08 майя 2024

КОВИД ӔМА Ӕ ФӔСТЕУГУТӔ: БАФӔРАЗУНӔН СИН ЦИ ГЪӔУЙ?

21.05.2021 | 16:16

Коронавируси хуӕцгӕ нез кӕмӕдӕр бахъӕрттӕй, етӕ си ку исдзӕбӕх унцӕ, уӕддӕр ма сӕ уой фӕсте дзӕвгарӕ рӕстӕги дӕргъи цидӕр фӕттухсун кӕнуй, цӕмӕйдӕр хъурдохӕн кӕнунцӕ, катай сӕбӕл бацӕфсуй. Е амонуй, нези фӕстеуӕги хузи организм ке ӕвзаруй психикон ӕййивддзийнӕдтӕ. Адӕймаг ӕхе фенкъаруй фӕллад ӕма мӕтъӕлӕй.

Дзӕвгарӕ рӕстӕг бауолӕфуни фӕсте дӕр ма адӕймаг ӕгӕр тагъд ку фӕллайа, ӕ хъаури ку нӕ уа ӕма ӕ зӕрдӕбӕл бадарун ӕ бон ку неци уа, уӕд  е уой амонуй, ӕма етӕ ‘нцӕ ковиди фӕстеугутӕ. Ци кӕнгӕ ‘й уӕхӕн уавӕри?

Ранимад ӕууӕлтӕ сӕхуӕдтӕ сӕхе ӕгъдауӕй нӕ рандӕ уодзӕнӕнцӕ, уомӕ гӕсгӕ, тӕккӕ фиццаг, бацӕун гъӕуй дохтирмӕ – невролог кенӕ реабилитологмӕ. Уомӕн ӕма, ка ‘й зонуй, адӕймаги багъӕудзӕнӕй хуастӕй дзӕбӕх кӕнун. Дохтирти иннӕ амунддзийнӕдтӕ ӕнцӕ уӕхӕн:

♦ уӕхе ма фӕллайун кӕнетӕ – нецӕмӕн гъӕуй кусти кӕронмӕ бадун;

♦ фагӕ фунӕй кӕнетӕ – аст сахатти адӕймаг ку фӕффунӕй кӕна, уӕд уой фӕсте ӕ сӕримагъз дӕр косдзӕнӕй берӕ хуӕздӕр;

♦ физикон ӕгъдауӕй уӕхебӕл берӕ нӕ, фал ӕмбӕлгӕ уаргъ ӕвӕретӕ – адӕймаг ӕнӕхъаурӕ ку уа, уӕд спортивон залмӕ цӕун нецӕмӕн гъӕуй, бассейни ку ранакӕ кӕнайтӕ, уӕд е дӕр уодзӕнӕй уӕ фагӕ;

♦ хуӕруйнаги гъуддаг гъӕуама уа хузӕнон арӕзт – аккаг бӕрцӕй фингӕбӕл гъӕуама уа уорсаг, сойнӕ ӕма углеводтӕ, уони хӕццӕ си карз ниуӕзти кой гъӕуама ма уа;

♦ ахиддӕр гъӕуй кӕдзос уӕлдӕфӕй уолӕфун – кусти фӕсте дӕр, фӕлладуадзӕн бӕнтти дӕр сабургай тезгъо кӕнунӕн уалдзӕг ӕй ӕ тӕккӕ афонӕ, ӕма еци хуарз гӕнӕнӕй гъӕуй пайда кӕнун.

Уотемӕй, уӕхе гъӕуай кӕнетӕ ӕма ӕнӕнез уотӕ.

Медицинон профилактики республикон центр