28 апреля 2024

САХАРӔН Ӕ ФЕДАУЦӔ ГЪӔУАМА ӔХЕ УА!..

20.07.2021 | 15:00

Нӕ хӕстӕгутӕй еу лӕг, сахари гъӕунгти трамвай рауингӕй, хъӕбӕр зӕрдтагонӕй уотӕ фӕззӕгъуй:

– Мӕ сабийдогӕй тӕккӕ ӕхцӕуӕндӕрӕй ци имисун, е ӕй трамвай… Цӕветтонгӕ, мӕ мадӕн ӕ хуӕрӕ сахари цардӕй, ӕма сӕмӕ, цит, гъӕуӕй ку иссӕуианӕ, уӕд мӕ ӕнӕмӕнгӕ фӕххониуонцӕ трамвайи ратезгъо кӕнунмӕ – зудтонцӕ ‘й, куд хъӕбӕр цӕуй мӕ зӕрдӕмӕ, уой. Ӕма ма мин рахезӕн уидӕ, уордигӕй!.. Дууӕ силгоймаги исфӕлмӕциуонцӕ, ӕз ба, еуминкъий ма, зӕгъгӕ, не ‘фсастӕн… Ӕма уӕдӕй абони уӕнгӕ мин трамвайи уиндӕ уӕлдай зӕрдтагон ӕй – еуемӕй, мӕ сабийдоги райдзастдзийнадӕ ӕримисун, иннемӕй ба мӕ уарзон мадӕ ӕма, берӕ хуӕрзтӕ кӕмӕй зонун, ӕ еци хуӕрӕ мин цума цардӕгас фестунцӕ…

Ӕвӕдзи, сабийӕй сахармӕ исӕфтуйгӕй, уоййасӕбӕл дестӕ ка кодта трамвайбӕл, айдагъ уомӕн нӕ, фал сауӕнгӕ ами цӕргӕй ӕй аллибон ка уидта, уонӕн дӕр трамвай уотид транспортон фӕрӕзнӕ нӕ адтӕй, фал уодварни табуйаг нисан. Ӕ хӕццӕ ма бастонцӕ сауӕнгӕ сӕ карни хабӕрттӕ дӕр. Мӕнӕ куд финсуй е ‘мдзӕвгитӕй еуеми («Трамваи») Цӕгат Иристони адӕмон поэт Гуржибегти Иринӕ:

 

Когда встречаются трамваи

На остановке, на углу,

Едва боками не касаясь,

Они стоят – стекло к стеклу.

И равнодушно, отрешенно

Взгляд упирается во взгляд.

И пассажиры обреченно

Маршрутом заданным скользят.

Проплыло мимо чье-то счастье,

Судьба не встретилась с судьбой,

И рельсы все гудят напрасно,

Напрасно жертвуют собой.

Еузагъдӕй, дзӕуӕгигъӕуккаг трамвай нӕ еугуремӕн дӕр хъазар ӕма уарзон ӕй. Гъе уомӕ гӕсгӕ нин зин адтӕй, советон цардарӕзти фехӕлди фудӕй нӕмӕ нӕгъӕугӕ «ӕййивдзийнӕдтӕ» ке исӕгӕр ӕнцӕ, уони азарӕй уой карнӕ дӕр хъӕбӕр ке иссагъӕссаг ӕма исдзурдтаг ӕй. Идӕрдтӕбӕл нӕ дзордзинан, фал зӕгъдзинан, махмӕ гӕсгӕ, еугуремӕн дӕр ӕхцӕуӕн ка уодзӕнӕй, уӕхӕн хабари туххӕй.

Дзӕуӕгигъӕуи трамвайтӕ ци уавӕри ‘нцӕ, уой базонуни ӕма фарста гъӕугӕ хузи цӕхгӕр ралух кӕнуни туххӕй трамвайти депо ӕрӕги бабӕрӕг кодта республики Сӕргълӕууӕги ихӕстӕ рӕстӕгмӕ ӕнхӕстгӕнӕг Сергей Меняло. Ӕ хӕццӕ адтӕнцӕ Хецауади Сӕрдари хуӕдӕййевӕги ихӕстӕ рӕстӕгмӕ ӕнхӕстгӕнӕг Фадзайти Ӕхсарбег, паддзахадон есбонади ӕма зӕнхи рахастдзийнӕдти фӕдбӕл министри ихӕстӕ рӕстӕгмӕ ӕнхӕстгӕнӕг Тедети Руслан, Дзӕуӕгигъӕуи бунӕттон хеунаффӕйади администраций сӕргълӕууӕг Милдзихти Вячеслав ӕма иннӕ бӕрнон косгутӕ.

Сергей Меняйло куд фегъосун кодта, уотемӕй Дзӕуӕгигъӕуи фӕззиндзӕнӕй фондз ӕма дууинсӕй нӕуӕг трамвайи: дӕс – аци анзи кӕронмӕ, финддӕс ӕма инсӕй ба – нӕуӕг анзи.

– Еци нӕуӕг вагӕнттӕ сахари гъӕунгтӕмӕ цӕмӕй рацӕуонцӕ, уомӕ трамвайи хӕдзарадӕ цӕттӕ ‘й ӕви нӕ, ӕма, кӕд нӕ, уӕд ци исаразун гъӕуй цубур рӕстӕгмӕ, дзӕгъӕл лӕуд цӕмӕй ма кӕнонцӕ, уомӕн? Уӕдта, трамвайти хӕдзарадӕ райаразунӕн аци анзмӕ циуавӕр пълантӕ ес? – адтӕнцӕ Сергей Меняйлой домагӕ фарстатӕ депой сӕргълӕууӕг ӕма ӕ сӕйраг инженермӕ.

Трамвайти депой разамонӕг Бӕдоати Хазби куд балӕдӕрун кодта, уотемӕй райаразуйнаг ӕнцӕ, трамвайтӕ ци нӕдтӕбӕл цӕунцӕ етӕ, цалцӕггӕнуйнаг – хизӕгти бӕститӕ, раййевуйнаг – электрон тухӕ вагӕнттӕмӕ хъӕртунгӕнӕг дӕлстанцитӕ, етӕ ӕдеугур ӕнцӕ фондз. Еугур кустити хӕрзтӕ ӕнцӕ 1,5 миллиард сомемӕй фулдӕр, сӕ райарузӕн рӕстӕг ба гъӕуй, Бӕдой-фурти дзубандимӕ гӕсгӕ, ӕртӕ-фондз анзи.

Республики разамонӕг уӕхӕн ӕмгъудти хӕццӕ арази нӕй, ӕма байагурдта, хуӕрзцубур рӕстӕгмӕ куститӕн бӕлвурд пълан бацӕттӕ кӕнун: кӕци участоктӕ домунцӕ райарӕзт аци анзи кӕронмӕ, кӕцитӕ ба – нӕуӕг анзи, километрӕй нимайгӕй, цӕйбӕрцӕ ӕнцӕ ӕма уотӕ идарддӕр къӕпхӕнгай.

Трамвайти депо, хизӕгти бӕститӕ, вагӕнттӕ сӕхуӕдтӕ – алке дӕр си бахаудтӕй хецӕн къохтӕмӕ. Хӕдзарадӕ цӕмӕн ниххӕлӕттаг ӕй, е ӕй хецӕн дзубандий аккаг. Фал трамвайти хӕдзарадӕ нӕуӕгӕй ӕ къӕхтӕбӕл ислӕуун кӕнуни гъуддаги, еци хецӕуттӕ разиндтӕнцӕ ӕмзунд, равдистонцӕ ӕмвӕндӕдзийнадӕ ӕма еугур еци есбон фӕстӕмӕ равардтонцӕ сахари есбонадӕмӕ.

– Ци нӕуӕг трамвайтӕ нӕмӕ фӕззиндзӕнӕй, етӕ ӕлхӕд ӕнцӕ федералон ӕхцати харзӕй, сӕ еуей аргъ ӕй ӕвддӕс ӕма инсӕй миллион соми. Иннӕ регионтӕ сӕ сӕхуӕдтӕ балхӕнунцӕ, лизинг ӕма агъази ӕндӕр фӕрӕзнитӕй испайда кӕнгӕй, махӕн ба ӕнцӕ лӕвар. Ӕма нур еци вагӕнттӕ Дзӕуӕгигъӕуи гъӕунгти ӕнӕкъулумпийӕй цӕмӕй рацӕуонцӕ, уобӕл гъӕуама дусвӕлдӕхтӕй бакосӕн, – загъта Сергей Меняйло ӕма комкоммӕ ихӕстӕ исӕвардта фарста алли бӕрнон адӕймаги размӕ дӕр, цӕмӕй Дзӕуӕгигъӕуи ӕнӕкъулупийӕй коса, сахари цӕргутӕ ӕма иуазгутӕ уоййасӕбӕл берӕ ке уарзунцӕ ӕма, социалон ӕгъдауӕй ахсгиаг ка ‘й, еци транспорт – трамвай.

Уомӕн дӕр ӕнӕзӕгъӕн нӕййес, ӕма сахари гъӕунгтӕбӕл нӕуӕг трамвайтӕ цӕун ку райдайуонцӕ, уӕд сӕ надихарз нӕ фӕффулдӕр уодзӕнӕй ӕма байзайдзӕнӕй, нур куд ӕй, уотемӕй.

Мӕ радзубандий кӕронбӕттӕни ба ма мӕ фӕндуй Гуржибегти Ирини ӕмдзӕвгӕмӕ раздӕхун. Уотӕ си финсуй:

 

Проплыло мимо чье-то счастье,

Судьба не встретилась с судьбой…

 

Е бустӕги раст нӕй. Нӕ хӕстӕгути лӕг ма мин куд радзурдта, уотемӕй ӕ мадӕ ӕма ӕ мади хуӕрӕ ‘й трамвайи тезгъо кӕнунмӕ ку хониуонцӕ, уӕд ма сӕ хӕццӕ ракӕниуонцӕ сӕ синхонти е ‘мгарӕ кизги дӕр. Уӕд ма цъӕдӕхтӕ адтӕнцӕ ӕма сӕмӕ сӕ кари ерхӕфсӕнтӕй уӕлдай, ӕндӕр сагъӕстӕ ци адтӕй… Фал цудӕнцӕ ӕнзтӕ, рабайлӕгъ ӕнцӕ… Лӕхъуӕн ӕ мади хуӕрӕ бабӕрӕг кӕнгӕй, еци кизгӕбӕл дӕр куд нӕ исӕмбӕлидӕ, ӕма… Еузагъдӕй, сӕ цард байеу кодтонцӕ, абони дӕр ма ӕмуод-ӕмзӕрдӕй цӕрунцӕ, ес син дессаги цӕуӕт, цӕуӕти цӕуӕт… Ӕма, дан, карнӕ карнӕбӕл нӕ исӕмбӕлидӕ… Ӕгӕрдӕр ма исӕмбалдӕй… Ӕма еци дууӕ адӕймаги хумӕтӕги нӕ фӕззӕгъунцӕ:

– Абони дӕр ма нин  трамвай цидӕр уӕлдай хъазар ӕма уарзон ӕй… Боз си ан ӕма ин зӕрдиагӕй зӕгъӕн: «Цӕрӕ ӕма цӕрӕ ӕности, адӕми райдзастдзийнадӕн!..»

 

Ӕрмӕг мухурмӕ бацӕттӕ кодта

ГӔТИЙТИ Светланӕ.