Республикæ Цæгат Иристон-Аланий Парламенти адтæй цæлхæмбурд уæхæн темæбæл: «Физкультурæ æма спорти бунат æнæнез цардиуаги бундортæ федар кæнун æма уодварни хæзнатæмæ æргом æздахуни гъуддаги». Амудта æй Парламенти Сæрдар Тускъати Таймораз. Æмбурд исаразæг адтæй Парламенти национ политикæ æма фæсевæди гъуддæгути фæдбæл комитет.

Æмбурди архайгутæ – Парламенти депутаттæ, профилон министрадтæ, ведомствитæ, комитеттæ æма спортивон федерацити разамонгутæ, тренертæ, зундгонд спортсментæ – æрдзубанди кодтонцæ физкультурæ æма спорти къабази ахсгиаг фарстатæбæл æма сæ ралух кæнуни мадзæлттæбæл.

Æмбурд игон кæнгæй, Тускъати Таймораз рафæлгæстæй Цæгат Иристони гъæздуг спортивон историбæл æма бафеппайдта, адæймаг, спорти ка архайуй, уæлдайдæр ба уæхæн адæймаг Райгурæн бæстæ æма æхсæнадон царди алли къабæзти райрæзти ци ахсгиаг бунат ахæссуй, уой. «Спорт федар кæнуй адæймаги уодигъæди хуæздæр менеугутæ, æригæнтти гъомбæл кæнуй патриотон æма граждайнаг бундортæбæл», – загъта Парламенти Сæрдар.

Физикон культурæ æма спорт райрæзун кæнуни къабази ци барадон æма социалон фæззелæнтæ ес, уонæбæл æмбурди радзубанди кодта Парламенти профилон комитети сæрдар Джиоти Геуæрги. Куд загъта, уотемæй, кæдзос уæлдæфмæ зарядкæ кæнун ка уарзуй, уонæн уавæртæ анзæй-анзмæ хуæздæрæй-хуæздæр кæнунцæ. Хуæздæр кæнунцæ, спорти профессионалон æгъдауæй ка архайуй, уони уавæртæ дæр. Фулдæр æргом æздæхт цæуй сувæллæнттæ æма фæсевæди спорт, уæдта бæрзонд æнтæстити спорт райрæзун кæнунмæ, спортивон скъолатæ æма клубти материалон-техникон бундор федар кæнунмæ. «Абони республики ес 1 мин 300 спортивон объекти, уæдта, 21 мин 238 сувæллони кæми архайуй, 33 уæхæн спортивон косæндони», – загъта депутат. Уомæй уæлдай, Джиой-фурт дзубанди кодта хестæр кари адæм физкультурæмæ се ’ргом куд æздахунцæ, еци фарстабæл. Куд загъта, уотемæй физкультурæй архайунцæ еци кари адæмæн сæ 22 проценти. Идарддæр дзубанди цудæй, е ’нæнездзийнадæ гъигæдард кæмæн æй, еци адæймæгути спортбæл, спортивон косæндæнтти материалон-техникон уавæр æма æндæр фарстатæбæл.

– Абони аци рауæн æрæмбурд æнцæ спорти алли хузти минæвæрттæ, цæмæй æрдзубанди кæнæн сæ сагъæссаг фарстатæбæл, уомæн æма сæ сæхецæй хуæздæр неке зонуй. Фæсевæд сæхе хуарзæй кæми æвдесунцæ, спорти уæхæн хузтæ республики берæ ’нцæ. Арæзт цæунцæ уавæртæ, инфраструктурæ парахат кæнуй. Алли райони дæр ес спортивон косæндæнттæ. Фал, æригон спортсментæ никки æнтæстгиндæр цæмæй уонцæ æма æндæр бæститæмæ цæуни фæндæ ма кæнонцæ, уой туххæй аразун гъæуй хуæздæр уавæртæ, гъуддаг домуй фулдæр цæстдард, – дзурдта культурæ æма спорти министр Фрайти Сослан.

Республики ахурадæ æма науки министри хуæдæййевæг Габети Вадим æ раздзубандий е ’ргом раздахта, физикон культури ахургæнгутæ æма уæлæнхасæн ахуради педагогтæ кæстæр фæлтæри гъомбæлади ци ахедгæ бунат ахæссунцæ, еци фарстамæ, уæдта дæсни ахургæнгутæ фагæ ке нæййес, уомæ. «Фараст мин скъоладзауи равардтонцæ ГТО-й нормитæ, уонæн се ’мбеси бæрцæ райстонцæ ГТО-й сугъзæрийнæ майдан. Е, æнæмæнгæ, æй хуарзи нисан, – загъта министри хуæдæййевæг. – Фал лæгъуз нисанбæл банимайуйнаг æй, ниййергутæй уæхæнттæ ке ес, æма æ сувæллонæн физкультури уроктæй æй ка уæгъдæ  кæнуй, уæхæн справкæ ке исмал кæнунцæ».

Тускъати Таймораз куд бафеппайдта, уотемæй аци рауæн гъæуй сувæллæнтти поликлиникити кустмæ ’ркæсун, æма æнæ медицинон бундорæй ахурдзауæн физкультурæй уæгъдæгæнæг гæгъæди ка дæттуй, еци дохтирти исбæрæг кæнун.

Физкультури ахургæнгутæ фагæ ке нæййес, уобæл адтæй æ радзубанди Цæгат Иристони паддзахадон университети физикон культурæ æма спорти факультети декан Дмитрий Карасевæн. Куд загъта, уотемæй сæ рауагъдонтæн айдагъдæр сæ 20-30 проценти бацæунцæ скъоламæ физкультури ахургæнæгæй косунмæ. Рауагъдонти 40 проценти рандæунцæ, æхца фулдæр кæми федунцæ, уæхæн спортивон коммерцион косæндæнттæмæ кенæ бустæги æндæр кустуæттæмæ. Уæхæн уавæрæн ес анхосæгтæ: физкультури ахургæнæги минкъий мизд, ниллæг социалон статус, скъолати спортивон залти материалон-техникон лæмæгъгомау бундор.

Физикон культурæ æма спорти райрæзтмæ республики Горæтгæрон райони ци цæстæй каст цæуй, фæсевæди уодварнæ багъæуай кæнуни æма сæ патриотон бундортæбæл гъомбæл кæнуни нисани хæццæ сæмæ циуавæр спортивон еристæ æма турниртæ арæзт цæуй, уобæл адтæй æ дзубанди райони бунæттон хеунаффæйади администраций сæргълæууæг Есиати Русланæн.

Накæ кæнун æма донмæ гæпп кæнуни Цæгат Иристони федераций президент Гаджити Татьянæ ба дзубанди кодта спорти аци хузæ Иристони рапарахат кæнунбæл, æма сувæллæнтти æнæнездзийнадæн куд пайда æй, уобæл.

Дзубандимæ байгъосуни фæсте æмбурди архайгутæ загътонцæ сæ гъудитæ, феппайуйнæгтæ, уæдта рахастонцæ унаффитæ æма амунддзийнæдтæ республики Хецауадæн, бунæттон хеунаффæйади оргæнтæн, Парламенти национ политикæ æма фæсевæди гъуддæгути фæдбæл комитетæн.

ХЕКЪИЛАТИ Маринæ

Хорватий сæйраг сахар Загреби аци бон райдæдта уæгъдебарæ æма бердзейнаг-ромаг гъæбесæйхуæстæй дуйнеуон чемпионат. Цæудзæнæй 21 сентябри уæнгæ. Архайунцæ си куд нæлгоймаг, уотæ силгоймаг богалтæ дæр.

Уæрæсей нæлгоймæгти еугонд команди æй олимпаг чемпион Сидахъати Заурбег, силгоймæгти команди ба Танделати Аминæ æма Кæсæбити Алинæ.

Не ’мзæнхон богалтæй ма чемпионати архайунцæ Махъоти Барис, Салхъазанти Таймураз, Гулати Æхсарбег, Цæкулти Батæрбег (Словакий номæй), Тускъати Азæмæт (Серби), Джиоти Арсений (Азербайджан), Уалити Чермен (Албани), Хубулти Ален (Болгари) æма Хосонти Азамат (Греци).