Махæй алкæмæн дæр, æнæмæнгæ, фæууй уæхæн зонгæ адæймæгутæ æма си, кедæр кой уотид ку фегъосай, уæддæр дæ цæститæбæл æ сорæт æнæрауайгæ нæ фæууодзæнæй, дæ зæрдæмæ цидæр æхцæуæндзийнади æскъæрнæг æнæниххаугæ нæ уодзæнæй… Барæ-æнæбари дæр бацийнæ кæндзæнæ. Нæ бон æй федарæй уотæ зæгъун, æма нæмæ хъæбæр беретæн уæхæн адæймаг æй нæ республики зундгонддæр ахургæндтæй, паддзахадон-æхсæнадон архайгутæй еу, уой хæццæ ба ма нæ газет «Дигорæ»-йи еузæрдиуон хæлар Сергей Якови фурт Плахтий.

Абони ба нин дессаги æхцæуæн равгæ ес Сергей Якови фуртæн хъæбæр зæрдиагæй райарфæ кæнунæн – æстдæсæймаг майи ибæл исæнхæст æй дæс æма цуппаринсæй анзи.

Æ сабийдогæ раргъавта Устур Фидибæстон тугъди рæстæгутæ, æма уомæ гæсгæ ин æгæрон берæ уæззау æма æгудзæг бæнттæ æрветгæ рауадæй, кæд берæ гъæуагæдзийнæдтæ бавзурста, уæддæр æ цардиуагæ цийнаг æй, уомæн æма си берæ ес, зæрдæхцæуæнæй ци æримиса æма боз цæмæй уа, уæхæн аллихузон хабæрттæ æма цаутæ.

Сергей Якови фурт райгурдæй Беслæни, Устур Фидибæстон тугъди архайæг æма нартихуарикустгæнæг комбинати кадгин ветерани бийнонти ’хсæн. Абони дæр ма æ зæрди устур додгæ носæн хæссуй 1942 анзи син немуцаг хуæдтæхæг сæ хæдзарæбæл бомбæ ку ’ргæлста, еци сау бон. Скъола каст фæууни фæсте куста Беслæни эфир-маслæуадзæн заводи уæзæгтæ хæсгути бригадирæй. 1954 анзи ба ахур кæнунмæ бацудæй Цæгат Иристони педагогон институтмæ. Уоми ахур кæнгæй, разæнгардæй архайдта аци ахургæнæндони æхсæнадон царди. Дуккаг къурси студент уогæй, иссæй факультети фæскомцæдесон организаций секретарь, æртæ хатти архайдта тиллæгæфснайæн кустити Казахстани районти. Цæйбæрцæбæл æнтæстгинæй, уомæн ба бæлвурд ирд æвдесæн æй е дæр æма 1957 анзи хуарзæнхæгонд æрцудæй «За освоение целинных земель», зæгъгæ, майданæй. Студент ма ку адтæй, уæд бацудæй Коммунистон партий рæнгъитæмæ. 1959 анзи ба институти ректорат æма партион комитети унаффæмæ гæсгæ æвзурст æрцудæй институти фæскомцæдеси комитети секретарæй.

Анзи бæрцæ дæр си нæ бакуста, уæдта æвзурст æрцудæй фæскомцæдеси Орджоникидзей сахайраг комитети  фиццаг секретарæй. Ами никки бæлвурддæрæй раргон æй æ рауон-циуондзийнадæ, арфиаг гъуддæгутæ хъæппæресгунæй аразунмæ ацъагъуæдзийнадæ.

Сергей Якови хъæппæресæй арæзт æрцудæй Ф.Э. Дзержинскийи номбæл тугъдон-фæскомцæдесон къуар. Уомæн æ ихæс адтæй нæ республики, уæдта æ сæйраг сахари æхсæнадон уагæвæрд гъæуай кæнун. Еци хъæппæрес уой фæсте хуарзбæл банимадтонцæ Советон Цæдеси иннæ республикити фæскомцæдесон организацитæ дæр æма си æнтæстгинæй пайда кодтонцæ сæ архайди.

Нæ республики Сæйраг Совети Президиуми унаффæй еци къуарæн лæвæрд æрцудæй Кади грамотæ. 1964 анзи Сергей Якови фурт æндæр кустмæ æййивд æрцудæй Цæгат Иристони обкоммæ, 1965 анзи ба ’й рарвистонцæ СЦКП-ий Центрон комитети Уæлдæр партион скъоламæ, æма ’й каст фæцæй хъæбæр хуарз бæрæггæнæнти хæццæ. 1967 анзи æвзурст æрцудæй нæ республики Хуæнхон гъæууонхæдзарадон институти партион комитети секретарæй.

Дууæ анзей фæсте ба ахур кæнунмæ бацудæй Мæскуй М.В.Ломоносови номбæл паддзахадон университетмæ историон факультети аспирантурæмæ æма æмгъудæй раздæр багъæуай кодта историон наукити кандидати диссертаци. Куд искурдиадæгин партион косæг, уотæ ’й 1973 анзи исæвзурстонцæ нæ республики медицинон институти парткоми секретарæй, фондз анзей фæсте ба ’й раййивтонцæ Цæгат Иристони Хетæгкати Къостай номбæл паддзахадон университети изæйрон æма фæсаууонмæ ахуради фæдбæл проректорæй.

Фæстæдæр бабæй косун байдæдта медицинон институти – СЦКП-ий истори æма политэкономики кафедри сæргълæууæгæй. Адтæй партий рескоми Æхсæнадон-политикон институти ректор, 1994 анзи ба нисангонд æрцудæй Республикæ Цæгат Иристон-Аланий фиццаг Президенти унаффæгæнæгæй. Профессори ном ин аккаггонд æрцудæй 1996 анзи.

Ниффинста æма ин мухури рацудæй дууæсæдæ наукон кустемæй фулдæр, дууинсæй киунугей бæрцæ рауагъта мухури, уонæй финддæс æнцæ монографитæ.

Сергей Плахтийи хъæппæресæй арæзт æрцудæй киунугути сæрмагонд сери «Цæгат Иристони медицинон Академий ахургæндтæ». Уонæй дууæ киунуги ’нцæ Уæрæсей Президенти киунугæдони. Тæхъулти Урусхани туххæй ци киунугæ ниффинста, е ба æвæрд æй Ленингради Смольныйи киунугæдони.

Берæ кадгин хуæрзеугутæ лæвæрд æрцудæй С.Я.Плахтийæн æ берæ æнзти фæллæнтти туххæй.

Сергей ПЛАХТИЙИ финст киунугути рацудбæл хъæбæр æхцæуæнæй исæмбæлунцæ дзиллæ, зæрдиагæй сæ фæккæсунцæ.

ЦИАССР-и Сæйраг Совети Президиуми Кади гæгъæди (1962-1968 æнзти), Республикæ Цæгат Иристон-Аланий Президенти Кади гæгъæди (1996 анз), Республикæ Цæгат Иристон-Аланий Парламенти Кади гæгъæди (2023 анз), майдан «За освоение целинных земель» (1957 анз), майдан «Во славу Осетии» (2005 анз), Уæрæсей Федераций Президенти арфи гæгъæди (1966 анз), 2023 анзи ба ин лæвæрд æрцудæй «Цæгат Иристони Кадгин хестæри» ном.

Абони Сергей Плахтий кæд  бæрнон бунæтти нæбал косуй, уæддæр ма еци æновудæй кæнуй исфæлдистадон куст, архайуй æхсæнадон царди, æ гъæздуг фæлтæрддзийнадæй æнæвгъауæй хайгин кæнуй кæстæрти.

Берæ ’нцæ Сергей Плахтийи фæллæнттæ, берæ цæмæйдæрти сæрустур æй. Фал æ устурдæр сæрустурдзийнадæ ба ’нцæ æ бийнонтæ.

Исгъомбæл кодта биццеу æма кизгæ. Æ фурт Валерий косуй Мæскуй дохтирæй, кизгæ Галинæ ба ’й юрист. Ес ин цæуæти цæуæт, уони цæуæт. Ес, аци хъимæтгун лæг цæбæл ахур кæна æ кæстæрти, æма етæ дæр, федарæй ни æруагæс кæнуй, æ уойбæрцæ хуарз менеугутæ æма фæлтæрддзийнадæй сæ царди æнтæстгинæй ке испайда кæндзæнæнцæ æма ин ке уодзæнæнцæ аккаг фæдонтæ.

* * *

Мах ба абони еумахатт зæрдиагæй арвæ кæнæн Сергей Якови фуртæн, нæ Исфæлдесгмæ ин ковæн, цæмæй берæ-берæ æнæнзти æнæнезæй æма зæрдæрохсæй цæра!..