Цæгат Иристони Сæргълæууæг Сергей Меняйлойæн æрæги Уæрæсей Федераций Хецауади Сæрдар Михаил Мишустини хæццæ ци фембæлд адтæй, уоми ин бæлвурдæй радзурдта, нæ республикæ сæрмагонд паддзахадон программитæ æма фиццаградон национ проектти куд архайуй, уæдта идарддæри  социалон-экономикон райрæзти нисанеуæгæй идарддæр ци гъæуама арæзт æрцæуа, уой туххæй. Еци архайди сæйрагдæр æргом æздæхт цæуй æма идарддæр дæр цæудзæнæй, гъæууон хæдзаради, туризм æма транспорти къабæзти ци цæмæдесаг æма гъомусгин инвестицион проекттæ ес, уони цардмæ рауадзунмæ. Айдагъ еци проектти аргъ æй 64 миллиард сомей бæрцæ. Уони æма никки иннæ проекттæ æнхæст кæнунбæл нерæнгæ харзгонд æрцудæй 20 миллиард сомемæй фулдæр. Уой фæрци республики фæззиндтæй уæлæнхасæн æхсæзсæдей бæрцæ нæуæг косæн бунати. Арæзт æрцудæй аэропорт «Дзæуæгигъæу»-и  нæуæг аэровагзали бæстихай, компани «Казачий хутор» бундор æрæвардта нæуæг рæзæдонæн (æ фæзуат – 800 гектари), идарддæр æмархайд цæуй тематикон фæлладуадзæн комплекс «Парк Аланистон» æма фусунуат «Къæхтисæр»-бæл, инвестортæ бавналдтонцæ курорт «Мамисон»-и проектбæл косунмæ…

Идарддæр куст цæуй агро-туристон парк Мастер-Прайм. Березка» æма агрохолдинг «Аланистон-Æхсир»-и арæзтадæбæл. Гъаруæтти комплекс «Аланистон»-и арæзтадæ æма кæсалгдарæг хæдзарадæ «Сакъадах Аквакультурæ»-йи нæуæг инвестицион проект царди рауадзунæн лæвæрд æрцудæнцæ зæнхи хæйттæ, нуртæккæ специалисттæ косунцæ дууæ проектемæн дæр гъæугæ гæгъæдитæ бацæттæ кæнунбæл.

Сергей Меняйлой загъдмæ гæсгæ, федералон центр республикæн берæвæрсуг агъаз кæнуй сæрмагонд паддзахадон программитæ æма фиццаг кезуй национ проектти уагæвæрдтæ царди рауадзуни гъуддаги дæр. Уой туххæй, зæгъæн, 2022 анзи регионæн лæвæрд æрцудæй 28 миллиард сомемæй фулдæр.

Фæстаг рæстæг цалцæг æма фæлгонцгонд æрцудæнцæ 42 æхсæнадон фæлладуадзæн бунати æма берæфатерон цæрæн хæдзæртти 74 тургъи. Æртиндæс миллиард соми ба бюджет радех кодта экономики къабæзтæн агъази мадзæлттæн, социалон косæндæнтти техникон ефтонгадæн, адæми агъазгъæуагæ къуæрттæн пособитæ дæттунæн.

Уæхæн архайд æнхæстгонд цæудзæнæй аци анз дæр. Зæгъæн, 2023 анзи ахсгиаг социалон-экономикон объектти арæзтадæ æма цалцæгæн, уæдта республики царди иннæ вазуггин фарстатæ лух кæнунæн нисангонд цæуй 31 миллиард сомемæй фулдæр. Анзи пъланти бундорбæл гъæуама кæронмæ рахъæрта аллихузон 160 объектей арæзтадæ.

Республики устур æргом æздæхт цæуй æндæр федералон программитæ æма проектти æнхæстæй архайунмæ дæр. Зæгъæн, цæгатиристойнаг цæрæн бунæттæ архайдтонцæ федералон конкурс «Минкъий сахартæ æма историон цæрæнбунæттæ»-йи. Еци конкурси хуæздæр  проектти номхигъдмæ бахастонцæ Мæздæги, Алагири, Æрæдони, Дигора æма Беслæни курдиæдтæ. Уотемæй конкурси сæрмагонд грантти фæрци цалцæггонд цæунцæ амунд сахарти æхсæнадон фæлладуадзæн бунæттæ. Нуртæккæ ба республики муниципалитеттæ гæгъæдитæ цæттæ кæнунцæ амунд конкурси радон къæпхæни архайунмæ.

Дзубандий архайгутæ се ’ргом раздахтонцæ, уæлæнхасæн федералон бюджетон фæрæзнитæ ци фарстатæ ралух кæнунæн багъæудзæнæй, уонæй еуцалдæремæ. Еци фарстати номхигъди: цæугæдæнтти билгæрæнттæ федардæр кæнуни куститæ, фæндагон инфраструктури объектти цалцæг, Мæздæги райони Центрон сæйгæдони арæндони хайади арæзтадæ, Республикон онкологон диспансери райарæзт æма уотæ идарддæр.