Силгоймагæн æ ном, æ кадæ, е ’гъдау, æ зундирахаст, æ хъиамæттæ… Мингай æнзти дæргъи дзорунцæ, зарунцæ, финсунцæ нæлгоймæгтæ уони туххæй, фал некæмæн ма бафтудæй æ къохи куд гъæуй, уотæ нæ силгоймæгти еци алæмæти менеугути дессагдзийнадæ æнхæстæй бавдесун. Алли дзаманти силгоймæгтæ æстонг, уазалæй ци тухст бæнттæ бафæразтонцæ, етæ зин иронх кæнæн æнцæ. Фæлтæрæй-фæлтæрмæ алкæмæ дæр адтæй æма ес æхе хуарз менеугутæ, дæнцæнæн ба дардтонцæ нарти Сатана æма Задæлески Нанай. Сæ кади ном син бæрзонд истонцæ.

Адтæй нæ синхи силгоймæгтæ, кæцитæ фæнзтонцæ уони, сæ доги уæззау уаргъ хæссун фæразтонцæ, аразтонцæ сæ кæстæрти раст надбæл. Нæлгоймагæн кодтонцæ устур кадæ.

Фæндуй мæ æримисун ке æрæййафтон æма хæстæгмæ хуарз ке зудтон, уæдта зонун, еци силгоймæгти. Алке туххæй дæр си æмбæлуй хецæнæй хъæбæр устур æрмæгутæ ниффинсун, фал нин нуртæккæ уæхæн равгæ нæййес. Уомæ гæсгæ цубурæй зæгъдзæнæн мæ гъудитæ. Паддзахи доги, революций размæ си бийнонтæ адтæй Цорити Гуæдзæ, Гуæздæрти Диссæ, Тускъати Ностæ, Хуасдзаути Сæнетæн. Фиццаг æртæ фæццардæнцæ сæдæгай æнзтæй фулдæр. Фал царди уæззау уаргъи хæццæ ма бавзурстонцæ устур зин – тугъди будурти фæммард æнцæ сæ фурттæ. Берæ æнзти дæргъи ма бæргæ æнгъæл кастæнцæ, фал сæмæ нæбал фæззиндтæнцæ. Сæ цийнаг, сæ уодæнцойнæ адтæнцæ бæдæлтти цæуæт. Устур кадæ æма æгъдау син кодтонцæ хеуæнттæ нæ, фал нæ еугур синхбæстæ дæр.

Уони кæстæр фæлтæрæй фулдæрей æрæййафтон, кæцитæ зинтæ бавзурстонцæ, фал кæбæл цийнæ кодтайуонцæ, уæхæнттæ син берæ адтæй. Хекъилати дууæ Батийи (дууæ файности), сæ лæгтæ æма си фæйнæ фурти байзадæнцæ тугъди будури, фал иннæ зæнæгбæл цийнæ кодтонцæ. Басити Дофка дæр дууæ биццеуей хæццæ байзадæй седзæргæсæй. Еци зин уаргъ раргъавта Мудойти Рæхимæти, Тускъати Дебæ æма Азаухани, Гуæздæрти Дзæней.

Рæхимæт исгъомбæл кодта еу фурт æма дууæ кизги, Дзæне æртæ кизги, Дебæ æма Азаухан ба фæббадтæнцæ сæ еугай фурттæн.

Мадта Цорити Уæдзий дæр байзадæй дууæ æнагъон кизги хæццæ. Фал сæ еугуремæн дæр се ’уæнгтæ не ’ркалдæнцæ, исхъаурæ кодтонцæ сувæллæнтти исгъомбæл кæнун. Раст надбæл æрлæудтæнцæ сæ цæуæт æма си алкæддæр адтæнцæ сæрбæрзонд. Кæмæндæр æ ирисхъæ фулдæр разиндтæй, иннемæн минкъийдæр. Сæ фæсте байзадæй цæуæти цæуæт, уони кæстæртæ, кæцитæ сæ нæ иронх кæнунцæ.

Дебæ адтæй æцæг амалгун, косагæ силгоймаг æма ма иннетæн дæр фæййагъаз кæнидæ.

Æнæ æримисæн нæййес Гъуцъунати Зулий, Гамазти Рæхимæт, Тускъати Асана æма Рухъий, Тетцойти Гаден, Цорити Аминай. Æгъдаугин, адæмуарзон, хъиамæтгун силгоймæгтæ адтæнцæ, исгъомбæл кодтонцæ хуарз зæнæг, фæууидтонцæ киндзитæ, сиæхсти. Царди хуæрзтæй æма адæми уарзтæй хайгин адтæнцæ.

Асанамæ ба синхи лæгтæ унаффæ кæнунмæ цудæнцæ, Сатана æй худтонцæ. Зудта алкæмæн дæр аккаг дзуапп раттун.

Уæдта уотæ зæгъидæ: «Хæдзарæй сувæллæнтти бæсти силгоймаги гъæр дзурд ку игъуса, уæд си еувæрсти ледзæ». Æма, æвæдзи, хумæтæги нæ багъуди кодтон еци загъд. Кæстæртæ дæр си берæ зунд райстонцæ, æ къабæзтæ нийвулдæнцæ хъæбæр идæрдтæмæ. Уонæй кæстæр фæлтæри æвдесæнтæ Темурти Нафисæт, Хекъилати Клавæ, Хуасдзаути Фатъимæт, Хекъилати Фатъимæт (Дукъула), Керчелати Верæ, Баликъоти Анисæ, Тускъати Лемæ, Къочити Фатъимæт. Ци берæ хуарздзийнæдтæ си адтæй алкæмæ дæр! Бæрзонд хастонцæ силгоймаги ном, мулк æма бунæттæй бæрзонддæр æвардтонцæ æгъдау, æфсармæ, федауй æви нæ федауй аци гъуддаг, уони.

Æгас си некебал æй, фал сæ нур дæр фæнзунцæ Гамазти Замеркæ, Гъуцъунати Розæ, Тускъати Фимæ, Гъуцъунати Ленæ, Тускъати Таисæ, Тускъати Лидæ. Хуцауи фæрци, синхи хестæртæй ма Пъинти Датий æй уодæгас, цæуй æ къæхтæбæл, дарунцæ имæ хуарз цæстингас, ес ин синхбæсти астæу кадæ.

Нуртæккæ ци силгоймæгти фæлтæр æй синхи, уонæй дæр гъæстаг неке æй. Кæрæдзей уарзгæй, нимайгæй цæрунцæ, æгъдауи фæстаг нæ изайунцæ, сæ хестæртæбæл ци уидтонцæ, уони рæстæги куд исахур æнцæ, уотæ кæнунцæ. Сæ зæрдитæ нинкъард унцæ Тускъати Рити, Хъаирти Лариси æма Малити Таири æргъуди кæнгæй, æгæр æригæнттæй фæгъгъудæнцæ се ’хсæнæй. Фал цард – цард æй, уорамæн ин нæййес. Багъæуаги рæстæг кæрæдзей фарсмæ ’нцæ Бабочити Лидæ, Хекъилати Римæ, Басити Раисæ, Бетанти Сарæ, Тускъати Алефтинæ, Темурти Тамарæ, Цорити Алетæ, Хекъилати Ленæ, Баликъоти Идæ. Нæ уадзунцæ синхи силгоймæгти кадæ фæккеун, хуæцунцæ хестæр фæлтæрти æгъдау æма фæткитæбæл федар.

Кæци нанати, æфсинтти æрæййафтонцæ, уонæмæ хицæ кодтонцæ, нур ба сæхуæдтæ ’нцæ уони бунати æма сæ хуарзи кой игъусуй. Уотæ ахур кæнунцæ сæ кизгутти, æригон киндзити дæр. Гъæздуг æй мæ уарзон синх æгъдаугин силгоймæгтæй, зонунцæ адæми, хæстæгути хæццæ цæрун. Кæцидæр фæлтæрти хузæн сæ салд нартихуар рони хæссун нæ гъæуй…

Æнæ цидæр къулумпитæ уæн дæр нæййес, фал нури цард æй хъæбæр хуарз æма си уæ кæстæртæй зæрдрохс уотæ. Куд бийнонти медæгæ, уотæ синхи, гъæубæсти кадæ фулдæр силгоймæгтæй аразгæ ’й. Сумахæн е æнтæсуй æма уи Хуцау исарази уæд! Дзæбæх, æнæнез, æнæфидбилиз уогæй алкæддæр ходæзмолæ кæнетæ, кæстæри зин ма бавзаретæ. Нæ амондагор кизгуттæ тагъд рæстæги куд фæккурди уонцæ æма кизгæрвистити ци низзарæн æма æркафæн. Уалдзæги рæсугъди сæмæ сæ нивæ æрбахуайæд къæразгæ!

Хæдæгай, уогæ нæ синх айдагъ æрцæуæггаг силгоймæгти (киндзити) æгъдауæй на ’дтæй æма ’й кадгин, æгъдаугин, фал æндæр синхтæ, гъæути æ амонд иссергæй тумугъ бийнонтæ ка иссæй, уонæй дæр. Номгай сæ ку нимайуон, уæд æгæр берæ бунат гъæуй газети фæрстæбæл, фал си уæддæр еу къуар зæгъон: Гъуцъунати Дзæмилæт, Тускъати Мимонæт æма Розæ, Нæзирæт æма Фатъимæт, Цорити Беллæ. Æригондæр фæлтæртæй Темурти Фатимæ, Цорити Аланæ, Тускъати Светæ æма Алимæт æнцæ хуарз киндзитæ, сæ бийнонтæ си æнцæ арфиаг, сæ ниййергутæ æма нæ синхи кадæ хæссунцæ бæрзонд. Уони фæрци хæстæгути бастдзийнадæ æй федар æма цæрунцæ кæрæдзей берæ уарзгæй.

Дууæ хæстæги кæстæртæй боз ку фæуунцæ, уæд уомæй æхцæуæндæр ци ес нæ царди.

Мах зæрдитæ ка рохс кæнуй, еци силгоймæгтæ цæрæнтæ берæ æнзти дæргъи, нивæ-амондæй хайгин уогæй.

БАЛИКЪОТИ Тотраз

Аци æрмæг мухургонд æрцудæй газет «Дигорæ»-йи 2019 анзи 7 мартъий.