Давид (галеуæрдигæй) æ мадæ æма е ’нсувæри хæццæ.

Темирати Давид… Ка ’й зонуй, кæци æнос бабæй нин ратдзæнæй дуккаг уæхæн æрдхуæрæни, æ берæвæрсуг искурдиадæ адæймаги деси ка æфтауа, исфæлдистади алли къабæзти æ профессионалон архайдæй нæмæ устур цæмæдесдзийнадæ ка игурун кæна, æ рæсугъд гъæлæсиуагæмæ игъосунæй кæмæн не ’фсæдæн, нæ литературæ æма драматургий сугъзæрийнæ хæзнадонæмæ устур хунæ ка бахæсса, е ’нæнцойнæ царди дæргъи æхсæнадон бæрнон кустити хъæппæресгинæй адæми хуарздзийнадæн ка архайа, еузагъдæй, адæмæн уарзон фурт Темирати Давиди хузæн кустуарзон æма цардбæллон адæймаги. Е нæ адæмæн ци берæ хуæрзти бацудæй, уони нимайун ку райдайæн, уæд нæ радзубанди хъæбæр ниддаргъ уодзæнæй. Хумæтæги æй нæ исцитгин кодтонцæ Республикæ Цæгат Иристон-Аланий адæмон артисти, Уæрæсей Федераций аййевæдти æскъуæлхт архайæги кадгин нæмттæй. Мадта айдагъ театралон архайди нæ, фал ма ин литературон исфæлдистади дæр берæ бантæстæй, финста зæрдæмæдзæугæ радзурдтæ, уацаутæ, æ пьеситæмæ гæсгæ æвæрд цудæнцæ спектакльтæ профессионалон театрти сценитæбæл. Адтæй Уæрæсей Федераций финсгути Цæдеси иуонг.

Устур байвæрæн бахаста адæмон исфæлдистади райрæзти гъуддагмæ, еудадзуг æ гъос лæмбунæг дардта республики хехъæппæресадон къуæрттæ æма хуæдахур артисттæмæ.

Республики зин иссерæн æй уæхæн хехъæппæресадон къуар æма еугай архайгутæ, æ профессионалон агъази хай кæбæл нæ фæззиндтæй – райдайгæ финсгутæн сæ фиццаг къахдзæфти рæстæг лæмбунæг æма цæстуарзон унаффæй фæййагъаз кæнидæ, хуæдахур драмон къуæрттæн сæ тухтæ æма æвналæнтæмæ гæсгæ пьеситæ равзаридæ… Æз уой нæ гъуди кæнун, æма цийфæнди бæрнон бунæтти, сауæнгæ нæ республики культури министри хуæдæййевæгæй ку куста, цийфæнди нæхъæртон ку уидæ рæстæгæй, уæддæр е некæд фæттиллеф кодта: «Нæ мæ евдæлуй…», кенæ ба «Нæфæразгæ дæн…», зæгъгæ. Æнæзийнадæй фæрраст уидæ районтæмæ, айдагъ игъустгонд адæмон театрти премьеритæмæ нæ, фал æ фиццаг къахдзæфтæ ка кодта, еци драмон къуæртти еуактон пьесити равдиститæмæ дæр æма уонæбæл дæр æ еци фæззиндæй нифси базуртæ равзурун кæнидæ. Давиди феппайуйнæгтæмæ байгъосгæй, разæнгарддæрæй сæхебæл архайдтонцæ.

Номæй-номмæ зудта хуæдахур артистти. Ка ’й зонуй, еци æнзти уомæн исæвзурстæй æ реуи æ рагон бæллец– Дигорон профессионалон драмон театр исаразун.

Федарæй мæ бон уотæ зæгъун æй, æма нæ литературæ æма драматурги æнæ Темирати Давиди номæй, æнæ уой базургин исфæлдистадæй абони хузæн æнхæст нæ исфедудтайдæ. Уомæн æма Давид адтæй æма абони дæр æй æ федар æма æносон астæуккаг цæгиндзитæй еу, æ кадæхæсгутæй, æ курухонтæй, нæ хуæздæр финсгутæй. Иристони театрдзаутæй ка нæ бауарзта æма ма сæ абони дæр æ зæрдæбæл даруй Темирати Давиди финст пьеситæмæ гæсгæ æвæрд спектакльтæ «Мухтар», «Мастесгутæ», «Скала Вано», «Спартак» æма иннети. Æ рæстæги Давид æнтæстгинæй каст фæцæй Мæскуй А.В. Луначарскийи номбæл театралон институт æма Уæлдæр литературон къурситæ.

Иристони разагъди лæгтæ Ужегати Солтан, Хугати Геор æма Темирати Давид.

Абони федарæй зæгъæн ес, Темирати Давиди исфæлдистадон æскъуæлхтдзийнæдтæ хъæбæр берæ ’нцæ, фал дессаг сæ нимæдзæ нæй, сæйрагдæр е æй, æма етæ æносон къæдзæхти хузæн нæ аййевади анзфинстити байзадæнцæ ирд æвдесæнтæй. Зæгъæн ес уой дæр, æма еци къæдзæхтæн сæ тæккæ бæрзонддæр æма уиндгундæр – Дигорон паддзахадон драмон театр, кæци Иристони зæнхæбæл райгурдæй Темирати Давиди хъæппæресæй, уой æвæллайгæ архайди фæрци. Ци уоди устур хъаурæ ’й багъудæй, ци берæ хъиамæттæ фæккодта, ци берæ хъортæ басæттун ин бантæстæй еци гъуддагбæл тох кæнгæй, етæ сæрмагонд хабари аккаг æнцæ. Фал сæйрагдæр е æй, æма ин æ къохи бафтудæй, уойбæрцæ ке сæрбæлтау фæттох кодта, æ царди сæйрагдæр гъуддагæн ке иснивонд кодта, еци нисан – Дигорон театр райгурдæй, æма  иннæ профессионалон театрти хæццæ æнтæстгинæй архайун байдæдта, райгъустæй си зæрдæмæгъаргæ, фæлмæн, фал тухгин æнкъарæнтæ маддæлон дигорон æвзаг, искурдиадæгин артисттæ нин нæ зæрдитæ барохс кæниуонцæ сæ дессаги аййевадæй.

Беретæ гъуди кæнунцæ еци бон – 1996 анзи 10 ноябри Хуæнхон аграрон университети галауани Дигорон драмон театри коллективæн кадгин уавæри лæвæрд æрцудæй РЦИ-Аланий паддзахадон театри статус. Уоми республики культури министр Уатати Бимболат (дзенети бадæд) уотæ загъта:

– Министри бунати кæдæй косун, уæдæй абони уæнгæ, кæд æгириддæр хуарзæй неци исаразтон, уæддæр ескæд сæрустурæй зæгъдзæнæн, мæ рæстæги æвæрд ке ’рцудæй бундор Дигорон паддзахадон драмон театрæн.

*   *  *

ТЕМИРАТИ Давид Дигорон театри Софокли пьесæмæ гæсгæ æвæрд спектакли «Антигонæ»-йи паддзах Креони роли.

Зæгъун гъæуй уой дæр, æма Дигорон театрæй уæлдай, идард, зинцæуæн хуæнхаг гъæутæмæ нæ иннæ профессионалон театртæй неке ма бахъæртидæ.

Ами мæ æрхæссун фæндуй еу ирд дæнцæг. Цæветтонгæ, Ирæфи райони хуæнхаг гъæу Дзинагъай цæргутæн сæ клуби равдистонцæ Хæмицати Цæрайи пьесæмæ гæсгæ æвæрд комеди «Дууæ уосгори» æма Тебиати Мурзи пьесæмæ гæсгæ æвæрд спектакль сувæллæнттæн «Секъинати сайтан».

Хуæнхбæсти театрдзаутæ сæмæ хъæбæр цæмæдесæй кастæнцæ, уæлдайдæр ба – рацæргæ адæм. Еуафони ба дин Темирати Давид ку фæккомкоммæ уидæ зали ка бадтæй, еци уоститæй еуемæ æма æ десæн кæрон нæбал адтæй – силгоймаги ростæбæл цæстисугтæ гæр-гæрæй æзгъалдæнцæ. Гъуддаг цæй медæгæ ’й, уой, æвæдзи, æнхæст нæ балæдæргæй, Давид имæ æхе æргубур кодта æма ’й рафарста:

– Бахатир кæнæ, нæ мади хай, сæ архайд дæ зæрдæмæ нæ цæуй æма уобæл кæуис?..

– Нæ! Дæ рунтæ бахуæрон! Етæ цийни цæстисугтæ ’нцæ! Некæд ми баруагæс адтайдæ, æма мæ маддæлон æвзагбæл дзоргæ фегъосдзæнæн уæлæ уæхæн искурдиадæгин, рæсугъд артистти зæрдæмæгъаргæ цъухи дзурд, – дзуапп ин равардта силгоймаг.

Темирати Давид адтæй, мæнæ æгириддæр, цийфæнди уавæрти дæр æнцад бадун ка нæ фæразта, ести хуарз исаразунбæл æдæхсæвæ-æдæбонæ ка архайдта, уæхæн адæймаг. Æнзтæ ибæл сæ уæзæ ку æруагътонцæ, уæззау нез æй гъигæ дарун ку райдæдта, уæддæр е ’мцæдесонти æмрæнгъæ фудæбон кодта…

*  *  *

Темирати Давиди имисгæй, æ цардвæндаги хабæрттæ уомæ гæсгæ имисуйнаг æнцæ, æма, нæ адæмæн берæ хуæрзти ка бацудæй, дзиллити пайдайæн арфиаг гъуддæгутæбæл архайгæй, берæ кæмæн бантæстæй æма абони не ’хсæн ка нæбал æй, уони рохс нæмттæ гъæуама иронх ма уонцæ, уодæгасæй сæ цард куд кадгинæй аразтонцæ, уотæ цитгинæй син гъæуама сæ намус бæрзæндти хæссæн. Уони нецибал гъæуй – е мах, абони уодæгæсти, гъæуй, цæмæй уони цардиуаги федауцæ, сæ уоди кæдзосдзийнадæ æма æновуддзийнадæ уонцæ махæн дæнцæ, фæнзæн сæ. Цæмæй ни алкедæр тундза нæ адæми хуарздзийнæдтæ никки фæффулдæр кæнунмæ, цæмæй уони хузæн мах дæр архайæн нæ фæстаггæнттæн уæхæн бундор исаразун æма сæ бон уа сæхе хъаури, зундирахасти фæрци сæ идарддæри цард раст æма федауцæй, айдагъ сæхе пайдайæн нæ, фал нæ адæми карнæбæл гъудигæнгæй аразонцæ. Нæ адæми хуæздæр хъæболтæй æ цардиуагæ уотемæй ка аразта, уонæй адтæй Темирати давид дæр, æма ’й уомæ гæсгæ ба абони нæ еугур Иристон дæр имисунцæ арфиаг æнкъарæнтæй.

ГÆБУТИ Зойæ, Уæрæсей æма Цæгат Иристони культури æскъуæлхт архайæг

* * *

РЕДАКЦИЙÆЙ. Гæбути Зойæ аци уац ку ниффинста, уæд Дигорон паддзахадон драмон театр æцæгæйдæр дессаги цардгъон адтæй. Абони ба, гъулæггагæн, æ карнæ бустæги æбæрæг æй… Ци æдзæллаг уавæри равзурдæй кедæр фудвæндитæй, уобæл батухсæг ба нæййес, æвæгæсæй нур кæдæй ардæмæ изайуй…