Уæлахези бæрæгбони агъоммæ Гъæдгæрони астæу Бæгъатæрти аллейи  æрбамбурд æй берæ адæм. Еци бон кадгин уавæри байгон кодтонцæ бюст Устур Фидибæстон тугъди архайæг, Италий фашизми нихмæ змæлди бæгъатæр Гиоти Барисбийи фурт Александрæн.

Кадгин иуазгути хæццæ адтæнцæ Республикæ Цæгат Иристон-Аланий Парламенти Сæрдар Тускъати Таймораз, Хонсар Иристони Хецауади Сæрдари фиццаг хуæдæййевæг Джиоти Алан, Æрæдони райони сæргълæууæг Мæрзати Владислав, æхсæнадон организацити минæвæрттæ. Мæскуйæй иссудæй бæгъатæри кизгæ Гиоти Юлия æ бийнонти хæццæ, уæдта, Александри хуарз ка зудта æма ин абони дæр устур кадæ ка кæнуй, еци адæм. Гъæууон скъолай ахурдзаутæ, рæвдауæндони гъомбæлкæнуйнæгтæ, гъæдгæройнæгтæ – хестæрæй, кæстæрæй æрбацудæнцæ æмбурдмæ. Бюст байгон кæнуни барæ равардтонцæ бæгъатæр тугъдони кизгæн. Берæ деденгутæ æвæрд æрцудæй æ размæ.

Æ гъæубæстæн кадæ æма намус ка ’рхаста алли тугъдтити архайгæй, уони нæмттæ исæносон кодтонцæ бæгъатæрти аллейи. Нур сæ нимæдзæбæл бафтудæй никкидæр ма еу кадгин ном.

Гиоти Александри царди туххæй, е ’ригон бæнтти, æ тугъдон нæдти æма Италий æрвист уæззау æнзти туххæй, уæдта ин тугъди фæсте æ Райгурæн бæсти хæццæ ци бастдзийнадæ адтæй, уой туххæй дзурдтонцæ Тускъати Таймораз, Джиоти Алан, Гъæдгæрони хестæрти Совети сæрдар Бегизти Валик, Гиоти муггаги минæвæрттæ Гиоти Хасан æма Петр, уæдта италиаг иуазæг, ахургонд, филолог æма тæлмацгæнæг, «Советон партизантæ Италий» киунуги автор Массимо Эккли.

Гиоти Александр райгурдæй 1911 анзи Гъæдгæрони, фæстæдæр сæ бийнонтæ ’рцардæнцæ Дзæуæгигъæуи. Æ сабийбонтæй фæстæмæ кустахур биццеу бæлдтæй ахурмæ. 1930 анзи фæскомцæдесæй æрвист æрцудæй Мæскумæ. Уоми æнтæстгинæй каст фæцæй рабфак, фæстæдæр ба – Г. Плеханови номбæл Адæмон хæдзаради институт. Куста базаради наркомати.

Устур Фидибæстон тугъд ку райдæдта, уæд иннæ сагсор фæсевæди хæццæ ’рлæудтæй Райгурæн бæстæ гъæуай кæнунмæ. Знаги дæрæн кодта Мæскуй бунмæ, уæззау цæф фæцæй, фал бабæй нæуæгæй тох кодта 13-аг артиллерион бригади Хонсар-Нигулæйнаг фронти. Тогуарæн тугъди нæуæгæй фæццæф æй не ’мзæнхон, уацари бахаудтæй. Иннæ ахæст адæми хæццæ ’й нацисттæ фæлластонцæ Италимæ, Эмилия-Раманьяйи облæсти уæхæн уæззау куститæ кодтонцæ, æма син æнæмæлгæ неци хуасæ адтæй. Æ италиаг æрдхуард-коммунистти фæрци син бантæстæй уацарæй раледзун. Фашизми нихмæ тохи активонæй архайдта Италий партизанти хæццæ. Алесандро Беанкончинийи номбæл 36-аг Гарибальдиаг бригади иуонгтæ ’й худтонцæ Сандро. Бæгъатæр ирон лæхъуæн иссæй Италий национ бæгъатæр.

Фал, уæддæр Фидибæстæ, дæуæн æмбал нæййес… Æрбаздахтæй Уæрæсемæ æма Советон æфсади рæнгъити архайдта Идард Скæсæни Квантунаг æфсади нихмæ.

Тугъд ку фæцæй, уæд болкъон Гиоти Александр адтæй Мæскуй военторги хецау.

Тугъдон æма фæллойнадон æнтæстдзийнæдти туххæй Гиойи-фурти исхуарзæнхгин кодтонцæ Сурх Турусай æма Сурх Стъалуй ордентæй, берæ майдантæй, «Гарибальдий стъалуй сугъзæрийнæ, æвзестæ æма бронзæ майдантæй», æ реубæл цæхæртæ калдтонцæ «Гарибальдий стъалу»-й дууæ ордени.

Цирт байгон кæнуни фæсте адæмæн балæвар кордтонцæ киунугæ «Сандро». Бакуста ибæл Анатолий Виноградов.

Фæстæдæр мадзал раидарддæр æй гъæууон клуби. Цæгат Иристони адæмон артисткæ Дзанайти Ольги разамундæй ирон зартæгæнгути хор ракодта Гиоти Александри æма Иристони бæгъатæрти зартæ. Сæ арæхстдзийнадæ равдистонцæ культури Хæдзари адæмон инструменталон къуари архайгутæ дæр.

Гъæуи цæргутæ æма иуазгутæ æхцæуæнæй бакастæнцæ документалон кинонивæ «Сандро»-мæ.  Æвдист си цæуй хъаурæгин адæймагæн æ цардвæндаг, ци устур аргъ кодта Райгурæн бæстæн, æ равзурст дæсниадæн, интернационалон хæлардзийнадæн.

Гиоти Юлия устур арфæ ракодта республики Хецауадæн æма Парламентæн, Гъæдгæрони цæргутæн, исфæлдистадон къуар «Артерия»-йæн, скульптор Сабети Геуæргийæн, Хæблити Владислав æма Дедегкати Викторæн сæ берæвæрсуг агъази туххæй. Кинонивæ исаразунбæл бакуста журналист, режиссер Хъалæгати Джульетæ.

Гъæуама æригон фæлтæр зононцæ, сæ фидтæлтæ тугъди ци бæгъатæрдзийнадæ равдистонцæ уой, æма ’й ма иронх кæнонцæ.

ГУГКАТИ Жаннæ