Цийфæнди гъæубæстæ дæр иннети рази æхе цитгийнагдæр кæнуй æ циуавæрдæр сæрустурдзийнæдтæй. Уæлдайдæр ба æ гъæуккæгти рауон-циуондзийнадæ æма лæгдзийнæдтæй. Еугæр уотæ ’й, уæд лескейнæгтæмæ зингæ фулдæр разиндзæнæй, сæрустур кæмæй æма цæмæй æнцæ, уæхæн дæнцитæ.

Уотæ уæ не ’ууæндун кæнун, æма аци гъæуи хабæрттæ кæрæй-кæронмæ бæлвурдæй зонун. Фал ци зонун æма ци игъосгæ ’рцудтæн, е ба мин барæ дæттуй, Лескен æй нæ Иристони цитгиндæр гъæутæй еу, зæгъгæ, зæгъун. Фиццагидæр, æ цæргути, ами ка исæнтæстæй, сæ фарнæхæссæг гъуддæгутæй нимади ка адтæй, æма абони дæр æй гъæубæсти медæгæ, Иристони дæр  æма сауæнгæ Уæрæсей дæр, еци адæймæгути фæрци.

Лескени, куд фæззæгъунцæ, лæгагор цæун некæд некумæ багъудæй – сæхемæ æнхæстæй алкæддæр адтæй æма нур дæр ес аллихузон дæсниæдтæй ацъагъуæгинтæ.

Зæнхи æновуд фæллойни фæрци гъæуи цардарæзт анзæй-анзмæ кодта фæрнгундæр, советон рæстæгути си æнтæстгинæй кустонцæ берæкъабазгин гъæууонхæдзарадон кустуат-совхоз, Алагири сопротивленити заводи филиал, цалдæр аллихузон промышленнон цехи æма уотæ идарддæр. Етæ æнтæстгин адтæнцæ, ка си куста, еци адæми рæстзæрдæ фæллойни фæрци. Æ рæстæги уонæй хъæбæр берети туххæй дзубандигонд цудæй дзиллон хабархæссæг фæрæзнити. Бæргæ хуарз уидæ, Лескен æ 160-анзон бæрæгбон  бæрæг кæнгæй, абони уони туххæй нæ газети номгай радзорун, фал еци арфиаг гъуддаг исаразун нин нæ бантæсдзæнæй, нæ равгитæмæ гæсгæ – уомæн багъæудзæнæй цалдæр сæрмагонд номери уадзун. Еунæг уой ба зæгъуйнаг ан, гæнæн æма амал куд уа, уотæ син сæ хабæрттæ рæстæгæй-рæстæгмæ кæндзинан – уой аккаг æнцæ еци хъазауатон фæллойнæгæнгутæ.

Мæхуæдæг кæд аци гъæуккаг нæ дæн, уæддæр Лескени фарнæй æз дæр зæрдрохс дæн. Уомæ гæсгæ  ба мæ фæндуй, мæхуæдæг комкоммæ хуарз ке зудтон æма зонун, еци лескейнæгти кой ракæнун. Уонæй, гъулæггагæн, абони кадæртæ не ’хсæн нæбал æнцæ (рохсаг уæнтæ, нæ Исфæлдесæг син дзенети уодæнцойнæдæр бунат исаккаг кæнæд…). Цардæгас ма си ка ’й, етæ ба нерæнгæ дæр ма, сæ хъауритæ не ’вгъау кæнгæй, архайунцæ сæ райгурæн гъæубæсти кадæ никкидæр бæрзонддæр кæнунбæл.

*  *  *

Лескенæй ци берæ хуæрззæрдæ æма хуæрзæгъдау адæймæгутæ рацудæй, уони кой не ’хсæн ку ’рцæуй, уæд тæккæ фиццагидæр, ци цалдæр адæймаги æрбалæууй мæ цæстити рази, уони ’хсæн фæуунцæ Исати Мæхæмæт, Цорионти Резван, Сабайти Сулейман, Къолойти Харум, Хъарати Рамазан, Цорионти Барис, Хидирти Ехйа, Хидирти Валерик, Тахъазти Харум, Тахъазти Валери, Тахъазти Федар æма ма берæ, берæ æндæртæ.

*  *  *

Мæ дзубанди ба мæ райдайун фæндуй мæнæ ауæхæн цауæй. Советон Æфсади рæнгъити уогæй, 1982-1984 æнзти службæ кодтон украинаг сахар Чернигови. Нæ полк адтæй сахарæн æхе медæгæ. Хаудтан æфсæнвæндаги æфсадмæ. Иристонæй идард Черниговмæ ку нифтудтæн æма хуссæн къазармамæ ку бацудтæн, уæд фиццагидæр мæ цæститæ цæбæл æрхуæстæнцæ, е адтæй фарсбæл устур стенд, уобæл ба хузæгонд: сурхæфсæддон æхе ниггубур кодта хеди бунмæ æма уотемæй æфсæн цæгиндзæбæл федар кæнуй рæмодзæн æрмæг. Еци хузæн æ фарсмæ ба адтæй финст: «Знаг цæмæй еци арæнбæл ма æрбайервазтайдæ, уой туххæй хеди хæццæ сæхе фехалдтонцæ…» Æма си финст цалдæр æфсæддоней муггæгтæ æма нæмттæ – номхигъди тæккæ сæрæй финст адтæй Виктор Мирошниченко, дуккаг ба Хъарати Мæхæмæт.

Уой ку бакастæн, уæд мæ бауæр куддæр уæззау низзир-зир кодта, зæрдæ æнахур рист искодта – кæд хуæрзæригон адтæн, уæддæр мæмæ багъардта еци, зæгъун æнгъезуй, ме ’мгарæ тугъдонти æверхъау фæммард; иннемæй ба мæмæ куд нæ фæззиндтайдæ, сæ хæццæ алæмæти бæгъатæрдзийнадæ ке бавдиста ме ’мзæнхон лæхъуæн дæр, уой фæдбæл сæрустурдзийнадæ дæр – идард бæсти де ’мзæнхонæн уæхæн устур кадæ уæд!.. Уогæ къумух æвзагæн зин зæгъæн æй, еци усми æз ци æнкъардтон, е.

Мæ еци сæрустурдзийнадæ ба мæ фæрразæнгард кодта Хъарати æхсаргин тугъдони хабæрттæ лæмбунæгдæрæй базонунмæ.

Хъарати Мæхæмæт райгурдæй Лескени 1920 анзи. Сурх Æфсадмæ æрвист æрцудæй 1939 анзи. Устур Фидибæстон тугъд æй æрæййафта æфсæнвæндагон æфсæдти 82-аг хецæн батальони, Харькови. Немуцаг-фашистон æрбалæборгутæ аци сахармæ ку ’рбахæстæг æнцæ æма ’й байсдзæнæнцæ, зæгъгæ, тæссаг уавæр ку исæвзурдæй, уæд сурхæфсæддонти къуарæн, сæ хæццæ Хъарай-фурт дæр, уотемæй бардзурд равардтонцæ, цæмæй хед-наддзæуæн Устур Харьковбæл нæхе æфсæдтæ ку фæддонуордæг уонцæ, уæд æй фехалонцæ. Еци бардзурд æнхæст кæнуни рæстæг ку ’рхъæрттæй, уæд æндзарæн синаг фæххустæй, уотемæй ба знаги техникæ се ’фсæддонти хæццæ æрбагулф кодтонцæ хедмæ… Æма уæд Хъарай-фурт фæммедæг æй хеди бунмæ, ке нæ фæййервæздзæнæй, уой зонгæй рандзарста ихалæн æрмæгутæбæл…

Æ еци алæмæти æскъуæлхтдзийнади туххæй æй бæргæ бавдистонцæ, цæмæй ин æ фæсмæрдæ лæвæрд æрцудайдæ Советон Цæдеси Бæгъатæри ном, фал цæмæдæр гæсгæ еци гъуддаг, гъулæггагæн, нæ фæррæстмæ ’й. Уой бæсти ин аккаггонд æрцудæй Сурх Стъалуй орден.

Æхсаргин лескейнаг лæхъуæни ном иронх нæй. Хед-надгонди Устур Харькови бацæуæни федауцæ дорин цæгиндзитæй еуебæл 1981 анзи октябри æвæрд æрцудæй мемориалон фæйнæг, мæнæ ауæхæн финсти хæццæ: «Путепровод Магомета Караева – рядового 82-го батальона железнодорожных войск, комсомольца, отважного сына осетинского народа, взорвавшего в октябре 1941 года при выполнении боевого задания ценою собственной жизни путепровод с танками и пехотой противника». Æ ном ба æностæмæ хаст æрцудæй, ци 82-аг батальони службæ кодта, уой номхигъдмæ.

Исцитгин æй кодтонцæ æ райгурæн Лескени дæр: æ ном хæссунцæ гъæуи астæуккаг скъола, уæдта ами устурдæр гъæунгтæй еу. Æримисунцæ ’й алли кадгин мадзæлтти дæр.

Хъарати Мæхæмæти кой уотæ бæлвурдæй ке ракодтон, уомæй уой зæгъуйнаг дæн, æма Лескени дзиллæй тугъди рæстæг хъæбæр беретæ хъазауатонæй бахъиамæт кодтонцæ нæ Фидибæсти сæрбæлтау, æма сæ цитгийнаг нæмттæ кæрæй-кæронмæ гъæуама зононцæ нури æма исонибони фæлтæртæ, арфиаг си уонцæ…

*  *  *

Мæ синхон Хъарати Рамазан цалдæр анзей разæй фæгъгъудæй не ’хсæнæй. Цæргæ Лескени бæргæ фæккодта, фал фæстагмæ ба æ уавæртæ уотæ рауадæнцæ, æма æ кизгæ Лидæмæ (Махъоти Виктори бийнойнаг) исæфтудæй.

Мæ бон федарæй уотæ зæгъун æй, æма уомæй хуæрзæгъдаудæр æма хебæлхуæцгæдæр адæймæгутæбæл некæдма исæмбалдтæн мæ царди. Устур Фидибæстон тугъд ку райдæдта, уæд æхсæрдæсанздзудæй, æ карæ дæр нæма амудта, уотемæй æхе къахæй бацудæй райони æфсæддон комиссариатмæ æма барвæндонæй æхе рарветун кодта фронтмæ. Уодуæлдайæй фæттох кодта немуцаг-фашистон æрбалæборгути нихмæ. Уомæн хуарз æвдесæн æнцæ – тугъди будурæй æ фидиуæзæгмæ исæздæхгæй ци тугъдон хуæрзеугутæ исхаста, етæ. Уой бунати æндæр, уойбæрцæ зинтæ бавзаргæй, еугур дорзæрдæ ниццайдæ, Рамазан ба уотæ фæлмæнуод адтæй æма ’й нæ синхи сувæллæнттæ еугурæйдæр фурбозæн худтонцæ  «Баба». Еудадзугдæр син æ дзиппæй адгийнæгтæ исесидæ æма байуаридæ. Æ фæсмæрдæ, ци хæдзари рамардæй, уой фарсбæл федаргонд æрцудæй мемориалон фæйнæг. Æнæсцохæй уой рæбун æвæрд фæууй деденгутæ – уонæн сæ нисанеуæг æй æ номерæни федауцæн, мæнмæ гæсгæ ба син уой хæццæ ба ма еума нисанеуæг ес: цæмæй абони нæ бæстæ деденæги хузæн амонд æма сабурдзийнадæй æрттева, уобæл æ уæлзæнхон цард ке не ’вгъау кодта, е бæлвурдæй зинна…

*  *  *

Иристони уæхæн гъæу, уæхæн къум зин иссерæн æй, нæ искурдиадæгин композитор Цорионти Резвани кой кæми нæ фегъустайуонцæ. Резвани фидæ Хъаурбег дæр Устур Фидибæстон тугъди æ цард иснивонд кодта Райгурæн бæсти сæрбæлтау, æма биццеу гъомбæл кодта æ фæлмæнкъох мадæ Зулехани дæлбазур. Скъолай ма ку ахур кодта, уæддæр æй балалайкæй цæгъдунмæ неке мулдта. Цæй музыкалон ахурадæ гъæуама райстайдæ хумæтæг гъæууон скъолай, адтæй имæ æрдзон искурдиадæ. Аййевадон училищемæ фæлварæнтæ дæттунмæ ку бацудæй, уæд ин фæлварæни рæстæг пианинобæл æ рази  нотитæ æрæвардтонцæ – гъæуама уонæмæ гæсгæ рацагътайдæ мелоди. Гъæуккаг лæхъуæн сæмæ дзæвгарæ рæстæг сæццæкæсæ фæккодта, уæдта фæлварæнесгути бафарста: «Атæ ци ’нцæ», – зæгъгæ. Куд рабæрæг æй, уотемæй Резван нотитæ ци ’нцæ,  уой нæдæр зонгæ  кодта, нæдæр ба сæ æ цæститæй уингæ дæр некæд фæккодта. Фал ин æ арæхстгин цагъд æма æ тæлæндзийнадæмæ ку ’ркастæнцæ фæлварæнтæ есæг къамиси иуонгтæ, уæдта ’й райстонцæ училищемæ. Фæстæдæр ба Резван хъæбæр хуарз бæрæггæнæнти хæццæ каст фæцæй Еревани Комитаси номбæл консерватори.

Зундгонд музыкалон уадзимисти автор, уони хæццæ ба фиццаг ирон оперæ-балет «Уарзæнтти фæзæ» (тексти автор Хæмицати Цæрай), «Зарæг аскъуыд æмбисыл», (Хъайттати Сергейи либретто), «Зæхх сиды», (Урумти Петкай дзурдтæ), оратори «Кадæг Ирыл» (Малити Васой дзурдтæ) æма дæсгай зартæ, кантатитæ, оркестровкитæ. Æхе музыкалон уадзимистæ цæттæ кæнунæй уæлдай ма Резван адтæй Иристони композиторти хестæр фæлтæри цард æма исфæлдистадæ лæмбунæг æма цæстуарзон æртасæг… Гъулæггагæн, æ уæлзæнхон цард æгæр цубургомау рауадæй, фал ин уæддæр ци бантæстæй, æ еци фæллæнтæ уоййасæбæл агъазиау æнцæ, æма нæ бон æй, нæ зингæдæр композиторти ’хсæн тæккæ бæрæгдæр бунат ка ниййахæста, уонæй еу æй, зæгъгæ, федарæй зæгъун.

Уæлдай хъæбæрдæр ба ин æ ауодундзийнадæ мах нæхебæл бавзурстан студенттæ уогæй – дессаги хæларзæрдæ æма хуæрзауодæгæнагæ хестæр адтæй махæн, кæстæртæн… Зин феронхгæнæн æнцæ махæн уой хуæрзтæ…

*  *  *

Саукуйти Софья – нæ дигорон литератури фиццагидæр ци силгоймаг рауагъта ауæдзæ, еци цардбæллон, искурдиадæгин поэтессæ. Æ киунугæ «Колхозон фæндур»-и раздзурди æй Хъазбегти Хъазбег рабарста  Сапфой хæццæ. Æма æцæгæйдæр Софьяй къохи æрмдзæф неке хæццæ адтæй феййевдзигæнæн. Устур искурдиади хецау ке адтæй, е ба хорæнбæрæг æй абони дæр. Гъулæггагæн, берæ нæмæ не ’рхъæрттæй æ къохфинститæй, сæ фулдæр ци бацæнцæ, уой абони дæр нæ зонæн, фал ин æ ном ба цитгинæй имисæн алкæддæр. Уотæ рауадæй Софьяй æнсувæр Саукуйти Хасани карнæ дæр. Хуæрзæригонæй федар къахдзæфтæй æрбампъез кодта нæ национ литературæмæ. Æ уадзимистæ мухури цудæнцæ республикон газеттæ æма журналти. Хуцау æ зонæг, цæйбæрцæ ма ин бантæстайдæ, æнæхайири тугъд ин хуæрзæригонæй æ ирæзгæ цард ку нæ раскъудтайдæ, уæд.

*  *  *

Хъæбæр устур æхцæуæндзийнади хæццæ абони дæр ма æримисун, искурдиадæгин поэт æма тугъдон, дæлболкъон Амилахуанти Ильяй рохс ном. Студент ма ку адтæн, уæд райстон мæ къохтæмæ æ арæхстгин къохтæй финст æмдзæвгитæ æма поэми киунугæ «Хуæнхти кизгæ». Хъæбæр мæ фæндадтæй, уæхæн зæрдæмæдзæугæ æмдзæвгити автори хæццæ лæгæй-лæгмæ базонгæ ун. Уæд мæхуæдæг фиццаг къахдзæфтæ кодтон литературон исфæлдистади. Амилахуани-фурт ба, отставки дæлболкъон, уæд куста Дзæуæгигъæуи сæйраг универмаги кадрти хайади. Æ кустмæ имæ бацудтæн, фал æй ке нæ евдалдæй, уомæ гæсгæ берæ нæ радзубанди кодтан. Фæстæдæр ба нин фадуат уидæ ахиддæр æмбæлунæн. Мæ зæрдæбæл ма лæууй, нæ мадæ ин е ’мдзæвгæ «Сасуг» ку кастæй, уæд æ цæстисугтæ æ ростæбæл куд уадæнцæ, е. Фæстæдæр мæ радиокомитети уæди хецау Æгъузарти Саукуй байагурдта, цæмæй радиойæй бакастайнæ Амилахуани-фурти поэмæ «Алибег». Уой фæдбæл мин Илья æхуæдæг хъæбæр фæййарфитæ кодта, адтæн æ хæдзари дæр. Нимæдзæй берæ нæ ’нцæ, æ еци киунугæмæ ци уадзимистæ хаст æрцудæй, етæ. Фал сæ сæйрагдæр ба æй сæ зингæ ахедундзийнадæ нæ дигорон литератури.

*  *  *

Сабайти Сулейман – филологон наукити доктор, профессор, нæ маддæлон æвзаги сæргъузойтæй еу. Сулейман æ уодæй арт фæццагъта, цæмæй дигорон æвзаг æма литературæ ирæзтайуонцæ, уобæл. Æхуæдæг аййевадон литературон уадзимиста ке финста, уомæй уæлдай ба ма уодуæлдайæй архайдта, цæмæй нæ цитгийнаг дигорон финсгути рохс нæмттæ æностæмæ исцæруйнаг уонцæ. Сæрмагонд æртасæн куститæ ниффинста Гурджибети Блашка, Малити Геуæрги, Багъæрати Созур, Тетцойти Таймураз, Малити Васой æма ма берети туххæй. Куд базудтон, уотемæй фæстагмæ ба ма бавналдта мæн туххæй æрмæг финсунмæ, фал, гъулæггагæн, уæдмæ е ’нæнездзийнадæ бустæги æрлæмæгъ æй æма ин еци куст кæронмæ банхæст кæнун нæбал бантæстæй, уотемæй фæгъгъудæй не ’хсæнæй.

Сулейманæн æхе литературон исфæлдистадæ дæр æй сæрмагонд æркасти аккаг. Мухури ин ци æмдзæвгитæ, кадæнгитæ, радзурдтæ рацудæй, етæ сæхуæдтæ æнцæ цалдæр киунуги фагæ, берæ æрмæг ба ма имæ байзадæй къохфинститæй дæр. Нæ зæрдæ дарæн, етæ дæр рохс ке фæууиндзæнæнцæ, уобæл.

*  *  *

Гъæуи дзурддзæугæдæр лæгтæй адтæнцæ Хидирти Рамазан æма Мæхæмæт дæр. Рамазан – «Адæмон ахуради отличник», дзæвгарæ рæстæгути фæккуста бунæттон скъолай директорæй. Берæ æригон  фæлтæртæ фæррæствæндаг æнцæ æ фæрци. Æ иннæ æнсувæр – Мæхæмæт, – «сугъзæрийнæ къохти хецау», – фæсаууонмæ ’й уотæ хониуонцæ адæм. Куста дæндаггæнæгæй, берæ хуæрзти бацудæй адæмæн. Фиди фарнæ, дан, мæрдтæмæ нæ цæуй.

Мæхæмæтæй æнæхъаурæдæр нæ рауадæй æ фурт Валерик дæр. Æррæстæ ин æ ном фегъосгæй дæр адæймаги зæрдæ æхсицгондæр куст кæнун райдайуй. Уойбæрцæбæл хъаурæ æма имæ нифс ес, уойбæрцæбæл цæрæццаг æй æма цума æ уоди рохс æргомæй æндæмæ кæлуй, уотæ мæмæ фæккæсуй.

Багъæуаги имæ æхе кадæр бахата агъазгъæуагæй, кенæ ести гъуддаги фæккæсунмæ – æма ке фарсмæ не ’рбалæудзæнæй. Дуйней фарнæ ин ци лæгигъæдæ равардта, е ин макæд байсусæд.

Рамазан æма Мæхæмæтæн ма адтæй кæстæр æнсувæр – Ехйа, фал ин ами барæй æ кой нæ кæнæн. Ехйай туххæй сæрмагонд æрмæгутæ мухургонд цæудзæнæнцæ нæ газети хæстæгдæр номертæй еуеми. Нурба бал айдагъдæр уой зæгъæн, æма Ехйа адтæй, нæ дигорон финсгути хестæр фæлтæри фæткитæ идарддæр сæрбæрзондæй ка рахаста, еци устур искурдиадæгин поэт æма публицист. Устур байвæрæн бахаста, газет «Дигорæ» цæмæй цæун райдæдтайдæ, еци фæрнгун гъуддагмæ дæр.

*  *  *

Философон наукити доктор, профессор Хачирти Анзор ци берæ наукон куститæ ниффинста, уонæн банимайæн дæр нæййес. Медесгун æма арфгъудигин æрмæгути автор нимад цудæй Цæгат Кавкази, уæдта Уæрæсей зундгонддæр философтæй еуебæл.

Æ иннæ устур æскъуæлхтдзийнадæ ба адтæй Задæлески гъæуи цитгин Нанай ковæндонæ нæуæгæй исаразунбæл ци уодуæлдай фæллойнæ бакодта, е. Нуртæккæ еци ковæндонæмæ уинунмæ цæунцæ айдагъ нæ бæсти нæ, фал берæ фæсарæйнаг бæститæй дæр туристтæ æма устур деси бафтуйунцæ еци ковæндонæ фæууингæй.

*  *  *

Къолойти Харуми æз мæхуæдæг хуарз фæсмардтон. Æ райгурæн гъæубæстæн е ци берæ хуæрзти бацудæй, уони ин нимайун ку райдайай, уæд сæ нимад нæ фæууодзæнæ. Айдагъ гъæунгтæй цалдæр ке исфæлгонц кодта, адæмæн кусти бунæттæ ке кодта, етæ дæр сæхуæдтæ устур арфити аккаг æнцæ.

Мадта республикон газет «Дигорæ» цæмæй цардгъонæй-цардгъондæр кæна, уобæл куд зæрдиагæй ауодудта, цæйбæрцæ экземпляртæ рафинсидæ æхе харзæй адæмæн, е æхуæдæг сæрмагонд арфиаг гъуддаг адтæй. Харуми зæрдæ ристæй æ адæмбæл, æ гъæубæстæбæл, сæ исонибон цæмæй никки зæрдæмæдзæугæдæр адтайдæ, уобæл æ уод фæгъгъардта æ цардæндæргъци. Абони дæр ма ин æ ном имисунцæ æ гъæубæстæ зæрди арфæй рацæугæ дзубандитæй.

*  *  *

Фæстаг æнзти дигорон литературæмæ уæлдай устурдæр хунæ ка ’рбахаста, уонæй еу æй Уæдати Сулейман дæр. Сулейман финсуй прозаикон уадзимистæ. Берæ æнзти фæккуста адæмон тæрхонгæнæгæй нæ республики алли районти. Æ еци кусти фæлтæрддзийнади тæлмæ æнæфæззингæ нæ фæцæй е ’сфæлдистадæбæл дæр. Ци темитæбæл финсуй, етæ ’нцæ сæ жанрмæ гæсгæ нæуæгдзийнадæ нæ литератури. Уой медæги æй сæйрагдæр сæ ахедундзийнадæ.

*  *  *

Æнæбæрцæ берæ лæггæдтæ ка фæккодта æ райгурæн Иристонæн, уонæй еу адтæй Хъожити Бештау дæр. «Уæрæсей Федераций бастдзийнади æскъуæлхт косæг», «Кадгин радист», «Республикæ Цæгат Иристон-Аланий промышленности æскъуæлхт косæг», «Уæрæсей Хонсари бастдзийнади мастер». Дæс æма инсæй анземæй фулдæр разамунд лæвардта Цæгат Иристони бастдзийнади хайадæн.

*  *  *

Дууæ загъди мин æнæзæгъгæ нæййес Тайсаути Федари туххæй. Федар зелуй зæнхитæмæ. Ци тиллæг си исесуй, уомæй æнæ хай нæ ’нцæ е ’мбæстæгтæ. Еуæй-еуетæ сæхе гули буни арт æндзарунмæ арæхсунцæ айдагъдæр. Кайфæнди дæр аци æригон адæймагмæ æхе ку бахата, – æнæ æ гъуддаг бакæнгæ ’й нæ ниууадздзæнæй. Хуæрзæгъдау, хуæдæфсармæ, хебæлхуæцгæ, уодигъæдæй ба фæнзуйнаг. Куд нæ уа сæрустур уæхæнттæй гъæубæстæ…

*  *  *

Лескени фæсевæд алкæддæр тулаваст адтæнцæ æма нерæнгæ дæр æнцæ ахуради гъуддæгутæмæ. Æма сæ уомæ ба фиццаг разæнгардгæнгутæ исунцæ гъæууон скъолай ахургæнгутæ. Раздæр рæстæгути скъолай косæг ахургæнгути еу къуар уинетæ аци къари дæр.

Берæ, æнæбæрцæ берæ æнцæ Лескенæй рацæугæ лæгигъæдгун адæми æскъуæлхтдзийнæдтæ. Æз айдагъдæр æрлæудтæн, комкоммæ ке фæсмардтон (Хъарати Мæхæмæт, Саукуйти Софья æма Хасанæй фæстæмæ), уонæбæл. Беретæ  си æнцæ статьяти аккаг. Уæхæн æвзугъдтитæ ба ма Лескени гъæуи цал æма цал адтæй, уæдта си нури рæстæгути дæр цал æма цал ес. Федарæй ми æруагæс кæнуй, никкидæр ма си ке æнтæсдзæнæй, гъæубæстæ дæр, Иристон дæр æма сауæнгæ Уæрæсе дæр сæрустур кæмæй уодзæнæй, уæхæн нæуæг фæлтæртæ!

Мæ радзубандий кæронбæттæни ба зæрдиагæй арфæ кæнун еугур гъæубæстæн дæр сæ гъæуи цитгин бæрæгбони туххæй.

КОЛИТИ Витали, Уæрæсей финсгути Цæдеси иуонг