Куд зонетæ, уотемæй нæ республикæ архайуй фиццаградон национ проектти. Æма уой фæрци, уæхуæдтæ æвдесæн, фæстаг цалдæр анзей дæргъи нæмæ нæ цардиуаги берæ рауæнти уæлдайдæр социалон-культурон къабæзти, зингæ зæрдæхцæуæн æййивддзийнæдтæ æрцудæй, фæззиндтæнцæ агъазиау нæуæгдзийнæдтæ.

Еци ахсгиаг куст нерæнгæ ма идарддæр дæр цæуй. Æма цæйбæрцæбæл æнхæстгонд цæунцæ уой хæццæ баст ихæстæ, уомæ цæстдард ба æй еудадзугон Фиццаградон национ проекттæ æнхæст кæнунбæл Цæгат Иристони куст куд цæуй, уой фæдбæл бæлвурд дзубанди цудæй, нæ республики Хецауади  Сæрдар ТУСКЪАТИ Таймораз æма Цæгат Кавкази федералон зилди Уæрæсей Президенти Æнхæстбаргин минæвари хуæдæййевæг Максим ВЛАДИМИРОВИ разамундæй Дзæуæгигъæуи ци æмбурд арæзт æрцудæй, уоми.

Фиццагидæр бал уой зæгъун гъæуй, æма нæ республикæ аци анз дæр æнхæст кæнуй фиццаградон национ проекттæ «Демографи», «Æнæнездзийнадæ», «Экологи», «Æдас æма хуæрзгъæдæ автомобилон нæдтæ», «Нимæцон экономикæ», «Культурæ» æма иннети фæлгæти ихæстæ.

Уомæй уæлдай, сæрмагонд регионалон проектти уагæвæрдмæ гæсгæ, 2020 анзи республики арæзт æма бундорон цалцæггонд цæунцæ аллихузон ахсгиаг 130 объекти (уони арæзтадæ æма цалцæгæн нисангонд цæуй æхсæз миллиард сомемæй фулдæр).

Зæгъæн, проект «Ахурадæ»-йи, нуртæккæ республики арæзт цæунцæ фондз еумæйагахурадон скъолай Дзæуæгигъæуи, уæдта Мæздæги, Горæтгæрон æма Рахесфарси районти. Идарддæр æнхæстгонд цæуйнцæ еумæйагахурадон косæндæнтти спортивон залти цалцæггæнæн куститæ. Сæрмагонд æргом æздæхт цæуй гъæууон скъолати уавæрмæ. Цалцæггæнæн куститæй уæлдай ма, архайд цæуй еци спортивон залтæ æма секцитæ ефтонггонд уодзæнæнцæ  материалон-техникон ефтонггадæмæ.

Иннæ ахсгиаг проект æй «Æнæнездзийнадæ гъæуайкæнуйнадæ». Уой фæлгæти республики арæзт цæунцæ æхсæрдæс æма инсæй фельдшерон æма фельдшерон-акушерон пунктти. Идарддæр куст цæуй сувæллæнтти Республикон клиникон сæйгæдони соматикон хайадæ исцалцæг кæнунбæл æма уоми сувæллæнтти нæуæг поликлиники арæзтадæбæл. Аци æма иннæ медицинон косæндæнтти арæзтадон æма цалцæги мадзæлтти хæццæ ма лухгонд æрцæудзæнæнцæ гъæугæ медицинон техникæй сæ ефтогдзийнади фарстатæ дæр.

Регионалон проект «Цæрæндæнттæ æма сахайраг фалдзос»-и  нисан æй цæрæнуатон арæзтадæ фæййахедгæдæр кæнун. Æма фарæ нæ республики цæттæй ци цæрæнуæттæ лæвæрд æрцудæй, уони бæрцæ иссæй 228,9 мин квадратон метри, ци нисангонд цудæй, уомæй авд процентти фулдæр. Аци анз ба, ци нисангонд цæуй, еци ихæслæвæрд нерæнгæ бал æнхæстгонд æрцудæй 84,7 процентемæй. Аци анз ма нуриккон домæнтæмæ гæсгæ гъæуама гъудгонд æрцæуонцæ 152 тургъи æма 39 æхсæнадон фæзуати, уонæй нерæнгæ бал гъудгонд æрцудæнцæ: фиццæгтæй – 97, дуккæгтæй – 30.

Зингæ куст цæуй, «Æдас æма хуæрзгъæдæ нæдтæ», зæгъгæ, программи ихæслæвæрдтæ æнхæст кæнунбæл дæр. Куст ба цæуй æртæ æма æртинсæй объекттебæл.

Национ проект «Культурæ»-йи фæлгæти еугур нисангонд куститæ дæр æнхæстгонд цæунцæ афойнадæбæл æма гъæугæ хузи. Сæрмагонд æргом здæхт цæуй, муниципалон искондти ци клубтæ æма культурон-фæлладуадзæн центртæ ес, уони нивæбæлдзийнадæмæ. Зæгъæн, 2020 анзи бундорон цалцæггонд æрцæудзæнæнцæ культури авд хæдзари, æхсæз ахурадон косæндонемæн ба балхæндзæнæнцæ гъæугæ музыкалон инструменттæ æма æндæр техникон ефтонггæрзтæ. Уой фæрци, ке зæгъун æй гъæуй, зингæ фæххуæздæр уодзæнæй аййевадон ахуради æмвæзадæ, уæдта фæффулдæр уодзæнæй культури ахургæнæндæнтти  ахурадон бунæтти бæрцæ дæр. Бундоронæй цалцæггонд цæуй паддзахадон театр «Саби»-йи азгъунст дæр.

Уотæ лæмбунæг æма гъуддагонæй æрдзубанди кодтонцæ æмбурди архайгутæ, иннæ федералон æма регионалон проектти фæлгæти нисангонд ихæстæ куд æма  ци мадзæлттæй æнхæстгонд цæуй, уæдта ма цæмæ гъæуй фулдæр æргом раздахун, уони туххæй.

Æмбурдæн хатдзæгтæ кæнгæй, Тускъати Таймораз куд фæннисан кодта, уотемæй проектти нисангонд ихæстæ æма мадзæлттæ афойнадæбæл æма гъæугæ хузи æнхæст кæнунбæл бæрнон æнцæ сæ куратортæ – етæ комкоммæ ихæсгин æнцæ, цæмæй еудадзуг сæ цæстæ даронцæ арæзтадæ æма цалцæги куститæ æнхæст кæнуни графиктæмæ, радехгонд фæрæзнитæ афойнадæбæл æма сæ нисанбæл харз кæнун æма иннæ еугур фарстатæмæ.

Фиццаградон национ проектти æнхæст кæнунбæл республикæ куд косуй, уой хуарзбæл банимайгæй, Максим Владимиров куд загъта, уотемæй аци проекттæ æма программитæ æнхæст кæнунмæ федералон Хецауади ’рдигæй уодзæнæй еудадзугон лæмбунæг цæстдард.

Уæрæсей Федераций Президенти унаффæмæ гæсгæ  цæттæгонд ка ’рцудæй æма е ’нхæст кæнунбæл архайд кæмæн цæуй, еци фиццаградон национ проекттæ æма федералон программити сæйрагдæр нисан æй не ’мбæстæгти царди æмвæзадæ зингæ фæххуæздæр кæнун, уæрæсейæгти æдасдзийнадæ æма цардархайдæн уæлæнхасæн фæрнуг фадуæттæ исаразун, – загъта Президенти Æнхæстбаргин минæвари хуæдæййевæг.