04 октября 2024

ХОДÆГИ ХАЛÆ РАХУÆРÆ!

29.12.2022 | 13:39

***

Минкъий кизгæ æ мадæн агъаз кæнуй Нæуæг анзи бæрæгбони фингæ цæттæ кæнунмæ. Кард райста æма къалбас устур хæйттæй лух кæнуй. Æ мадæ ин бауайдзæф кодта:

– Кизгæ, тæнæгдæр хæйттæй сæ лух кæнæ!

– Æма æз уони мæхецæн лух кæнун.

***

 – Мæ мадæ, цæхуæн лæвар дæ гъæуй Нæуæг анзмæ?

– Тæккæ хуæздæр лæвар – дæ хуарз бæрæггæнæнтæ скъолай!

– Байрæги кодтай, мамæ, æз дин духи балхæдтон!

***

Вовочки фæрсуй æ мадæ:

– Нæуæг анзи бæрæгбони фæсте æз адгийнаг нæбал хуæрдзæнæн, дæ фидæ ба æ тамаку думун ниууадздзæнæй. Ду ба?

– Æз ба, ка ’й зонуй, скъоламæ цæун ниууадзон…

***

– Мамæ, мамæ, нæ назу бæласæ цæфсуй!

– Нæ, цæфсгæ нæ кæнуй, фал тæмæнтæ калуй.

– Мамæ, мамæ, кæсай!.. Нæ къæразгæмбæрзæнтæ дæр тæмæнтæ калун райдæдтонцæ!

***

– Нæ хъазар биццеу, Нæуæг анзмæ дин ци балæвар кæнæн?

– Танк, лего гъазт… æма мæ æртæ бони исуæгъдæ кæнетæ дæндæгутæ æхснунæй!..

***

– Баба, ба ’й зонай, кæци поезд хъæбæрдæр æрæгæмæ кæнуй?

– Кæци, биццеу?

– Ду мин фарæ Нæуæг анзмæ зæрдæ кæмæй байвардтай, е!

***

Минкъий биццеуæн Нæуæг анзмæ балæвар кодтонцæ куй сенбернар. Фал æй, мæгур æ бон, сувæллон нæ балæдæрдтæй: ке си кæмæн балæвар кодтонцæ, уой.

***

– Уæхæн идард балций дæ уоси мади ракæнунмæ дæ нифс куд бахастай?

– Уотæ мин загъта, Сау денгиз, дан, ку фæууинон, уæд мæ рамæлæтбæл дæр арази дæн.

***

– Хуарз лæг, дæ уосæн бæрæгбонмæ балхæнæ деденгутæ!

– Æз уосгин нæ дæн.

– Мадта дæ уарзон кизгæн.

– Уарзон кизгæ дæр мин нæййес.

– Балхæнæ ’й мадта, уæхæн æнæмæтæ цард ке кæнис, уой туххæй.

***

– Дохтир, дæ агъаз мæ багъудæй. Нæ лæг цидæр æнахур незæй фæссæйгæ ’й.

– Гъома?

– Æнæгъæнæ сахат ин мæ гъæститæ фæккодтон, е ба мæ, цума игъосгæ дæр нæ кæнуй…

– Хуарз уосæ, е нез нæй, е æй устур искурдиадæ.

***

– Аци анз ма дин фæстаг хатт зæгъун: æфстау ми ци дæс мин соми райстай, уони мин уæддæр Нæуæг анзмæ гæсгæ фæстæмæ радтæ.

– Хуарз æй, фæстаг хатт ма мин ке зæгъис, е. Æндæра де ’хца коруни хабарæй мин мæ зæрдæ исцъæх кодтай.

***

– Нæ лæг, зæгъай мин, аци анз циуавæр нæуæг модæ уодзæнæй?

– Æз си федарæй дууæ хузи пъолций зонун: фиццаг – дæ зæрдæмæ ка нæ фæццæудзæнæй, уæхæн. Дуккаг ба – мæнæн мæ бон балхæнун ка нæ бауодзæнæй, уæхæн.

***

Дууæ лæги бадунцæ финги уæлгъос:

– Дæ цæститæ ци ницъцъундæ кæнис, водкæ ку фæнниуазис, уæд?

– Мæ бийнойнагæн федар дзурд равардтон, æз аци ниуæзтæмæ кæсгæ дæр ке нæбал бакæндзæнæн, уой туххæй.

***

– Не ’фсийнæ, нæ бор карк цидæр мæтъæл æй. Куд дæмæ кæсуй, ливзæ си искæнæн?

– Кæд ин уомæй æ зæрдæ барохс кæндзæнæ, уæд имæ мабал кæсæ…

***

– Абони еу газети бакастæн, гъома, дан, адæймаг анзмæ гъæуама бахуæра æртæ кили цæнхæ, – загъта сехуарбæл уосæ æ лæгæн.

– Е бæргæ раст æй, мæ хъазар, фал еу хуæрдæн нæ, – цæхгун басæ хуппитæгæнгæй ин дзуапп равардта лæг.

***

Трамваймæ уæззау хæссуйнæгти хæццæ бахизтæй рацæргæ силгоймаг. Фæсевæдбæл æ цæстæ радардта, æма си æ бунатæй ку неке базмалдæй, уæд загъта:

– Гæрр, аци вагони еу уосгор лæхъуæн дæр нæййес?

– Уосгортæ æма си киндздзон кизгуттæ бæргæ берæ ес, фал æ бунат хестæрæн ка радта, уæхæн ба си, æвæдзи, нæййес, – загъта бæлццæнттæй еу.

***

Зæлинæ фæрсуй Мæдини:

– Зæгъай, ме ’мбал, мæ нæуæг лæг дæмæ куд кæсуй?

– Лæги ходæ даруй?

– Мадта ци гъæуама дара!

– Гъема хъæбæр хуарз… Дæу æндæр ку неци гъæуй!..

***

– Фусунтæ сæ иуазгути гъæугæронмæ цæмæн рафæндараст кæнунцæ?

– Цæмæй сæ баруагæс уа, æцæгæй ке рандæ ’нцæ, е.

***

Фидæ дзоруй æ фуртмæ:

– Биццеу, мæ хор, равдесай мæмæ дæ бонуг.

– Мæхемæ нæй папæ, ме ’мбалмæ  æй равардтон æ фиди тæрсун кæнунмæ.

***

– Папæ, мамæ дин дæ зæрдæ цæмæй фæхходун кодта?

– Лæдæрис æй, мæ кизгæ, Нæуæг Анзи бæрæгбонмæ æз дæ мадæн норкити царæй конд шубæ балæвар кодтон, е ба мин дасæн лезвитæ.

– Папæ, æма дæу дæр норкитæй конд шубæ гъудæй?

***

Цума ма нæ постхæссæгæй сæрæндæр æма зæрдхæлардæр адæймаг разиндзæнæй…

– Уагæр кæми фескъуæлхтæй?

– Газеттæ нæ рафинстон, уотемæй мæмæ  алли бон дæр цалдæр æрбадæттуй.

***

Карз ниуæзтæ хæссуй устур бæлæхтæ, – дзоруй лектор адæмæн. – Уой азарæй еу æма дууæ бийнонти нæ рахецæн æнцæ…

– Дæ хуарзæнхæй, бæлвурддæр æй зæгъай, уой туххæй цæйбæрцæ баниуазун гъæуй? –  æхе нæбал бауорæдта Хъилцæ.

***

– Дæумæ гæсгæ, æдули ке ес исхонæн?

– Е æй уæхæн адæймаг, æма ин еу дзоруй, фал си уомæн æ сæри неци цæуй. Балæдæрдтæ?

– Неци ин балæдæрдтæн.