Республики еугур ахургæнæндæнтти райдæдта ахурдзаутæ æма студентти ’хсæн информацион-лæдæрунгæнæн куст наркомани ма ’руадзуни фæдбæл. Наркологон диспансер æма Ахурадæ æма науки министради еумæйаг архайди нисан æй, наркомани ци зиан хæссуй, уой фæдбæл фæсевæди хæццæ дзубанди кæнун.

Дзæуæгигъæуи базарадон центртæй еуеми, мæ къохтæ рахснон, зæгъгæ, бунатмæ куд бахизтæн, уотæ мæ размæ фестадæй дууæ æригон, хуæрзаййев арæзт кизги. Бадтæнцæ дзоццæги, сæ сæртæ бунмæ ’руагътонцæ, цæститæ фæлми, уотемæй æнæдзоргæй пъолмæ нимдзаст æнцæ. Кæд сæ агъаз гъæуй, зæгъгæ, равзурстон сæ хæццæ радзубанди кæнун. Кæсгæ дæр мæмæ нæ ракодтонцæ. Æнахур мæмæ фæккастæнцæ æма, кæд ести знаггадæ ракæнуйнаг æнцæ æнгъæлæй, фиццагидæр ци нæлгоймагбæл рамбалдтæн, уомæн балæдæрун кодтон. Е бахудтæй, неци тæссаг æнцæ, зæгъгæ, мæмæ дзоруй. Фæстæдæр мин зонгæ лæхъуæн куд загъта, уотемæй, кизгуттæн сæ гъæлæси насвай адтæй…

Фæсевæд, уæлдайдæр æ психикæ гъигæдард кæмæн æй, етæ уæлдай ахиддæр исунцæ наркомантæ, токсикомантæ, думунцæ спайстæ. Незæн æ не ’руадзун æнцондæр æй, æ исдзæбæх кæнунæй, хумæтæги нæ фæззæгъунцæ. Уомæ гæсгæ, фæсевæди хæццæ гъæуй лæмбунæг дзубанди кæнун, бийнонтæй райдайæ æма наркологтæй фæууо. Еумæйаг архайдæй нæуæг анзи райдайæнæй майи мæйи уæнгæ ахургæнæндæнтти цæудзæнæнцæ медицинон профилактикон æркæститæ, бæрæг кæндзæнæнцæ, наркотиктæ æма психотропон бауæргъæдтæ ка кæнуй æригæнттæ æма фæсевæдæй, уони. Нуриуæнгæ еци куст арæзт цæудзæнæй барвæндонæй, къæлиндармæ гæсгæ. Фал, наркологти гъудимæ гæсгæ, нæ рæстæги ахсгиаг æй гъуддагмæ лæмбунæг æркæсун æма закъонадон акттæмæ æййивддзийнæдтæ бахæссун, цæмæй биццеутæ æма кизгуттæ барвæндонæй нæ, фал æнæмæнгæ цæуонцæ æркастити. Тесттæ бафхуæруни туххæй нæ цæунцæ арæзт, фал афойнадæбæл рабæрæг кæнун, ка си «исахуста», уони, æма син фæййагъаз кæнун.

Раздæр гъуди кодтонцæ, аци къуармæ фулдæр æнæрæстмæ бийнонти сувæллæнттæ ке хаунцæ. Статистики бæрæггæнæнтæ куд амонунцæ, уотемæй е раст нæй. Наркологтæ æма ахургæнгути гъæуй ниййергути агъаз. Етæ сæхуæдтæ гъæуама разæнгард кæнонцæ сæ сувæллæнтти тесттæ рацæунмæ. Ахид сувæллони рахаст фулдæр арæзгæ фæууй ниййергути ’нгасæй аци процедурæмæ. Профилактикон медицинон æркастити рæстæг сæйрагдæр фæууй тесттæ цæунбæл къохесуни гъуддаг. Ниййергути тасдзийнадæ сæ фæстеугутæй ахиддæр баст æй, куд цæудзæнæнцæ, уой хæццæ зонгæ ке нæ фæуунцæ, уой хæццæ. Еуæй-еу хатт кæронмæ нæ балæдæрунцæ, куд ахсгиаг æй афойнадæбæл бозонун дæ сувæллон хъилмайæй пайда кæнуй æви нæ, уой. Æ не ’руадзуни гъуддагмæ кæсунцæ, куд хе цардмæ ниххелуни фæрæзнæмæ. Уотемæй ба ахсгиаг æй, æригон адæймаги æ райдайæнæй наркотиктæмæ цæмæдесдзийнадæй фæййеуварс кæнун, царди ин пайда ка ’рхæсдзæнæй, еци гъуддагбæл æй бафтаун. Тесттæ кæнун, фиццаги-фиццагидæр, хæссуй наркомани ма ’руадзун, фæсевæди фиццаг хатт наркотик исахуадунæй бахезун. Ахсгиаг æй, ахургæнæндæнтти сæрмагонд ахур кæмæ ес, уæхæн социалон педагогтæ, кæцитæ зонунцæ, республики ци наркоманий уавæр исæвзурдæй, скъоладзаутæ сæхе куд дарунцæ, уомæ цæстæ ку дариуонцæ æма ку райдайуиуонцæ косун еци гъуддагбæл. Еци ихæст æнхæст кæнун æй сæ бон кълæсти разамонгутæ æма скъолай психологтæн. Республики Ахурадæ æма науки министрадæ нæуæг анзи исараздзæнæнцæ сæрмагонд семинартæ еци специалисттæн.