Æрæги Кирови райони тæрхондонæ ’ркастæй, дуккаг хатт бабæй ниуæзтгунæй æ хуæдтолгæй ка пайда кодта, еци нæлгоймагбæл арæзт уголовон гъуддагмæ.

Слестгæнгутæ æгъдауихалæги нихмæ уголовон гъуддаг исаразтонцæ Уæрæсей Федераций Уголовон кодекси 264.1-аг статьяй 1-аг хаййи («Хуæдтолги рульбæл ниуæзтгунæй бабадуни æма медицинон цæстдарди мадзалæй хе еуварс кæнун») бундорбæл.

Оперативон косгути бæрæггæнæнтæмæ гæсгæ, нæлгоймаг раздæр дæр ма  æфхуæрд æрцудæй уæхæн административон æгъдауихæлди туххæй. Æма бабæй æй инспектортæ нæуæгæй бауорæдтонцæ, хуæдтолгæбæл ниуæзтгунæй ку цудæй,  уæд. Еугур еци æууæлтæмæ ’ркæсгæй, тæрхондони унаффæй æгъдауихалæгæн истæрхон кодтонцæ æнæмæнгæ æнхæстгæнгæ кустити 160 сахатти. Уой хæццæ ба ма  шоферæн æ бартæ ист æрцудæнцæ 1,5 анзей æмгъудмæ, тæккæ сæйрагдæр ба – æ хуæдтолгæ тæрхондони унаффæмæ гæсгæ ист æрцудæй паддзахади пайдайæн.

Ауæхæн тæрхони хабæрттæ ахид нæ игъосæн, кæд æма уæхæн æгъдауихалгутæ æгæр берæ дæр ма ’нцæ. Æма еци фуддзæсгонти бæлахæй цал æма цал фидбилизи ’рцæуй нæ нæдтæбæл, цал æма цал адæймаги си бастъалдæй, уой хæццæ ба ма сабийтæ дæр.

Уой фæдбæл берæ бæлвурд дæнцитæ фегъосун кодта нæ республики нæдтæбæл цæуни æдасдзийнади Паддзахадон инспекций цæгатиристойнаг управлений разамонæг пъæлици болкъон Александр Шалагин, айразмæ ин дзиллон хабархæссæг фæрæзнити минæвæртти хæццæ ци фембæлд адтæй, уоми. Уæлдай фулдæр е ’ргом раздахта, ниуæзтгунæй транспорти фæрæзнитæй ка пайда кæнуй, уони еци гурумухъ миутæ цæйбæрцæбæл адзалхæссæг æнцæ, уомæ.

Æ радзубандий райдайæни Александр Шалагин ракой кодта, сæ управлени ци ихæстæ ’нхæст кæнунæй ихæсгин æй, уони фæдбæл архайди син ци бантæстæй æма æнæмæнгæ бундорондæрæй цæбæл бакосун гъæуй. Уобæл дзоргæй куд фегъосун кодта, уотемæй аци анз Цæгат Иристони нæдтæбæл январæй сентябри уæнгæ ’рцудæй 525 фидбилизи, гъулæггагæн, фæммард си æй 55 адæймаги, 831 ба фæццæфтæ ’нцæ. Уонæн се ’ртиккаг хай æрцудæй, хуæдтолгитæ ’скъæргутæй кадæртæ сæхе надæй комкоммæ цæуæг фарсмæ ке рахизтæнцæ, уой фудæй. Уæхæн фидбилизтæ фулдæр æрцудæй Алагири æма Мæздæги районти.

Нæдтæбæл æрцæуæг фидбилизтæй алли æртиккаг дæр æрцудæй, шофертæ æгæр тагъд ке æскъæрунцæ сæ хуæдтолгитæ, уой туххæй. Уой фудæй фæммард æй 18 адæймаги, 192 фæццæф æнцæ. Бæрæггæнæнтæмæ гæсгæ, цæйбæрцæ æнгъезуй, уомæй дзæвгарæ тагъддæр ахиддæр æскъæрунцæ Æрæдони æма Дигори районти нæдтæбæл.

Хуæдтолгæ ниуæзтгунæй æскъæруни хæццæ баст барадæихæлдтитæн кæрон искæнунæн æма си адæми багъæуай кæнунæн арæзт цæунцæ профилактикон мадзæлттæ. Уавæр хуæздæр нæ кæнуй, æрцудæй 24 фидбилизи, адæм си фæццæфтæ ’нцæ, гъулæггагæн, æрцудæй си мæрдтæ дæр. Фидбилизтæн сæ фулдæр хай æрцудæй Горæтгæрон райони нæдтæбæл.

Паддзахадон инспекций разамонæг ма сæрмагондæй æргом раздахта уомæ дæр, æма сувæллон-бæлццæнтти ласгæй, æнæмæнгæ ке гъæуй сæрмагонд къæлæтгин бадæнтæй пайда кæнун, уотæ ку нæ уа, уæд шофертæй бæрнондзийнадæ байагордзæнæнцæ.

– Адæймаги цардæн аргъ нæййес, е уи иронх ма уæд,– загъта Александр Шалагин.– Еугур хуæдтолгæ ’скъæргутæн дæр фæдзæхсæн  уой, æма нæдтæбæл цæуни æгъдæуттæ лæмбунæг æнхæст кæнетæ. Ниййергутæ сæ цæуæтæн гъæуама дзоронцæ, нæдтæбæл цæуни æгъдæуттæ æнхæсткæнуйнаг ке ’нцæ, хестæрти ихæс ба ’й æдасдзийнадæн фадуæттæ аразун.

Сувæллæнттæ гъигæдард баййафтонцæ нæдтæбæл 108  фидбилиземи. Дæнцæнæн æрхаста уæхæн цау. Рахесфарси райони ниййергутæ се ’нагъон сувæллони хуæдтолги рульбæл бабадун кодтонцæ. Автоинспектор сæ ку бауорæдта, уæд фидæ æ рæдудбæл нæ басастæй, фал еци усхъæзæй тингун кодта, гъома, уоми ци ес дессагæй, зæгъгæ, биццеу æй, уадзæ æма ахур кæна.

Анзи райдайæнæй нæдтæбæл транспортон цаутæ æма бæлæхтæ ке фудæй æрцудæй, етæ нурæй фæстæмæ айдагъ иваргонд нæ цæудзæнæнцæ, фал ма сæ ивар афойнадæбæл къазнамæ ку нæ бахæссонцæ, уæд æнæ лицензийæй байзайдзæнæнцæ.

ЦАРÆФТУД КÆНУНЦÆ НÆ ЦАРДБÆЛЛОН КÆСТÆРТÆ

Цæгат Иристони медгъуддæгути министради пресс-службæ куд игъосун кæнуй, уотемæй фæффулдæр æнцæ, æнагъонтæ дæр архайæг кæми иссæнцæ, уæхæн фæндаггон-транспортон фидбилизхæссæг цаутæ. Еци игъосункæнуйнаги куд амунд æй, уотемæй аци анз хигъд ка ’рцудæй, еци 670 уæхæн цауеми фæммард æнцæ 63, фæццæфтæ ’нцæ 1017 адæймаги. Æхсæрдæс анзей уæнгæ кари æнагъонтæ си архайæг кæми иссæнцæ, еци цаути бæрцæ фæффулдæр æй 10,2 проценти (119 цауи), аллихузон цæфтæ си ка фæцæй, уони бæрцæ дæр фæффулдæр æй 11,9 проценти (141), цуппар ба си мард фæцæнцæ…

Цæй æма ке фудæй æрцæунцæ аци фидбилизтæ, хаттæй-хатт ба æверхъауæй, уобæл цийфæнди берæ ку дзорæн, уæддæр уомæй сæйрагдæр ба е æй, æма цæмæй хуæдтолгитæбæл рауайæ-бауайæгæнгутæ сæризундæй балæдæронцæ, сæ æбæрнондзийнади фудæй ке цæгъдуни кæнунцæ æвуд адæм, уой хæццæ ба нæ кæстæртæ, нæ исонибон.

Пъæлици болкъон ма фегъосун кодта уой дæр, æма республикæмæ ке иссудæй, нуриккон домæнтæн дзуапп ка дæттуй, уæхæн фараст цæстдарæн системи. Етæ, хуæдтолгити цуд нæ бауорамгæй, уиндзæнæнцæ регистраци кæмæ нæййес, уони, барадæихалгутæ, фæсарæйнаг номерти хæццæ хуæдтолгитæ æма æндæрти. Нуриуæнгæ бал косунцæ Дзæуæгигъæу æма республики районти нæдтæбæл.

Еума, нæ еугуремæн дæр сагъæссаг фарста – Дзæуæгигъæумæ цæуæг нæдтæбæл æгæр берæ ке æрæмбурд æй, абæлти фæсарæнтæмæ цæуæг транспорт. Фембæлди рæстæг куд загъд æрцудæй, уотемæй сахарæн æ алфамбулайти дæр æма æ медæги гъæунгти дæр уæзласæн транзитон транспорти нимæдзæ зингæ минкъийдæр ке фæцæй, е дæр. Электрон кезуй системæ нæуæг хузи косун райдæдта, хуæдтолгутæ сæ кезумæ æнгъæлмæ кæсунцæ сæрмагонд устур æрлæууæнти.

– Еугæр фидбилиз æрцудæй, уæд махæн нæ ихæс æй фегъосун кæнун, ци цау  æрцудæй, айдагъдæр уой туххæй нæ, фал ма балæдæрун кæнун, цæмæн æрцудæй уой дæр, цæмæй идарддæр гъæуайгонд уæн уæхæн фидбилизтæй.

… Аци фембæлди туххæй нæ радзубандий кæронбæттæни ба ма уин ракæнуйнаг ан еу рагон хабар. Цæветтонгæ, советон доги Валентинæ Филатовай æрсити зундгонд цирк еухатт гастролти  адтæй немуцаг сахар  Штутгарти. Æма æ фæсномуг Девочка кæмæн хундтæй, еци силæ арс мотоцикл хуарз ке  тардта, уобæл хъæбæр бадес кæнгæй ин, уомæн равардтонцæ шофери бартæ æцæг æвдесæндар. Дæс анзей фæсте бабæй цирк нæуæгæй рабалци кодта аци сахармæ. Администратор исфæндæ кодта рекламон акци исаразун, æма Девочки мотоциклбæл  рауагъта сахари гъæунгти. Арс рацудæй цалдæр квартæли, еу хатт светофори рохсмæ ’рлæугæй. Фал æ балци бустæги нæ фæррæстмæ ’й – еу рауæн ниццавта администратори «Мерседес»-и фæстаг бампер, е дæр уомæн рауадæй æма «Фольксваген»-и шофер надбæл цæуни æгъдау ке фехалдта, уой фудæй.

Аци хабармæ гæсгæ уотæ куд нæ бадес кæнæн: гæрр, нæ абони фудзунд хуæдтолгæ скъæргутæмæ еци арси бæрцæ æгъдаудзийнадæ нæййес? Æви е куд æй, æма сирд дæр ма ке лæдæруй, уой, адæймаг дæн æма зундгин дæн, зæгъгæ,  ка æнгъæлуй, етæ ба нæ лæдæрунцæ? Æви сæ  нæ фæндуй лæдæрун?

ХЕКЪИЛАТИ Маринæ