«Ци адгин дæ, ци зин хæссæн мин дæ, Цард!..»

Æстæгдар

            Рагон нартæ сæ мард

            æцæгæлон бæсти нæ уадзиуонцæ.

Æведзуг къахнадбæл

Сау æндарг фецауй.

Къобоссар лæдзæгæй

Æ къахвæд ацауй.

Æнахур бæлццонбæл –

Палауонтæ пæлæз.

Гъæддухæй æфсæруй,–

Нæ евгъауй æ раз.

-Ка ’й аци цæуæггон,

Рагдогон дарæси?

Куд нæ рауй дзæгъæл,

Нæ дæрæз-бæрæзи!

Æй аци æрцæуæг,

Æн’ ивард цæугæ мард.

Æ цæсти хъулфити,

Раги рахустæй арт.

Æ догон тугъдонтæй

Нæбал ес æстæг дæр.

Айдагъ ма мæн аци

Гуппурсар æстæгдар.

Нæ æцæг бæгъатæр,

Рагон нарти фæстаг.

Æрхаста, кæддæрæй,

Æ ахилмæ е ’стæг.

                            17.02.2022

Ци тузмæг дæ…

                Æ зæрдæ ци гупп ласуй,

                Ци сурх иссæй æ рос.

                                    Блашка

Уæ куй ци цийной æй,

Ду ба ци тузмæг дæ.

Схъурмæ ун де ’ноййæй,

Фал ду – гъизт зумæг дæ.

Суйун дæ æнгасæй, –

Уазал, куд мæ содзуй!

Кæсун мисти цъасæй, –

Зумæг кæдмæ уодзæй?

Амонд тухрæмодзæй,

Лæгæн нæ ниттайдзæй.

Уалдзæг кæд æруодзæй,

И мет кæд æртайдзæй?

Кæсун: хонхи сæрæй

И хор æридзулдæй!..

Зумæг ку æрсæрдæ ’й, –

Ци ’йнод мæ нинцъулдæй!

Æ реу ци гупп ласта,

Æ рос куд исзинг æй!

Нурмæ куд фæразта,

Ме ’ной,тузмæг зингæй.

                                    04.10.2021

* * *

Ис ди ревæд дæн тухуаст, –

Ра мин мардтæ, мæн нæбал дæ!

Банигæдтон нæ рахаст,

Фæсмойнаг фæцæй не ’мбæлдæ.

Ку фæккодтон дзæгъæлдзо,

Хъæбæр идардæй дæ рохсмæ.

Нæуæгæй ис дæн бæлццон, –

Ба ди æртæстæн æносмæ….

Ку ми рандæ дæ, уæд ма,

Цæмæн раздахтæ фæстæмæ?

Ку мæ рамардтай, уæд ма

Куд æригас уон фæстæмæ?

                                             08.02.2022

Уорс Хонхи фиййау

                                Тæходуй, æна,

                         Маргъ ку фестинæ…

                                          Геуæрги

Уорс Хонхи фиййау,

Ци раги фестис, –

Хорзæрин тунтæй

Ци зар нилвесис!

Дæ фарни фонсбæл

Ку æрцæй зелис, –

Ку баефтиндзи

Зæлланг æстъелли.¹

Ку си ниццæгъдис,

Ку си низзарис,–

Дæ десæ зæрæй,

Ку мæ æрцарис.

Нæ ди æфсæдун, –

Ци муд мин дарис.

Мæ зæрди къуми

Ку мин ниндзарис.

Дæ цагъди азæлд

Ку мæ нилвасуй.

Ци арвон кæлæн,

Ци уоди хуасæ й!

                          11.03.2022

¹ æстъелли–цъухæй цæгъдæн

 инструмент

* * *

…Æхсæвæ ба –

Уидтон асæг мæ фуни.

Хорбон уогæй, –

Уардта ’ма нæ уардта.

Е–æз кудтæн,

Дæумæ бæлгæй, мæ фуни, –

Цъетей бунæй

Мæ цæстисуг гъардта.

      _________

Сæумигон арви арфи

Фæцъцъитт æй хори цæстæ, –

Æстъалутæ фæдеси…

Бауаццæг æй æхсæвæ, –

Бацагъта æ тæппæзтæ,

Сæуæхседи гъæбеси.

Авдæнæ

       Никак тоску свою не растоскую

                            Янко Есенский

                            (словакаг поэт)

Цидæр кæнун!

Цума, баргъавта мæ

Зелгæ думги думæг.

Æви, ниббаста мæ,

Хингæнæги карз хийнæ?

Æнæбæрæг æрхун,–

Æлвасуй мин мæ реу.

Рахгæнуй мин мæ хъур.

Тухсун, фал ци фæууон?

Мæ авдæнæ–тугури.

Ниццæй нæртон бæхау,

Æ гъостæмæ сау руги.

Скæнон æй сапойнæ ’вдулд, –

Куд исзинна æ дзиндз æрдо.

Нисси бæттон

Мæ сау содзагæ æрхун.

Æма ’й уозон, уозон, –

Тарф фуни куд бацæуа…

Уотæ уозидæ мæ æна, –

Цалдæн не ’ргъос уинæ

Хæкъурццæги кудтæй.

Цалдæн имæ адгин

Нæ байдзулинæ фуни…

Феронх уинæ

Арви тæхæг авдæни,

Ме ’стонг æма ме ’донуг.

                    11.02.2022

* * *

– Æндарг кумæ ледзуй

Талинги мæрдзæсти?

– Донгон ку æй хезуй,

Цæхæр дууæ цæсти.

– Надбæл куд нæ къуæзуй,

Еци æнæзинги?

– Рæстмæ ’й аразунцæ

Сах ирд дууæ зинги.

Тухсуй, нæбал бухсуй,

Кадæр кедæр хезгæй.

Къахгъæрмæ нийгъосуй,

Стъæлфгæй,тæрсгæ резгæй.

Кæунцæ донгони

Æрвхуз цъæх цæститæ.

Æстъалу гогойни

Кæнуй пæррæститæ.

                                     11.05.2021

* * *

Цæмæн уинун мæ фуни

Къæра-мæра фæндæгтæ?

Айдагъ сæбæл æхсæви,

Исуадзун мæ мондæгтæ.

О, кæми ’й мæ хъал æфсоргъ, –

Æруайæн фæстаг  догъи!

Кæддæрау, царди хæццæ,

Бацæуæн рæстаг тохи.

Рагацау нæ тæлæнтæ

Ци ниддæмæн нæ хурфи.

Кæд æма, æцæг амонд,

Æхседуй царди гулфи?

Нæ зонун, бæхти догъбæл,

Цæмæн дæн уотæ æрхун.

Мæн фæндуй бæхи рагъæй

Фæттæхун тæхгæ-тæхун!..

                                        21.01.2022

Изæр

Арви сурх билтæбæл

Хори рохс æртадæй.

Гъæди къупп сунтæбæл

Гъæрмуст суг æртагъдæй.

Æрхустæй зæлдæбæл

Талингадæ, цадæг.

Æмбæлуй зæрдæбæл

Æртæхдзæстуг сатæг.

Цъæрæхснæг, æррæхцгæй,

Æ зарбæл фæкъкъуæзуй.

Уоддзæф дæр, арæхсгай,

Арви зилд æнкъосуй…

Ниуазун изæрæн

Æ кæдзос,æ рæсог.

Мæ уод си æрцарун, –

Ба си ун саурасуг.

                                    07.03.2022

* * *

Ци адгин дæ,

Ци зин хæссæн мин дæ, Цард!

Æрдæгмæ дин

Баниуазтон дæ синон;

Нæ бабиндзæ ’й,

Нæ си разилдæй мæ сæр.

Гъæйдæ, мадта,

Бунниуæзт æй никкæнон, –

Куд бауон си

Размæ хаугæ,саурасуг.

Кæдимайди,

Разелидæ мæмæ Цард,

Æппунвæстаг,

Æ фæсон нæ, фал æ раз.

                                        15.02.2022

Мæгури хурдзин

Мæгури хурдзин-

Сæгæйдзаг, сæгæйдзаг.

Хъæбæр æ кæрдзин –

Сугæйдзаг, сугæйдзаг.

Цæуй зуртæбæл

Кумæдæр, кумæдæр.

Уæзуй зæрдæбæл

Къума дуар, къума дуар.

Æ къахдзæф – дзебæл,

Æдзæллаг, æдзæллаг.

Кæнуй æхебæл

Кудзалла, кудзалла…

                          15.01.2022

* * *

Рамардæй мæгур лæг, –

Еурæстон уодгоймаг.

Æ незтæй фæййервазтæй.

Нæ ин фæцæй, оххай,

Цæститæбæл хуæцæг, –

Багъос æй дзангъирдзастæй.

Кæмæдæр фæббæлдтæй…

Цæстисуг æнгъæлæй,

Фæккастæй хæлеудзухæй.

Кæуйнаг мард бæргæ й, –

Аххæй ибæл кудтæй

Айдагъдæр æ арви хай.

Æ кирæ ин уæддæр

Ракодтонцæ се ‘ккой,

Саубазур, сау халæнттæ…

Ци æлгъийнæ дæ, Цард!

Арви буни, æдта,

Ци берæ ес хæрæнттæ.

                                      12.03.2022