29 апреля 2024

АДЗАЛӔН ДӔР ЕС МАДЗАЛ!..

02.02.2021 | 17:13

Дуйней цардарӕзт, ӕвӕдзи, уӕхӕн ӕй, ӕма алли доги дӕр адӕммӕ фидбилизхӕссӕгӕй ести адзал фӕззиннуй. Рагон дзаманти хабӕрттӕмӕ ку ӕркӕсӕн, уӕд базондзинан, ци фуддогитӕ ба нӕ бавзариуонцӕ адӕм, ци незтӕ ӕма ци рунтӕ ба сӕ, зӕгъун ӕнгъезуй, бунцагъд нӕ кӕниуонцӕ… Фал, цийфӕнди кӕд уидӕ, уӕддӕр адӕм исарӕхсиуонцӕ ӕма адзали нихмӕ исамал кӕниуонцӕ сӕ ервӕзунгӕнӕг мадзал. Уомӕн ӕвдесӕн, мӕнӕ дӕлдӕр ци ӕрмӕг бакӕсдзинайтӕ, е дӕр. Мухургонд ӕрцудӕй 1906 анзи «Ирон газет»-и номертӕй еуеми. Ӕ ниффинсӕг ба ӕхе байамудта айдагъдӕр ӕ номӕй – Хъамболат, зӕгъгӕ.

Нӕкӕси, аци газет Иристони иссӕй фиццаг дзиллон хабархӕссӕг фӕрӕзнӕ. Еци цау иссӕй агъазиау нӕ адӕми ӕхсӕнадон царди. Хумӕтӕги ин не ‘рцудӕй мӕнӕ ауӕхӕн аргъгонд: «Берӕ ӕности дӕргъи ӕмурӕхгӕд ка адтӕй, уазал ӕма ӕнод никкӕндӕн къӕразгӕ ку исаразай ӕма имӕ дуйней рохс ку бауадзай, уой хузӕн адтӕй нӕ дзиллӕн фиццаг ирон газети фӕззинд…»

Уой фӕдбӕл ма ӕндӕр хатт бӕлвурддӕрӕй дзордзинан, нур ба уӕ зонгӕ кӕнӕн, абони нин тӕссаг хуӕцгӕ нез цӕйбӕрцӕбӕл сагъӕссаг ӕй, уоййасӕбӕл уӕди доги адӕми ка тухсун кодта, уӕхӕн фудбӕлахи фӕдбӕл финст ӕрмӕг.

 

ДЗИУАРӔ

Исӕфӕн, бунисӕфт кӕнӕн, фудӕзнаги фӕндиаг кӕнӕн, нӕ минкъийтӕ устур ку нӕбал кӕнонцӕ, уӕд.

Алли бон дӕр хонхи, будури дзиуарӕй мӕлунцӕ ӕнагъом сувӕллӕнттӕ, мӕлунцӕ бонмӕ дӕс – финддӕсгӕйттӕй, мӕлунцӕ устуртӕ дӕр. Къуар гъӕуеми аци ӕртӕ мӕйемӕ сувӕллонӕй берӕ фӕммардӕй, берӕ хӕдзӕрттӕ хуӕрзревӕдӕй райзадӕнцӕ сӕ сабийтӕй, берети бундортӕ фехалдӕнцӕ. Кӕугӕ ӕма дзиназгӕй байзадӕнцӕ берӕ мадтӕлтӕ сӕ бӕдӕлтти фӕсте.

Адӕм сӕхе лӕдӕрун ку байдӕдтонцӕ, уӕдӕй нурмӕ сӕ дзиуарӕ цӕгъдуй.

Ӕнӕ фӕссӕйгӕй си беретӕ нӕ ервазтӕнцӕ. Алли 10-15 сӕйгемӕй ӕртӕ мардӕй, иннетӕ ба ка хъӕрӕу, ка къуру, ка къулух, ка ба фудкондӕй байзаидӕ.

Еу нез дӕр уотӕ хъаурӕгин нӕ кодта. Куд багъӕуай кӕнонцӕ сӕхе, уой неке зудта, фал кӕмӕн куд ӕ зунд ахӕста, уотӕ ӕхецӕн амал кодта: ка ибилистӕн, ка дзиуӕрттӕн лигъстӕ кодта, ка гъӕдӕмӕ лигъдӕй, фал уӕддӕр нез ӕ кӕнонтӕ нӕ уагъта.

Нӕ адӕм раги базудтонцӕ аци нез.

Нарти кадӕнгити дӕр ӕ кой ес. Еци рӕстӕги ӕй худтонцӕ «хӕбозӕ». Фал нӕ адӕм аци нез фӕстагӕрдӕмӕ хонун райдӕдтонцӕ дзиуарӕ.

Ӕ номмӕ гӕсгӕ адӕм ӕнгъӕл адтӕнцӕ, цума аци нез дзиуари фудӕй ӕй ӕма дзиуарӕн ковунцӕ.

Дзиуарӕн адӕм ковунцӕ, фал уӕддӕр дзиуарӕ ӕ кӕнон нӕ уадзуй ӕма сабийтӕ цӕгъдуй…

Нур фагӕ фӕууӕд! Балӕдӕрун афонӕ ‘й. Дзиуарӕмӕ ковунӕй неке фӕййервазтӕй, фал дзиуарӕ (хӕбозӕ) ӕфтаунӕй ервӕзунцӕ еугурӕйдӕр.

Куд базудтонцӕ адӕм дзиуарӕфтаун?

Алкедӕр зонуй: дзиуарӕ фӕууй фонсбӕл дӕр. Бӕхӕн донхӕбозтӕ фӕззиннунцӕ ӕ къӕхтӕбӕл, гъогӕн ӕ фӕздонӕбӕл, фусӕн ӕ бауӕрбӕл.

Адӕм раги базудтонцӕ, дзиуарӕ фонсӕй адӕмбӕл ке ӕфтуйуй, уой.

Еу хатт, 100 анзи ибӕл цӕудзӕнӕй, уотӕ, Англиси еу гъӕуи адӕм еугурӕйдӕр  дзиуарӕй басадӕнцӕ, айдагъдӕр еу уосӕй уӕлдай.

Еци уосӕн ӕ гъог дзиуарӕй сӕйгӕ адтӕй, уой доцгӕй, гъоги фӕздонӕбӕл ци хузӕн хӕбозтӕ адтӕй, уӕхӕнттӕ уоси къӕхтӕбӕл фӕззиндтӕй…

Аци хабар фегъуста еци гъӕуи дохтир Дженнер.

Дженнер уӕдӕй фӕстӕмӕ бафеппайдта: фонси дзиуарӕ адӕмӕй кӕбӕл бацӕфстӕй, е иннӕ дзиуарӕй нӕбал сӕйгӕ кодта. Уӕдта кӕбӕл бафтуйидӕ, уобӕл дӕр айдагъдӕр еу-дууӕ донхӕбози фӕззиннидӕ, ӕндӕр нӕ, сӕйгӕ дӕр си нӕ кодтонцӕ.

«Мадта, – загъта дохтир, – гъоги цъӕйӕ сувӕллӕнттӕбӕл ӕфтаугӕй, сӕ уодтӕн тас нӕ уодзӕнӕй, дзиуарӕй ба ервӕздзӕнӕнцӕ».

Ку бабӕй фӕззиндтӕй дзиуарӕ гъӕуи, уӕд дохтир Дженнер байевдалдӕй ӕма сувӕллӕнтти бауӕри еу-дууӕ рауӕнеми карди фиййӕй цъӕрӕмухститӕ кодта ӕма сӕ гъоги цъӕйӕй исарста.

Уотемӕй Дженнер кӕбӕлдӕриддӕр бафтудта цъӕйӕ, уонӕй еу дӕр дзиуарӕй нӕбал фӕссӕйгӕ ‘й. Хъӕбӕр ӕхцӕуӕн куд нӕ адтайдӕ дохтир Дженнерӕн, ке иссирдта хуасӕ дзиллити бунисӕфт ци нез кодта, уомӕн.

Уайтӕккӕдӕр Дженнер фегъосун кодта аци хабар алли бӕстити дохтиртӕн.

Етӕ дӕр гъоги цъӕйӕй дзиуарӕ ӕфтаун байдӕдтонцӕ ӕма, раст Дженнер куд загъта, уотӕ ‘рцудӕй: ӕфтудтитӕй еу дӕр дзиуарӕй нӕбал садӕй.

Уӕдӕй нурмӕ дзиуарӕ ӕфтаун алкӕмидӕр базудтонцӕ.

Немуци бӕсти дзиуарӕй сӕйгӕ дӕр, мӕлгӕ дӕр некебал кӕнуй. Уоми дууӕ хатти ӕфтаунцӕ: еу – анзмӕ, дуккаг – дӕсанздзудӕй, уомӕн ӕма еу ӕфтуд дӕс анземӕй фулдӕр нӕ агъаз кӕнуй.

Уотӕ кӕнунцӕ зундгин адӕмтӕ, ӕ нез дзиуари барӕ ка нӕ кӕнуй. Махмӕ дӕр зонунцӕ дзиуарӕ ‘фтаун, фал уӕддӕр цӕмӕ мӕлунцӕ нӕ сувӕллӕнттӕ, уой туххӕй ба радзордзинан иннӕ хатт.

 

Цӕмӕй ӕдас уӕн фидбилизӕй!..

Абони мах дӕр хъӕбӕр ка тухсун кӕнуй, еци фидбилизхӕссӕг нези нихмӕ ци мадзӕлттӕ арӕзт цӕуй, уонӕй сӕ ахсгиагдӕр ӕй вакцинаци. Еума хатт уин ӕй игъосун кӕнӕн: куд ӕнӕгъӕнӕ Уӕрӕсей, уотӕ Цӕгат Иристони еци мадзал ӕнхӕстгонд цӕуй дзиллонӕй – дзиллондӕрӕй хуӕцгӕ нез коронавируси нихмӕ прививкитӕ конд цӕунцӕ Дзӕуӕгигъӕуи 1-аг, 4-аг, 7-аг поликлиникити. Вакцинӕ барвӕндонӕй ка кӕнуй, уӕхӕн адӕймӕгути нимӕдзӕ дӕр ирӕзуй.



Уой хӕццӕ ма игъосун кӕнӕн: санитарон эпидемиологон уавӕр ма нерӕнгӕ сагъӕссаг ке ӕй, уомӕ гӕсгӕ нӕ республики Сӕргълӕууӕг Битарти Вячеслави сӕрмагонд унаффӕмӕ гӕсгӕ, Цӕгат Иристони цӕргутӕ 65 анземӕй фулдӕр кӕбӕл цӕуй, еци кари адӕймӕгутӕн хееуварсгондӕй даруни ӕмгъуд идарддӕргонд ӕрцудӕй 2021 анзи 21 феврали уӕнгӕ.

Зӕгъун гъӕуй уой дӕр, ӕма республики Сӕргълӕууӕги Укази куд амунд ӕй, уотемӕй аци уагӕвӕрд нӕ хауй еци кари адӕмӕй ӕ кустуати архайдбӕл комкоммӕ ке куст ахедуй, еци косгутӕбӕл. Уой фӕдбӕл унаффӕ хӕссунцӕ кустдӕтгутӕ.

Не ‘мзӕнхонтӕ, ци гӕнӕн ӕма амал ес, уомӕй уӕхе гъӕуай кӕнетӕ!.. Ӕнӕнез уотӕ!..