Абони нæ дзубанди еугæр Хетæгкати Къостай туххæй æй, уæд сæрмагондæй куд гъæуама не ’римисæн, уомæн нæ национ литератури еума бундорæвæрæг Гурджибети Блашкай хæццæ син ци хæлар рахастдзийнæдтæ адтæй, уой дæр. Уой фæдбæл æ рæстæги ци æрмæгутæ финст æрцудæй, уонæй мухур кæнæн дууæ – зундгонд финсæг Хъазбегти Хъазбеги æма филологон наукити доктор, финсæг Сабайти Сулеймани уацтæ. Мухур ба дууей дæр уомæ гæсгæ кæнæн, æма кæрæдзей æнхæст кæнунцæ. Раст зæгъгæй, цидæр хецæндзийнæдтæ дæр си ес. Зæгъæн, Хъазбеги финстмæ гæсгæ, цалинмæ Блашка æ райгурæн Мусигъæуи нæ фембалдæй Къостай хæццæ, уæдмæ ’й нæ фæсмардта. Сулейман ба уотæ финсуй, гъома, гъæуама фембалдайуонцæ, 1889 анзи Пятигорски – уоми Михаил Лермонтовæн циртдзæвæн игон кæнуни мадзали. Уæхæн фæйнæхузон сæ финститæ рауадæнцæ, ке къохи си циуавæр æвдесæнтæ адтæй, æвæдзи, уомæ гæсгæ. Фæйнæхузи амонунцæ, Блашка Къостай туххæй æмдзæвгæ кæци анзи ниффинста, уой дæр… Цидæр æй, уæддæр, ку зæгъæн, дууæ æрмæги дæр гъæугæ ’нцæ, кæрæдзей æнхæст кæнунцæ.

 

КЪОСТА МУСИГЪÆУИ

Е адтæй 1902 анзи августи мæйи. Еугай мегъи уорс цъоппитæ накæ кодтонцæ цъæх арвбæл. Урух будурти карст хумти сугъзæрийнæхузæй зиндтæнцæ мæнæуи цъинатæ. Уæлдæф адтæй кæдзос æма рæуæг. Хор дзæвгарæ искастæй: еци афони Мусигъæуæй æфсæнвæндаги станцæ Прохладныймæ дууæ хуæрзхаст æма æлвæст бæхи сæ фæсте рæуæгæй æскъафтонцæ нæуæг тачанкæ.

Бæхтæрæги фæсте бадтæй лæхъуæн, æ уæле цъæх цохъа, сау бæрцитæ, уæлдзар ходæ, æ астæубæл хъæма, æ фарсбæл дамбаца, æ цъохъабæл корнети пъагæнттæ. Е адтæй æфсæддон  æма финсæг Гурджибети Блашка.

Блашкайæн æ цæсгон рохс адтæй, æ устур цæститæ идзулдæнцæ, æ минкъий  сау бецъотæ раздухта, æма  æ билтæ, цума æ меднимæр цидæртæ дзурдта, уотæ базмæлиуонцæ. Æма куд нæ уа игъæлдзæг Блашка!.. Рагæй ке фæууиндæмæ бæлдтæй,  еци номдзуд Къостабæл фембæлдзæнæй нур.

Къоста!.. Аци ном гъæрæй исдзоргæй, Блашка ранигъулдæй гъудити. Рагæй ин игъосуй æ ном, æ гъостæбæл уадæй Къостай «Седзæргæс»,  «Æфсати», «Додой» æма æндæр æмдзæвгитæмæ гæсгæ арæзт адæмон зарти зæлтæ. Еци зартæ Блашка игъуста адæмæй, фал Къостайæн æ номдзуд киунугæ «Ирон фæндур» фиццаг хатт ба фæууидта 1900 анзи.

Блашка, е службæй уæгъдæ рæстæги æ бийнонтæ æма æ хæстæгути фæууинунмæ ку иссудæй Мусигъæумæ, уæд фембалдæй, рагæйдæр ин раст над ка амудта, литературæмæ ’й ка æрбахæстæг кодта, æмдзæвгитæ финсунмæ ’й ка разæнгард кодта, ка ин агъаз кодта, æ еци хестæр æмбал Тускъати Балодтибæл. Гъе уæд е Блашкайæн балæвар кодта Къостай «Ирон фæндур».

Еци лæвар ин ракæнгæй, Балодти Блашкайæн загъта, аци киунугæ, дан, дæуæн фæууæд ахургæнæг. Æма, æцæгæйдæр, рауадæй уотæ. Уæдæй фæстæмæ Блашка, Къостабæл ахургæнгæй, зæрдиагдæрæй бавналдта æ литературон кустмæ, «Ирон фæндур» ин æ нифс фæхъхъаурæгиндæр кодта.

Берæ æхсæвти  фæббадидæ Блашка «Ирон фæндур» кæсгæй. Киунугæ кæд æма  асæй устур нæ адтæй, уæддæр си æ алли уадзимиси дæр æвæрд адтæй устур гъудитæ. Къостай æмдзæвгитæ еу хатт æма дууæ хатти нæ бакастæй æма поэти сорæт, кæд æй некæд фæууидта, уæддæр æ цæститæбæл уадæй. Лæдæрдтæй, Къоста фæллойнæгæнæг адæми хор ке æй æма æ ном æностæмæ ке цæрдзæнæй.

Гурджибети Блашка 1901 анзи Къостабæл ци æмдзæвгæ ниффинста, уомæй æ зæрдæбæл æрбалæудтæй дууæ рæнгъи:

Идардмæ дæ ку игъосуй нæ  гъос,

Хæстæгмæ дæ нæ уинуй нæ  цæстæ…

Идардæй æрбайгъустæй локомотиви гув-гув. Блашка фестъæлфтæй, цума æ тарфунæййæй фегъал æй, уой хузæн.

– Æнгъæлдæн, поезд… – исдзурдта тарстхузæй Блашка.

– Ма тæрсæ, мах ами ан… – загъта бæхтæрæг, станций рази æ бæхтæ разелгæй. Цалдæр минуттей фæсте поезд æрлæудтæй, перронбæл фæззиндтæнцæ адæм. Блашка æдзинæг кастæй, цума си Къоста кæци уодзæнæй, зæгъгæ.

Уæдмæ вагонæй рахизтæй еу рæстæмбес лæг, еуварс æрлæудтæй æма идæрдтæмæ рагъæуай-багъæуай кодта, æ уæле уорс цохъа æма ирон цъæх ходæ, æ усхъитæбæл уорс баслæхъ.

Блашкай зæрдæ ниггупп-гупп кодта, уайтæккæдæр балæдæрдтæй, е Къоста ке æй, уой, фал имæ куд бацæуа, ку фæррæдуйа, миййаг. Уæдмæ цалдæр къахдзæфи ракодта еци уорсцохъагин æма æрлæудтæй. Нур Блашка дузæрдуг нæбал кодта, е Къоста ке æй, уобæл.

Уорсцохъагин лæг зинна-нæзинна цудæй къулух. Блашка фегъуста, Къоста Петербурги госпитæли стæгнезæй сæйгæ уогæй ке адтæй, æма еуминкъий ке фæкъкъулух æй, уой, æма нур, æ медбилти баходгæй, æмраст бацудæй уорс цохъагин лæгмæ,  салам ин равардта:

– Æгас нæмæ цо, Къоста!

– Фарни хæццæ цæретæ! – загъта Къоста, уæдта ’й рафарста, – куд лæдæрун, уотемæй Гурджибети Блашка дæ.

– Нæ фæррæдудтæ…

Сæ кæрæдзебæл бацийнæ  кодтонцæ Къоста æма Блашка, уæдта дзубандигæнгæй, бахъæрттæнцæ тачанкæмæ. Бæхтæ фезмалдæнцæ рæуæг æма цæлхити бунæй ругæ искалдæй.

Къоста Блашкай фарста адæми цардиуаги фæдбæл, скъолати ахури, афицертæ сæхе куд дарунцæ, уой туххæй æма ма никки берæ цæбæлдæрти…

– 2 –

Къоста Мæздæгмæ ке ’рцудæй, уой фегъустонцæ айдагъ Мусигъæуи цæргутæ нæ, фал Ерастъийи станици  дæр. Сувæллæнттæ æма сæ кари адæм æмбурд кодтонцæ Мусигъæуи кæронмæ, цийнæгæнгæй, æнгъæлмæ кастæнцæ сæ уарзон финсæги фæууинунмæ. Афицертæн дæр зундгонд адтæй Къостай æрцуди хабар æма уордæмæ ’рбацудæнцæ, фал лæудтæнцæ еуварс.

Афицерти ’хсæн дæр цудæй дзубанди Къостай туххæй æма еуетæн æхцæуæн адтæй, иннетæн ба гъулæггомау, фал уæддæр етæ дæр, адæммæ гæсгæ, сæхе дардтонцæ, цума син æхцæуæн адтæй, уой хузæн.

Еугуремæй æдзинæгдæр кастæнцæ над æрдæмæ скъоладзаутæ. Кадæр си æрæстæфтæй, идардæй ругæ ке искалдæй, уæдта минкъий фæстæдæр уæрдуни хузæн цидæр стъæлфæ ке фæззиндтæй æма уайтæккæ нигъгъæр кодта:

– Æрбацæунцæ, æрбацæунцæ!..

Адæм сæ еугур дæр сæ цæстингас исаразтонцæ над æрдæмæ æма уалинмæ рауидтонцæ хæстæгæй-хæстæгдæргæнгæ цæуæг тачанкæ. Афицертæ дæр базмалдæнцæ æма кастæнцæ ецирдæмæ.

– Е æцæгæйдæр Къоста уодзæнæй! –  загъта Тускъати Балодти æма æ уæледарæс барæвдзæдæр кодта…

– Уæртæ уинис, Къоста, цæйбæрцæ адæм дæмæ æнгъæлмæ кæсунцæ, – загъта Блашка æ медбилти баходгæй.

Тачанки ка бадтæй, уонæмæ дæр, гъæугæрон адæм ка æрæмбурд æй, е зиннун байдæдта.

Къоста дæр бахудтæй, æ цæститæ  æрттивтонцæ, уотемæй тачанкæ æрбахъæрттæй, адæм кæми лæудтæнцæ, уордæмæ. Сувæллæнттæ сæ нимæтходтæ сæ къохти, уотемæй æрбауадæнцæ ’рбацæугути ’рдæмæ. Къоста бауорамун кодта бæхтæ æма рахизтæй тачанкæй.

– Идарддæр рацудайанæ, – загъта Блашка, æ хæццæ тачанкæй æрфестæг уогæй.

– Ести пъиристæфтæ ан, Блашка, – исдзурдта Къоста æма фæрраст æнцæ адæми ’рдæмæ…

– Къоста! Къоста! – гъæр кодтонцæ сабийтæ æма скъоладзаутæ, кизгуттæ ба имæ деденгутæ бадавтонцæ.

Къоста æ ходæ исиста, уотемæй арфитæ кодта фæсевæдæн. Мæнæ хестæртæмæ бахъæрттæй.

– Æгас нæмæ цо, Хетæги-фурт, нæ хъазар иуазæг! – загъта, æ ходæ исесгæй, æ размæ ка ’рацудæй, еци уорсзакъæ зæронд лæг.

– Арфиаг уотæ, мæ еубæстон адæм! – загъта Къоста дæр рохс цæсгонæй æма иста хестæрти къохтæ.

Уоститæ лæудтæнцæ еуминкъий уоддæр. Къоста балæдæрдтæй, æгъдаумæ гæсгæ син нæлгоймæгти размæ рацæуæн ке нæййес, уой. Аци гъуддаг ин кæд гъулæг адтæй, уæддæр æй нæ балæдæрун кодта, уотемæй рæуæг бацудæй сæ размæ æма уонæн дæр салам равардта. Уæдмæ афицертæй дæр еуцалдæр æрбараст æнцæ, сæ разæй цудæй болкъон, æ уæле сау цохъа, сау бухар ходæ, уорс бæрцитæ, æ астæубæл сугъзæрийнæдони тулд æвзестæ хъæма, лакæй хурст цулухътæн идардмæ цудæй сæ хъис-хъис, æ астæу хуæрзæлвæст, æ къæхти ист рæуæг – е адтæй Тускъати Балодти.

– Æгас нæмæ цо, нæ хъазар Къоста, салам райсæ нæ гъæуи афицертæ æма интеллигенцийæй, – загъта Балотти, æ къох Къостамæ бадаргъгæнгæй.

– Адæми пайдайæн фæууæд уæ куст, –  равардта дзуапп Къоста дæр…

Берæ хонгутæ адтæй иуазæги, фал Блашка хатир ракурдта еугуремæй дæр, цæмæй барæ раттонцæ Къостай æ хæдзари исиуазæг кæнунæн. Кæмæн æнгъизтæй, еци хестæртæ æма адæмæй кадæртæ рараст æнцæ Гурджибети хæдзарæмæ, уони хæццæ адтæй Балодти æма цалдæр афицери дæр…

– 3 –

Еци бон гъæуи киндзæхсæвæр адтæй Лотитæмæ. Куддæр киндзæхсæвæри адæм фегъустонцæ Къостай æрцуди хабар, уотæ ефстæгтæй уæлдай, рандæнцæ сæ уарзон финсæги фæууинунмæ… Гъазт минкъий ма, уæдта фехалдайдæ. Хуарз æма адæм уайтæккæдæр нæуæгæй æрбамбурд æнцæ, æма тургъæ фæстæмæ байдзаг æй, цийнæдзийнадæ бабæй æ тæмæни бацудæй. Рæзæбæлæсти буни хестæртæн æвæрд адтæнцæ бæркадгин фингитæ æма цийни  æгъдæуттæ, куд гъудæй, уотæ хастонцæ, зæрдирайæй сæ кувдтитæ кодтонцæ. Æцæг сæ еу гъуддаг гъигæ дардта – Къоста æма Блашкай бæргæ байагурдтонцæ киндзæхсæвæрмæ, æма етæ дæр зæрдæ бæргæ байвардтонцæ, зиндзинан уæмæ, зæгъгæ, фал цæмæдæр гæсгæ æгæр æрæгиау зиндтæнцæ.  Æма уæд финги хестæр исистадæй, ракувта сæ цæрæнбони туххæй, уæдта загъта æ фæндон, цæмæй сæмæ хонæг фæццæуонцæ æма сæ сæ хæццæ ’рбахононцæ сæ цийнæмæ.

– Æнæмæнгæ искæнуйнаг ка ’й, уæхæн гъуддаг æй! – загътонцæ хестæртæ æмгъæлæсæй æма фæдздзурдтонцæ æгъдаугиндæр кæстæртæмæ, балæдæрун син кодтонцæ сæ фæндæ…

Берæ рæстæг нæ рацудæй, уæдта Къоста æма Блашка фæззиндтæнцæ Лотити тургъи. Салам равардтонцæ, уоми ка бамбурд æй, еци адæмæн, уæдта бацудæнцæ хестæрти размæ. Еугуремæн дæр адтæй æгæрон æхцæуæн, Къоста æма Блашка зæрæндти курдиадæн ке исаргъ кодтонцæ, е.

Блашкай æрцуд дæр гъæубæстæн æхцæуæн куд нæ адтайдæ, куд ин нæ кодтайуонцæ æгъдау, фал хеуон адтæй, æма ’й иуазæгбæл куд банимадтайуонцæ, Къоста ба æцæгæй иуазæг  адтæй, æма ин гъæубæстæ уæлдай кадæ кодтонцæ. Еуминкъий рæстæг ку рабадтæнцæ финги сæргъи, уæд зæронд уоститæ силгоймæгти номæй барвистонцæ Къостайæн сæ ниуазæн. Ка ’й рахаста, етæ сæхуæдтæ ба еуварс æрлæудтæнцæ.

Къоста сæ размæ рацудæй, сау бæгæний къос æ къохи, уотемæй æма син зæрдиаг салам равардта, уæдта загъта:

– Нæ ирон силгоймæгтæ, рагæй нурмæ дæр уин кæд устур æгъдаугонд цæуй нæ адæми ’хсæн, уæддæр æхсæнадон царди ба уæ бартæ нерæнгæ ма æгæр унгæг æнцæ, æнхæстæй уин нæййес нæлгоймæгти хæццæ æмхузон равгитæ – ахур кæнунмæ, царди æндæр хуарздзийнæдтæй хайгин унбæл исдзорунæн. Фал ма тухсетæ, æрцæудзæнæй сумах дæр царди еугур зæрдæхцæуæндзийнæдтæй æнхæстæй хайгин куд уайтæ, еци рæстæг, идард нæбал æй…

Къоста æ цъухмæ нæма исхаста ниуазæн, уотæ фæсевæд фæндури цагъди хæццæ зæлланг гъæлæсæй низзардтонцæ: «Райсæ ’й, раниуазæ ’й…» Æгъдау, куд гъудæй, уотæ исæнхæст кæнгæй, Къоста æ ниуазæн балæвардта кæстæрмæ… Уæдмæ райгъустæй фæндури цагъд, æ хæццæ ба ниййазæлдæй зæлланг гъæлæс – е зардта Къоста. Хестæртæ  сæ фурдесæй къехæй райзадæнцæ æма ин фæстагмæ хъæбæр нирдзæф кодтонцæ.

Къоста фæстæмæ фингæмæ бацудæй. Цийнæдзийнадæ идарддæр цудæй æ уагæбæл. Зæрæндтæ сæ кувдтитæ кодтонцæ, фæсевæд ба ерис кæнгæй кафтонцæ. Фæстагмæ гъазти кегъæре ниуазæни хæццæ хестæрти размæ ’рбацудæй, æма, æгъдау ратгæй, хестæрæн балæдæрун кодта гъазтмæ æрцæуæг адæми  ке фæндуй, цæмæй Къоста ракафа, е. Къоста исистадæй, еуминкъий рагъуди кодта, уæдта зæрдиаг арфæ ракæнгæй, балæдæрун кодта, кафун æ бон ке нæ бауодзæнæй, уой.

Еци минæвари ’рбацудбæл нæ рахецæн æй гъуддаг, никки дæр ма цалдæр хатти фæцæй æрбацæугутæ, кæцитæ адæми номæй курдтонцæ, цæмæй сæ цитгин иуазæг ракафа, сæхе имæ бахаттонцæ хестæртæ дæр. Гæнæн нæбал адтæй Къостайæн, æма, рæуæг къахдзæфтæ кæнгæй, фæрраст æй гъазти ’рдæмæ. Гъазти ци адæм адтæй, етæ кизгæй-лæхъуæнæй, хестæрæй-кæстæрæй сæ еугур дæр фестадæнцæ. Фæндури цагъд æрдзæфи буни фæцæй, кæд фæндурдзæгъдæг æ фæндури тæнтæбæл нæ аурста, уæддæр.

– Кæсайтæ, уæрцци хузæн куд зелуй! – загъта хестæртæй еу.

– Мадта ма хуæздæр куд ракафæн ес!  – загъта иннæ хестæр.

Хор ранигулдæй, æхсæйвон фæлмæн уæлдæф æ рæуæг уолæнтæ хаста, уæддæр ма игъустæй фæндури цагъд, æрдзæф æма зарун. Къоста æма Блашка ба Гурджибети тургъи устур рæзæбæласи буни бадтæнцæ æма цæбæлдæрти дзубанди кодтонцæ…

Къоста Мусигъæуи æдеугурæй еунæг бон фæцæй, æрзилдæй гъæубæл, фæууидта скъола, фæккастæй будуртæмæ, цидæртæ фæффинста æ дзиппидаргæ финсæн киунуги, уæдта берæ арфити фæсте хуæрзбон загъта æ фусунæн, гъæубæстæн æма ранæхстæр æй æ идарддæри надбæл…

*  *  *

Мæздæги цæрæг адæм мæ берæ рæстæгути дæргъи дардтонцæ сæ зæрдæбæл Къостай æрцуд Мусигъæумæ. Имистонцæ ин æ дзубандитæ æма е ’гъдау,  игъæлдзæгдзийнадæ, æнгъæлмæ кастæнцæ æ хæццæ еума  фембæлдмæ, фал сæ се ’нгъæл фæссайдта… 1906 анзи сæбæл исæмбалдæй уæззау хабар – Къоста бафунæй æй æностæмæ. Еугур Цæгат Кавкази цæрæг фæллойнæгæнæг адæмти хæццæ, етæ дæр  хъонц кодтонцæ сæ уарзон финсæги рацохбæл.

ХЪАЗБЕГТИ Хъазбег (1912-1966), финсæг, поэт

 

*  *  *

Æхсæнадон царди гъæндзийнæдтæ Гурджибети Блашка æ исфæлдистади парахаттæй æргом кодта. Поэт кæддæриддæр адтæй фæллойнæгæнæг æма æфхуæрд адæми фарс. Уæлдай хъæбæрдæр ба еци хузи æ зундирахастбæл исбедтæй Къостай исфæлдистадæ. Е бæрæг æй Блашкай æмдзæвгитæ «Мæгургор», «Мæгур уосгор», «Абæрег», «Саудари бон» æма æндæртæй. Сæ гъудитæ æма си ци ахсгиаг социалон фарстатæбæл цæуй дзубанди, уомæй етæ хъæбæр хæстæг лæуунцæ Къостай исфæлдистадæмæ.

Цитгин гъуддагбæл нимадта Къостай исфæлдистадон фескъуæлхт Иристонæн. Уой ирдæй бавдиста, Къостай номбæл Блашка 1899 анзи ци æмдзæвгæ ниффинста, уомæй дæр.

Къоста еци рæстæгути æрвист адтæй Иристонæй, æма æ сæрбæл исдзорун кæд тæссаг адтæй, уæддæр Блашка е ’мдзæвгæ ниммухур кодта 1902 анзи æ киунуги. 1906 анзи Къоста ку фæззиан æй, уæд ин аци æмдзæвги текст Мæздæги цæргутæ æрхи пластинкæбæл финстæй деденгути цопали хæццæ байвардтонцæ æ циртбæл. Нур дæр пластинкæ æвæрд æй Къостай музейи.

Дууæ поэти дæр, еци-еу рæстæги цæргæй, кæрæдзей хæццæ ке фембалдæнцæ, е гурусхаг нæй. Уомæн ес æвдесæнтæ. 1889 анзи Балшка æ еу пъисмой е ’мбал Пантелеймон Карповичмæ (æ муггаг бæрæг нæй – С.С.) финста: «Сабати, гъома, 14 июли цæун Пятигорскмæ, хæдæгай, 15-аги си игон кæндзæнæнцæ М.Ю. Лермонтови циртдзæвæн, уой фæсте ба цæудзæнæн Æрæдонмæ…»

Зундгонд куд æй, уотемæй М.Ю. Лермонтовæн Пятигорски циртдзæвæн игон кæнуни фæдбæл кадгин мадзали (1889 анзи …) Къоста дæр адтæй æма си бакастæй е ’мдзæвгæ «Лермонтови циртдзæвæни размæ». Адæм имæ æнæгъæнæй дæр се ’ргом ку раздахтонцæ, уæд æй Блашка куд нæ фæууидтайдæ, уоми уогæй. Гæнæн ес, æма поэттæ фембалдайуонцæ Æрæдони дæр сæ хуарз хæлар, уæди рæстæги номдзуд лæг Гайттати Иналухъи хæдзари ахид уогæй. Сæ дууæ дæр еу рæстæги гъавтонцæ еци бийнонти хæццæ бахæстæг унмæ. Блашка æхецæн бийнойнагæн æрхудта сæ кизгæ Надяй.

Къоста æма Блашка æцæгдзийнадæй ке фембалдæнцæ Мусигъæуи 1902 анзи августи мæйи, уой туххæй 1934 анзи радзурдта Блашкай хуарз хæлар Тускъати Балодти. Уæд Блашка сæхемæ ’рбацудæй æфсæддон службæй æ бийнонтæ фæууинунмæ. Къоста ба цæмæдæр гæсгæ уоми адтæй. Балодтий дзубандитæмæ гæсгæ, сæ фембæлд адтæй цубур, еунæг бон. Аци цауи туххæй ма 1962 анзи æ имисуйнæгти радзурдта зæронд лæг Адцети Александр. Еци æвдесæнтæбæл æууæндун æнгъезуй, уомæн æма Балодти адтæй ахургонд, Уæрæсей æфсади болкъон, агъаз кодта Блашкайæн æ уадзимистæ мухур кæнуни гъуддаги. Революций фæсте дзæвгарæ рæстæг куста ахургæнæгæй Киристонгъæуи. Александр дæр Блашкай хуарз зудта, адтæй е ’мбæстаг, дзæрæстейаг.

САБАЙТИ Сулейман (1930-2014), профессор, поэт, публицист

 

РЕДАКЦИЙÆЙ. Хъазбегти Хъазбег æ уаци кæронбæттæни уотæ финста, гъома, Къоста ку рацох æй æ уæлзæнхон цардæй, уæд ин Мусигъæуи дзиллæ сæ гъæуи исæвардтонцæ циртдзæвæн, финст ибæл æрцудæй Гурджибети Блашкай финст номерæн æмдзæвгæ «Къоста».  Æма аци æрмæг мухурмæ цæттæ кæнгæй, мах равзурстан аци хабари бæргутæ базонун. Фал нин уомæй нерæнгæ нецима бантæстæй – ке бафарстан, етæ циртдзæвæн æцæгæйдæр æвæрд æрцудæй, уой туххæй некæд неци фегъустонцæ. Мадта уæд æримисгæ хабар æй? Идарддæр ма архайдзинан уой фæббæлвурддæр кæнунбæл.