Тæвдæ бæнтти дохтиртæ амонунцæ дон фулдæр ниуазун. Фал æй куд гъæуй ниуазун? Куд рабæрæг æй, уотемæй е дзæгъæли хумæтæги гъуддаг нæй.

Ахургæндти дзубандимæ гæсгæ, тæвдæ бæнттæ ку ралæуунцæ, уæд организмæн дон нæбал фæффагæ кæнуй æма еци гъуддаг æнæнездзийнадæн хæссуй устур зиан, уомæн æма организм 70 процентемæй æй донæй арæзт. Уæлдай тæссагдæр æй, адæймаг æхуæдæг ке нæ фæллæдæруй, æ организм донгъæуагæ æййафуй, уой. Мадта беретæ, æдонуг син æй, уой ефстаг хаттæй уæлдай лæдæргæ дæр нæ бакæнунцæ, æма е æй никки тæссагдæр.

Дохтиртæ куд зæгъунцæ уотемæй, организми ци биохимион процесстæ цæуй, етæ агорунцæ берæ дон, уомæ гæсгæ ‘й гъæуй ниуазун берæгæйттæй. Дон ке нæ фæффагæ кæнуй, уой фудæй хæлæрттæ хуарз нæбал фæккосунцæ, сæри рист исахид уй, бауæри цъарæ сор æма дирзæг кæнун райдайуй, адæймаг еудадзугдæр æхе фенкъаруй лæмæгъæй. Уавæр уой уæнгæ цæмæй ма ‘рцæуа, уой туххæй уæ зæрдæбæл бадаретæ: дон ниуазун гъæуй, æдонуг мин æй, зæгъгæ, адæймаг ку балæдæруй, айдагъ уæд нæ, фал имæ æгириддæр ку нæ цæуа ниуазун, уæддæр. Уомæй уæлдай, зæрдæбæлдаруйнаг æнцæ дон ниуазуни æртæ ахсгиаг уагæвæрди.

Фиццаг. Сутки дæргъи дон ниуазун гъæуй уотæ: уазал рæстæги – 1-1,5 литри, тæвдæ бони ба – 2,-2,5 литри. Дони аци бæрцæ гъæуй æмхузон дехтæ никкæнун æма ‘й уотемæй ниуазун бони дæргъи, æцæг изæрæй æма æхсæвæ – нæбал.

Дуккаг. Сатæг рауæн уогæй, ниуазун гъæуй сатæг дон, тæвдæ рауæн ба – гъаргомау дон. Уазал, уæлдайдæр ба ехгин дон ахсæни, зæрди куст ихалгæ кæнуй, хъуртæ ба фæрресун кæнуй.

Æртиккаг. Дон ниуазун гъæуй хуæрди фæсте нæ, фал уой размæ. Уотемæй æдонуг хъæбæрдæр сæттуй, уæдта адæймаг кæнуй фудхуздæр, ахсæни куст дæр фæууй нивæбæл.

Адæймаг æдонуг хъæбæрдæр кæнуй:

– адгин дæнттæй – берæ сæкæр си ке ес, уомæ гæсгæ;

– карз ниуæзтæй – е организмæй дон æндæмæ хъæбæрдæр цæун кæнуй;

– къофийæй – е дæр организмæй дон æндæмæ цæун кæнуй, дони хæццæ ба рацæунцæ гъæугæ бауæргъæдтæ дæр. Еугуремæй хуæздæр æдонуг сæттунцæ:

– уæхуæдтæ хæдзари ке исцæттæ кæнайтæ, уæхæн  донгъæдæ – дони еу литрбæл никкæнун гъæуй еу лимони лæмарæн, ниггæлдзæ си дууæ едуги ‘дзаг бетъина æма еу устур едуги ‘дзаг муд. Еумæ сæ исхæлæмулæ кæнетæ, уотемæй дон еуцæйбæрцæдæр рæстæг бауадзетæ, уæдта ‘й ниуазетæ;

– морс – гагарæзи, зæгъæн, хæлæрдзийæй, мæнæргъи кенæ туацъинæмуги еу агувзæбæл никкæнетæ еу литр дон æма ‘й уотемæй цуппар сахатти бауадзетæ. Ке фæндæуа, уомæн æ бон æй морсбæл муди еу едуг бафтаун;

– кæрдæгути цай – райсетæ бетъина кенæ æндæр хуæрзтæф кæрдæгутæ (душица, мелисса) фæйнæ еу едуги ‘дзæгтæ æма сæбæл никкæнетæ 300 грамм  фицгæ дон. Цай еу 15-20 минутти бауадзетæ, цæмæй ралæууа, уæдта ‘й муди хæццæ цуметæ.

Гъæугæ бæрцитæй ниуазун æнгъезуй:

– минералон дон – тæвдæ бæнтти организм ци гъæугæ микроэлементтæ исафуй, уони банхæст кæнуй;

– цъæх цай – ес си минералон æма æндæр гъæугæ бауæргъæдтæ;

– къумæл – ес си æвзалуй тауæгадæ æма аминотауæгадæ, уони фæрци æдонуг хуарз сæттуй, адæймаги кæнуй иуонгрæуæг, фал, къумæли берæ калоритæ ке ес, уомæ гæсгæ си ниуазун гъæуй минкъий бæрцитæй.

Медицинон профилактики республикион центр.