Еу гъæуи цæргутæ, дан, байхуæрстонцæ хъалагъуртæ, цæмæй син етæ сæ есбойнадæ гъæуай кодтайуонцæ æма гъæубæсти медæгæ дæвдтитæ мабал цудайдæ. Рацудæй еуцæйбæрцæдæр рæстæг, фал сæмæ  хуснæгдзийнæдтæ минкъийдæр нæ, фал фæффулдæр æнцæ.

Уæд бабæй син еу æхсæвæ сæ фонс кадæр фæттардта æма гъæубæстæ фæффæдеси ’нцæ. Бантæстæй син фонсдавгути æрахæссун. Æма дин етæ ба ку разинниуонцæ… сæ хъалагъуртæ. Адæм исдзолгъо-молгъо ’нцæ. Æма уæд еу зæронд обауи сæрмæ исхизтæй æма сæ уордигæй сабур кæнуй:

– Мæнæ хуарз адæм, байгъосайтæ мæмæ!..

Адæм ку æрæнцадæнцæ, уæд син зæгъуй:

– Цæй æма нæ хъалагъуртæн хъалагъуртæ байхуæрсæн…

Аци хабар, зæгъетæ, цæмæ гæсгæ раймистан? Нуртæккæ Уæрæсей дæр, гъулæггагæн, уæхæн уавæр исæвзурдæй, æма нæ еугурадæмон есбойнади мулкитæ гъæуай кæнун æма сæ хæдзардзинæй харз кæнунбæл ауодун кæмæн ихæсгонд æй, уонæй беретæ еци хъалагъурти хузæн разиннунцæ, ци гæнæн æма амал ес, уомæй хæлæф кæнунцæ.

Еци фудракæндтитæ, гъома, коррупцион æверхъаудзийнæдтæ ææгæр ке берæ кæнунцæ, уомæ гæсгæ арæзт æрцудæнцæ, куд еугур уæрæсеуон, уотæ еугур регионти дæр коррупций нихмæ тохгæнæг къамистæ.

Уæхæн къамис архайуй Цæгат Иристони. Æрæги бабæй ин адтæй  æмбурд. Сæрдареуæг си кодта нæ республики Сæргълæууæг Сергей  Меняйло. Уоми архайгутæ си æрдзубанди кодтонцæ регионалон бюджети фæрæзнити къазнайадон æмдзой фарстатæмæ, уæдта, республики медицинон къабази æма паддзахадон æлхæнуйнæгтæ кæнуни, коррупций нихмæ ци мадзæлттæ арæзт цæуй, уонæмæ.

Паддзахадон контракти бахигъдтæ коррупцион тасдзийнадæй багъæуай кæнуни архайди туххæй радзурдта Федералон къазнайади Цæгат Иристони  дæлхайади управлений разамонæги хуæдæййевæг Галазти Владимир. Куд загъта, уотемæй къазнайадон æмдзуди хæццæ финст бадзурдтæ, уæдта се ’хцай фæрæзнитæ дæр анзæй-анзмæ фулдæр кæнунцæ.

Къазнайадон æмдзуди фæстеуæг, Галази-фурт куд фæббæрæг кодта, уотемæй абони паддзахадон заказтæ финансон æгъдауæй «кæдзосæй» æнæхстгонд  цæунцæ. Е æй коррупций нихмæ агъазиау фæрæзнæ, уæдта  нæ уадзуй æхцай фæрæзнитæй, бафинст бадзурдти амунд ка нæй, уæхæн æнæнисангонд хæрзтæ кæнун.

Сергей Меняйло æмбурди архайгути зæрдæбæл æрлæуун кодта, къазнайади æргæнтæмæ ке ес бартæ урухдæр къазнайадон æмдзокæнунæн, регионæн федералон фæрæзнитæй ци уагъд цæуй, уони харз кæнуни гъуддæгутæмæ  цæстæ дарунæн æма ма æ радзубандий бафæдзахста:

– Пайда кæнун гъæуй аудити барæй – уой фæрци æнгъезуй, куститæ гъæугæ хузи æнхæстгонд цæунцæ æви нæ, уой исбæрæг кæнун, æма бюджети фæрæзнитæ фæстауæрцæ кæнунбæл дзорун. Федералон къазнайади республики дæлхайади управленийæн фæдзæхсун, цæмæй къамисæн игъосунгонд цæуонцæ, паддзахадон оргæнти  æма подрядон кустуæтти архайди  бюджетон закъонади ци ихæлдтитæ рабæрæг уонцæ, уони туххæй.

Цæгат Иристони æнæнездзийнадæ гъæуайкæнуйнади министр Тебиати  Сослан æмбурди куд фегъосун кодта, уотемæй  медицинон уагæдæнтти коррупций нихмæ арæзт цæунцæ аллихузон ахедгæ мадзæлттæ, профилактикон куст си цæуй æнæсцохæй. Цæмæй коррупцион фæззиндтитæ кунæггонд цæуонцæ, уой туххæй медицинон уагæдæнтти исæвардтонцæ «хе бахатуни  асиккитæ» («Ящики обращений»). Уони фæрци адæмæн сæ бон æй фегъосун кæнун коррупций фæззиндтити туххæй,   æнæнездзийнадæ гъæуайкæнуйнади къабази коррупцион фæззиндтити æма æндæр сагъæссаг фарстати туххæй.

Цæгат Иристони паддзахадон нисанеуæги æлхæнуйнæгти управлений сæргълæууæг Лагкути Омар ба æмбурди радзурдта, аци уагæдони коррупций нихмæ куд архайунцæ, уой туххæй.

Æмбурди кæронбæттæни ба бæлвурд фæдзæхститæ лæвæрд æрцудæй, коррупций нихмæ архайд фæййахедгæдæр кæнунæй ихæсгин ка ’й, еци къабæзти разамонгутæн. Е ахсгиаг æй, уомæй ахсгиагдæр ба æй е, æма еугур еци фæдзæхститæ гъæугæ хузи æнхæстгонд ку ’рцæуиуонцæ.

Ес уæхæн загъд: «Хæмпæлгæрдæгбæл цалинмæ нæ бандзарай, уæдмæ ’й нæ искунæг кæндзæнæ!..» Коррупци ба, нæ абони цардарæзт нин, гъулæггагæн, ци аллихузон хæмпæлгæрдгутæ гъигæ дарунцæ, уонæн сæ тæккæ тæссагдæр æма маргæйдзагдæр æй – уомæн æма агъазиауæй-агъазиаудæр зæрантæ айдагъ нæ экономикæн нæ хæссуй, фал ма сахъат кæнуй не ’хсæнади хелæдæрундзийнадæ, уодигъæдæ. Уомæ гæсгæ ба æ нихмæ еумæйагæй, æхсæнади еугур гæнæнтæ æма равгитæй тох кæнун гъæуй. Еци хъамиликустгæнгутæ ба гъæуама карзæй-карздæрæй æфхуæрд цæуонцæ.