӕй цӕуонцӕ.

Уӕрӕсей Федераций Президенти Управлений  динти организаций ӕхсӕн архайди Департаменти хецау Евгений Еремин ӕ радзубандий ӕмбурди архайгути зӕрдӕбӕл ӕрлӕуун кодта, уӕрӕсейӕгти хелӕдӕрундзийнадӕ сӕдӕгай ӕнзти дӕргъи ке федар кодта, берӕнацион ӕма,  аллихузи динтӕн бунат кӕми адтӕй, уӕхӕн устур паддзахади. Фӕйнӕхузи  динти фӕткӕвӕрди ӕма сӕ культури ци хецӕндзийнӕдтӕ ес, етӕ уӕрӕсейаг адӕмти дехтӕ некӕд нецихузи кодтонцӕ, фал сӕ фӕрци дзӕвгарӕ фӕгъгъӕздугдӕр ӕй  уӕрӕсейӕгти медварнон дуйне ӕма си рауадӕй федар ӕндондзийнадӕ. Уӕлдай бӕлвурддӕрӕй ба е рабӕрӕг ӕй Устур Фидибӕстон тугъди рӕстӕг – уӕд еци федар еудзийнади фӕрци  нӕ бӕстӕ фӕууӕлахез ӕй фашизмбӕл. Абони дӕр уавӕртӕ уотӕ иссӕнцӕ, ӕма бабӕй гъе уӕхӕн ихӕс лӕууй нӕ размӕ Украини сӕрмагонд операци ӕнхӕст кӕнгӕй.

Дзӕуӕгигъӕу ӕма Алайнаг архиепископ Герасим дӕр аци форуми архайгутӕн райарфӕ кодта, сӕрмагонд Арфи финстӕг бакӕсгӕй.

Уӕрӕсей цӕрӕг еугур адӕмихӕттити еудзийнади фӕдбӕл адтӕй ӕ дзубанди  Федералон агентади нацити гъуддӕгути фӕдбӕл Управлений разамонӕг Абдулгамид Булатовӕн. Куд загъта, уотемӕй еу динхӕсгути минӕвӕртти ку бафхуӕрай, уӕд уой нимайун ӕнгъезуй, куд  Уӕрӕсей еугур динти минӕвӕртти бафхуӕрунбӕл.

Еци гъудий хӕццӕ арази уогӕй, Исмаил-хаджи Бердиев  ӕримиста, Украини сӕрмагонд операций рӕстӕг, е ‘ригон цард иснивонд кӕнгӕй, е ‘фсӕддон ихӕс кӕронмӕ ка исӕнхӕст кодта, е адтӕй Дагестани райгурӕг  Нурмагомед Гаджимагомедов. Е ‘скъуӕлхтдзийнадӕн ин Фидибӕстӕ искодта устур аргъ –  лӕвӕрд ин ӕрцудӕй Уӕрӕсей Бӕгъатӕри ном.

Зӕгъун гъӕуй уой, ӕма Украинӕ цӕмӕй демилитаризацигонд ӕма денацификацигонд ӕрцӕуа, уой туххӕй нуртӕккӕ уоми ци сӕрмагонд операци ӕнхӕстгонд цӕуй, уой туххӕй ӕмбурди архайгутӕ дзурдтонцӕ хъӕбӕр сагъӕссагӕй ӕма тухстӕй. Уӕлдай мӕстгунӕй баханхӕ кӕниуонцӕ,  Нигулӕни къохи ке бафтудӕй хъӕбӕр агъазиау цъамардзийнадӕ исаразун – не  ‘нсувӕрон паддзахади цӕргутӕй кӕцидӕр хаййи ке исахъилдтонцӕ Уӕрӕсей нихмӕ, сӕ зӕрдити син ке бауагътонцӕ нӕ паддзахадӕмӕ дӕр ӕма ами цӕрӕг адӕмтӕмӕ дӕр ӕнӕуинондзийнадӕ, знаггадӕ  ӕма  мӕлӕтхӕссӕг надбӕл  сӕ исаразун.

Еци уавӕр лӕдӕргӕй ӕма ин рӕстзундӕй дзуапп дӕтгӕй,  нӕ паддзахади уодварнон ӕхсӕнӕдти сӕргълӕугутӕ,  киристон ӕма пусулмон динти раздзӕугутӕ исфедар кодтонцӕ, Украини нуртӕккӕ ци цаутӕ цӕуй, уони фӕдбӕл сӕрмагонд нистауӕн. Уой туххӕй Конфереций архайгутӕн видеобастдзийнади фӕрци радзурдта Уӕрӕсей пусулмӕнтти Центрон уодварнон фӕткӕдӕттунади сӕрдар шейх Талгат Таджуддин.

Цӕгат Кавкази пусулмон дини ӕхсӕнӕдти раздзӕугути позицитӕ бӕрӕггонд ӕнцӕ айдагъ нуриккон ӕхсӕнадон уавӕртӕмӕ гӕсгӕ цӕстингасӕй нӕ, фал ма  пусулмон дини цитгин  Хъурани амунддзийнӕдтӕмӕ гӕсгӕ дӕр. Еци амунддзийнӕдтӕмӕ гӕсгӕ тох кӕнун гъӕуй рӕстдзийнади сӕрбӕл, адӕмӕн знаггадӕ ӕма гъӕддаг миутӕ ка аразуй, уони нихмӕ. Ӕма еци фӕдзӕхст уӕлдай ахсгиаг ӕй абони – Украини фудзунд разамонгути фудӕй хъӕбӕр берӕ зиндзийнӕдтӕ нур аст анзей дӕргъи ке ‘взарунцӕ Донбасси ӕвуд цӕргутӕ.

Пусулмон адӕми раздзӕугути нистауӕни фарс рахуӕстӕнцӕ Уруссаг  киристон аргъауӕни, Дзӕуӕгигъӕуи  дзиуиттӕгти еугонд ӕма нӕ республики ӕхсӕнадон организацити минӕвӕрттӕ.

Аци анз бӕрӕггонд цӕудзӕнӕнцӕ дууӕ ахсгиаг цауи – 1100 анзи ӕнхӕст кӕнуй Аланибӕл исаргъуди ӕма Волжскаг Булгари – нури Поволжьей – пусулмон дин ке райста, уонӕбӕл. Е хуарз равгӕ ‘й агъазиау культурон-рохсадон куст райаразунӕн.

Мингай ӕнзти дӕргъи дууӕ устур дини – пусулмон ӕма киристон – лимӕнӕй, кӕрӕдзей лӕдӕргӕй ке цардӕнцӕ ӕма цӕрунцӕ, уой фӕрци  Уӕрӕсе ӕхецӕн равзурста уодварнон над, исхизтӕй дуйней райрӕзти тӕккӕ бӕрзонддӕр къӕпхӕнмӕ. Ӕма уомӕн аккаг аргъ кӕнгӕй, нӕ Фидибӕсти  нури фӕлтӕртӕ еци ахсгиагдзийнадӕ гъӕуай кӕнгӕй, гъӕуама цӕстуарзонӕй ӕма ӕновудӕй архайуонцӕ нӕ исонибони фарнӕ ӕма райдзастдзийнадӕбӕл. Ӕма нин еци арфиаг гъуддаг нӕ Исфӕлдесӕги фӕдзӕхстити фӕрци бантӕсӕд!..

 

Ӕрмӕг бацӕттӕ кодта

БИЧИЛТИ Алетӕ.