08 майя 2024

ДӔ ЦЪУХБӔЛ КУ НӔ ХУӔЦАЙ…

17.02.2021 | 14:55

Цардӕнцӕ ӕма адтӕнцӕ авд ӕнсувӕри. Уонӕй ӕхсӕз адтӕнцӕ хуӕрзӕгъдау ӕма хебӕлхуӕцгӕ. Ӕвдӕймаг ба – ӕсхъӕл, тӕлтӕг ӕма фудзунд. Еууӕхӕни бабӕй кедӕрти хӕццӕ исхилӕ ‘й. Ӕма ‘й етӕ дӕр дзӕбӕх ку ӕрнадтонцӕ, уӕд ӕнсувӕртӕн ма ци гӕнӕн адтӕй – ӕ сӕрбӕл рахуӕстӕнцӕ. Хили ӕхсӕземӕй дӕр фӕммард ӕнцӕ . Фудзунд ӕнсувӕр ба ӕвудӕй байзадӕй. Е ‘хсӕз ӕнсувӕрей мӕрдти рази бадуй ӕма гъарӕнгитӕ кӕнгӕй дзоруй:

– Нур ӕз уӕ рази ци фудгин дӕн?.. Хилӕ уин ракъахтон, ӕма си хилӕ кӕнунмӕ нӕ исарӕхстайтӕ…

Ӕма еци тӕппал ӕнсувӕри хузӕнттӕ ба нӕмӕ нури доги дӕр цӕйбӕрцӕ разиннуй. Кедӕр ардудӕй, фулдӕр, ӕвӕдзи, сӕ фӕсарӕйнаг «хуӕрзгӕнгути» ӕнсистӕй кӕцӕйдӕр рагӕпп кӕнунцӕ ӕма хилкъахӕнтӕ кӕнун байдайунцӕ, дзилли кӕцидӕр хай, уӕлдайдӕр ба тӕлтӕг ӕригӕнтти низгули кӕнунцӕ. Ӕма?.. Еци ӕзмӕнстити хумӕтӕг архайгутӕ ӕфхуӕрд баййафунцӕ (фулдӕр хӕттити, ӕвӕдзи, раст…), ка сӕ иселлӕг кодта, етӕ ба «фӕскъотӕртӕмӕ» фӕттиллеф кӕнунцӕ… Мӕнӕ ӕрӕги Мӕскуй ӕма Уӕрӕсей ӕндӕр рауӕнти ӕзмӕнстити архайгутӕй ӕфхуӕрд ка баййафта, уонӕн, ӕвӕдзи, бийнонтӕ дӕр ес. Ӕма ке фӕдбӕл рацудӕнцӕ, етӕ син сӕ нӕхъӕртондзийнади естӕмӕй фӕййагъаз кӕндзӕнӕнцӕ? Кунӕг? Уонӕмӕ айдагъдӕр сӕхе сагъӕс ес, сӕхе хуарздзийнади сӕрбӕлтау ӕнцӕ сӕ еугур миутӕ дӕр.

 

Светланӕ Опенышева, Ульянови облӕсти губернатори раздӕри унаффӕгӕнӕг: «Мӕ барӕ ку уайдӕ, уӕд рауадзинӕ сӕрмагондӕй указ, цӕмӕй ӕййивддзийнӕдтӕ ка домуй, еци лӕхъуӕнтӕ ӕрвист цӕуонцӕ ӕфсадмӕ, кизгуттӕ ба – ӕнӕбари куститӕмӕ…»

Аци унаффитӕ кӕнунмӕ тулаваст силгоймаг уобӕл ба нӕ расагъӕс уодта, ӕма еци лӕхъуӕнтӕ еуцӕйбӕрцӕдӕр рӕстӕги фӕсте ку фӕззиннонцӕ автоматти, кизгуттӕ ба сӕ белтӕ-сагойнити хӕццӕ ӕма ӕййивддзийнӕдтӕ домун ку байдайуонцӕ? Хуӕздӕр нӕ уидӕ, не ‘хсӕнади кӕмидӕрти абони ӕнӕмӕнгӕ ци ӕййивддзийнӕдтӕ гъӕуй, етӕ афойнадӕбӕл ӕма гъӕугӕ хузи арӕзт ку цӕуиуонцӕ? Уӕд аллихузон хилкъахгутӕн ӕхсӕнади медӕгӕ ӕнӕуагӕдзийнӕдтӕ аразунӕн равгитӕ дӕр нӕ  уидӕ!..

Юрий Монастырев, ахургӕнӕг: «Нӕ нуриккон скъолайӕн ӕ устурдӕр бӕлах е ӕй, ӕма ин фӕстаг дӕсгай ӕнзти дӕргъи разамунд дӕттунцӕ, еци гъуддагмӕ ӕгириддӕр ка неци барӕ даруй, уӕхӕн ӕнарӕхсгитӕ…»

Номдзуд финсӕг Антон Чехов хумӕтӕги нӕ загъта: «Искурдиадӕй бустӕги цох, бунтибун къумух ахургонд фӕккуста цуппар ӕма инсӕй анзи, фал хуарзӕй мисхъали бӕрцӕ дӕр неци исаразта. Уой хӕццӕ ба ма дуйнейӕн равардта ӕхе хузӕн цубурзунд, ӕнӕхъуат ахургӕндтӕ еу ӕма дууӕ нӕ, фал дӕсгӕйттӕ…» Ӕма ӕцӕгӕйдӕр уотӕ ке ӕй, уой ба абони нӕхе цӕститӕй уинӕн – нӕ цардарӕзти сӕйрагдӕр хабӕрттӕ уӕхӕн ӕнарӕхсгити къохи ке ‘нцӕ, уой фудӕй нӕмӕ ӕгӕр исберӕ ‘нцӕ ӕдзӕллагдзийнӕдтӕ.

Эжен Ионеско (1909-1994), французаг финсӕг: «Кӕд мах естӕй нихмӕ тох кӕнун гъӕуй, уӕд, фиццагидӕр, фудракӕндти нихмӕ…»

Фудракӕндти нихмӕ еу адӕймаги бон тох кӕнун, ка ‘й зонуй ӕй, еци фудракӕндти нез ӕхе уодиконди ку уа, уӕд . Фал уомӕй ӕнӕгъӕнӕ ӕхсӕнадӕ сахъат ку уа, уӕдта, ӕвӕдзи, тохгӕнӕг гъӕуама уонцӕ, комкоммӕ уомӕй  ихӕсгин ка ‘й, еци сӕрмагондӕй арӕзт барадӕгъӕуайгӕнӕг оргӕнтӕ. Уогӕ си ци агорӕн, кӕд ӕма уонӕми бӕрнон, уой дӕр бӕрнонӕй-бӕрнондӕр косгутӕй беретӕ еци фудракӕндти «раззагдӕр» архайгутӕй рагъӕр унцӕ…