Рагон разагъди лæгтæй еу уотæ загъта: «Мæ зæрдтагон адæймæгутæй еске ку рамæлуй, уæд мæ зæрди дæр еу къæрт бастъæлуй…»
Аци загъд уайтæккæдæр зæрдæбæл æрбалæудтæй, Иристонбæл куддæр райгъустæй: æ уæлзæнхон цардæй рахецæн æй Битъæти Роберт… Федарæй ни æруагæс кæнуй, еци уæззауæй-уæззаудæр сау хабари фæдбæл нæ дзиллæй хъæбæр берети зæрдитæй еугай нæ, фал цалдæргай къæрттитæ рахаудтæй…
Роберт нæ дзиллæн уотид зæрдтагон æма уарзон адæймаг нæ адтæй. Æ уоди кæдзосдзийнадæ æма цард рæсог уарзтæй уарзундзийнадæй, адæмбæл е ’новуддзийнадæ æма ауодундзийнадæй син нифсдæттæг æма разæнгардгæнæг адтæй.
Цæйбæрцæбæл дессаги цардбæллон адтæй, уомæн ба æвдесæн, æхуæдæг кæддæр ци гъуди загъта, е: «Карнæй нæ гъаст кæнун æгириддæр… Мæ равзурст надбæл фæсмон нæ кæнун. Нæуæгæй æй райдайун багъудæй, зæгъгæ, уæд бабæй еци над равзаринæ…»
Æма нæ дзиллæ æнæгъ-æнæй дæр æвдесæн æй, цæйбæрцæбæл федауцæй, лæгигъæдгунæй рацудæй, кæддæр рæстуодæй ци над равзурста, уобæл.

Нæ исфæлдистадон интеллигенций зундгонддæр минæвæрттæй еу, Уæрæсей Федераций æскъуæлхт артист, Республикæ Цæгат Иристон-Аланий адæмон артист,
Хонсар Иристони æскъуæлхт артист, Тæ-бæхсаути Балой номбæл Ирон паддзахадон академион театри раздзæуæг актертæй еу…
Битъæти Роберт нæ национ культурæ æма аййевадæн, нæ адæми уодварнон райрæзтæн ци берæ хуæрзти бацудæй, уой сæ хецауадон тæфирфæси баханхæ кодтонцæ Битарти Вячеслав, Алексей Мачнев, Тускъати Таймораз, Къубалти Эльбрус…
Битъæти Александри фурт Роберт райгурдæй 1943 анзи 20 мартъий Синдзигъæуи. Цæгат Иристони паддзахадон педагогон институти физикон гъомбæлади факультети ахур кæнгæй, æ устурдæр бæлдæ баст адтæй театри хæццæ. Раздæр бал уордæ-мæ бацудæй декорацитæ æвæрæгæй, фæстæдæр ба ин æрæстæфтæнцæ æ искурдиадæ, равардтонцæ ин кæцидæр рольти хе бавзаруни равгæ. Æ еци фиццаг рольти уойбæрцæбæл фескъуæлхтæй æма ибæл банвæрстæнцæ, куд исуйнаг искурдиадæгин актер, уотæ.
Ирон театри сценæбæл Битъæти Роберт рагъазта нигулæн-европаг, уруссаг æма национ драматургий дæс æма æртинсæй ролемæй фулдæреми. Уоми æмхузон хуарз аразта куд драмон, уотæ комедион сорæттæ дæр. Сæ фулдæр бацудæнцæ Иристони сцени аййевади хæзнадонæмæ.
Берæвæрсуг искурдиади хецау Битъæти Роберт е сценикон архайд байеу кодта телерадиокомпани «Алания»-й хæццæ. Уоми цæттæ кодта Иристони культурæ æма аййевади зундгонддæр архайгути туххæй равдиститæ. Етæ ин искодтонцæ никки устурдæр кадæ, æрхастонцæ ин адæми уарзондзийнадæ. Адтæй Цæгат Иристони паддза-хадон университети аййевæдти факультети кафедри доцент.
Маддæлон æвзаг æновудæй ке уарзта æма ин æнхæстæй ке зудта æ гъæздуг гæнæнтæ, е ин равардта дуйнеуон драматургий уадзимистæ уруссаг æвзагæй ирон æвзагмæ ратæлмаци кæнуни барæ. Финста ма зартæ дæр ирон спектакльтæмæ.
Адтæй режиссер-æвæрæг дæр. Диго-рон театри сценæбæл исæвардта цалдæр спектакли. Сæ еугуремæн дæр театралон критиктæ æма æхсæнадæ искодтонцæ устур аргъ. Битъæти Роберт ма разамунд лæвардта Чиколай адæмон театрæн дæр, кæци берæ ахсгиаг еугурурæсеуон исфæлдистадон еристи фæууæлахез æй.
Е ’сфæлдистадон биографий устур бунат ахæссунцæ æ кинорольтæ, етæ æвдесунцæ артисти æгæрон гæнæнтæ æма æвналæнтæ. Æ искурдиадæ уæлдай хъæбæрдæр раргом æй кинонивæ – «Тузмæг Терк», «Силгоймаги роман», «Зæронд цауæйнони зæрдихудт», «Зæрбатгутæ æрбатахтæнцæ»-йи.
Битъæти Роберт адтæй, нæ республики хъæбæр ке агурдтонцæ, еци актертæй. Æхебæл куста алкæддæр, уомæн æма лæдæрдтæй рæстæги змæлд, дæсниади аллихузон æууæлтæ. Лæвæрд ин æрцудæй майдан «Иристони намусæн».

***
Роберт ахид кæсидæ Къостай æмдзæвгитæ, уæлдай «цæстиварди» ба имæ адтæнцæ мæнæ аци рæнгъитæ:

Тæхуды йæ фыды зæххыл,

Йæ уарзон æмгæртты рæгъыл

Кæмæн хъуысы куывды йæ зарæг!..

Хумæтæги уотæ ахид не ’ргъуди кæнидæ аци рæнгъитæ. Уомæн æма бæлдтæй, цæмæй æ дзилли ’хсæн æ цардиуагæ уа федауцæ, цæмæй бунати уа æ цийни зар, æ гъуддæгутæй си боз уонцæ. Æма ин æнтæстæй… Æнтæстæй рæстуодæй цæрун, адæми лæдæрун æма син æ рæстдзийнадæ лæдæрун кæнун…
Æма абони нæ хъонцгæнæн радзубан-дийæн дæр Робертæн æхе загъд «Карнæй нæ гъаст кæнун æгириддæр…» гъе уомæ гæсгæ ниввардтан сæргондæн.

КЪАДЗАТИ Станислав

***
Нæ хъæуæй диссагдæр куы нæй –

Хæссы цыппар номы фæрнæй.

Лæууы цыппар къабазыл арв,

Лæууы цыппар хъæуыл нæ цард.

Ехх, махæн Сындзыхъæу-зæлдаг,

Æмбисонд Хъарманæн йæ хъарм,

Урсдон æвдадзы хосæй дзаг,

Нæ удтæн Къора у сæ хъан.

Фыдæлты намысæй – нæ рæз,

Нæ фидæны сыгъзæрин фæз.

Нæры та Роберты хъæлæс:

«Æтт, зонæм иууылдæр нæ хæс!»

Цыппар хъæуы сыгъзæрин зиу

Куыд адджын у, куыд кæны иу!

Бытъæ сын рахаста сæ фарн,

Театырæн нывонд йæ цард.

Къæмынтæй Робертæн йæ тавс,

Гæлиатæн хæрæфырт – уаз.

Нæрæмон Сау лæппу Бытъæ

Нæ Ирæн басгуыхти фыртæн.

Нæртон дзырдтæ – мин æмæ мин,

Сæ рухс нын æрвыг у, зæрин.

Хæссы нæм æй Роберт фæрнæй,

Зæлдагдæр йæ хъæлæсæй нæй.