Нæ республики цæрæг сабийтæ, уæдта нæмæ сæрдигон ци иуазгутæ æрбацæуй,  уæлдайдæр ба сæ кæстæртæ, етæ æнæмæнгæ бабæрæг кæнунцæЦæгат Иристони зæрдæмæдзæугæдæр фæлладуадзæн рауæнтæй еу – сувæллæнтти æфсæнвæндаг.

Аци над исаразун фæндæ ку фæззиндтæй, уæд ин бунатæн равзурстонцæ алæмæти рæсугъд рауæн – Дзæуæгигъæуи Дони станци рази фæзуат. Æма 1966 анзи æ арæзтадæ райдайуни нисанеуæгæн си фиццаг дор æвæрд ку æрцудæй, уой фæдбæл арæзт мадзали архайдта дуйней фиццаг силгоймаг-космонавт Валентинæ Терешкова – е уæд адтæй Цæгат Иристони кадгин иуазæг. Уомæ гæсгæ ба уæлдай цитгингонд ма уомæй дæр æрцудæй, æма æ ном лæвæрд æрцудæй аци æфсæнвæндагæн.

Сувæллæнтти æфсæнвæндагбæл 1968 анзи рабалци кодта фиццаг поезд сабий бæлццæнтти хæццæ. Æ балци ба райдæдта, мемориал «Æносон арт»-и размæ ин ци æрлæууæн иснисан кодтонцæ, уордигæй. Вагæнтти куд фæззæгъунцæ, къох бакæнæн нæ адтæй сувæллæнттæй, никки фулдæр ба ма æнгъæлмæ кастæнцæ сæ кезу кæд æрхъæртдзæнæй, уомæ.

Финддæс минуттей фæсте поезд æд бæлццæнттæ æрзилдæй æма фæстæмæ ‘рбалæудтæй, кæцæй рараст æй, уордæмæ. Дууæ километри надбæл ма ин адтæй дууæ æрлæууæни – Дони станцæ æма Лагерон.

Æфсæнвæндаги «косгутæ» еугурæй дæр адтæнцæ скъоладзаутæ. Уонæй беретæ сæ идарддæри цард исбастонцæ Уæрæсей æфсæнвæндаги хæццæ.

Аци анз, 1 июни, сувæллæнтти над байгон кодта æ нæуæг, 57-сезон. Сæрди кæрони уæнгæ над косдзæнæй къуæрей дæргъи цуппар бони (цуппæрæнæй хуцаубони уæнгæ, 11.00 сахаттемæй 18.00 сахаттей уæнгæ).

Æфсæнвæндагæн æ дæргъæ ‘й 2,2 километри, æ уæрхæ ба ‘й 750 метри, инфраструктурæмæ хаунцæ депо, дууæ станци (Лагерон си нæбал ес), æртæ тепловози æма авд бæлццæнттæласæн вагони. Проводниктæ, кондуктортæ æма машинистти кусти ихæстæ ба, иннæ æнзти хузæн, æнхæст кæнунцæ скъоладзаутæ.